Cuma günü piyasalar kapandıktan sonra Bank Asya’ya yapılan hukuksuz el koyma borsayı çökertti. Borsa 2 bin 552 puan düşerken şirketlerin piyasa değeri 19 milyar lira eridi. Dolar ise bir ay sonra 2.68 liranın üzerine çıktı.

Bugün gazetesinden Meryem Aksöz'ün haberine göre, Bank Asya’ya yapılan seçim ayarlı hukuksuz operasyon piyasaları vurdu. Borsa İstanbul 2 bin 552 puan gerileyerek 80 bin 429 puana indi. Borsadaki şirketlerin piyasa değeri 19 milyar lira düşerek 625 milyar liradan 606 milyar liraya indi.

Piyasalara zarar veriyor

Yıl başından bu yana yüzde 15'e yakın değer kaybeden Türk Lirası’nın kayıpları ise sürüyor. Son iki haftada yeniden 2,60'ın üstüne çıkan Dolar/TL, yeni haftanın ilk gününde 2,68'i aşarak 2,6840 lirayı gördü. Dolar son bir aylık en yüksek seviyesine ulaşmış oldu. Euro ise 2.9390 liraya fırladı.

Zurih merkezli Credit Suisse, Türk varlıklarının Bank Asya’nın TMSF’ye devredilmesinden zarar göreceğini belirtti. Yapılan açıklamada, bu uygulamanın Türkiye’ye yönelik piyasaya güveni ve ülke varlıklarının risk primi üzerinde olumsuz etki oluşturacağı ifade edildi.

Kaynağı belirsiz para frenliyor

Credit Suisse analistlerinden Ates Buldur, “Bu tip gelişmelerin piyasa güveni açısından negatif olduğunu düşünüyoruz. Genel olarak Türk varlıkları için risk priminin yükselmesine neden olabilir” dedi.

Asya Yatırım Yurtiçi Sermaye Piyasaları Direktörü Serdar Sert, dolar/TL'de yükselişin süreceği ve 2,74'lerin aşılarak yeni rekorların gündeme gelebileceğini söyledi. Sert, “Bununla birlikte her seçim öncesinde piyasalarımıza giren kaynağı belirsiz para nedeniyle dolardaki yükseliş seçim sonrasına kalabilir” diye konuştu.

Bankalar değer kaybetti

Güne satıcılı başlayan borsada banka hisseleri düşüşte başrol oynadı. Türkiye’nin en büyük bankaları olan Garanti, Akbank, İşbankası, Vakıfbank, Halkbank ve Yapı Kredi bankaları yüzde 3 ile 5.22 arasında değer kaybetti.

Hisseler işleme kapatıldı

Borsa İstanbul, Bank Asya'nın yönetiminin TMSF’ye devredilmesi kararı nedeniyle bankanın gözaltı pazarıYÜZDEndaki işlem sırasını geçici olarak kapattı. Hissenin işlem sırasının pay piyasası yönetmeliğinin 25/a maddesi uyarınca kapatıldığı belirtildi. Hisselerin ne zaman işleme açılacağı belirtilmedi.

‘Ortaklar acil dava açacak’

Bank As­ya'nın his­se­dar­la­rı adı­na ye­ni bir açık­la­ma ya­pan Avu­kat Sü­ley­man Taş­baş, or­tak­la­rın son ka­ra­rıy­la il­gi­li şu bil­gi­le­ri ver­di: "3 Şu­bat 2015’den be­ri tüm so­rum­lu­lu­ğu ken­di­si­ne ait ol­mak üze­re TMSF ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­len ban­ka hak­kın­da, BDDK’­nın 29 Ma­yıs 2015 ta­rih ve 6318 sa­yı ile al­mış ol­du­ğu bu hu­kuk­suz ka­ra­rın yü­rüt­me­si­nin dur­du­rul­ma­sı ta­lep­li ida­ri iş­le­min ip­ta­li ama­cıy­la ida­ri yar­gı­da ge­re­ken da­va­lar aci­len açı­la­cak­tır. BDDK ta­ri­hin­de em­sa­li gö­rül­me­yen tek­nik ve hu­ku­ki mes­net­ten yok­sun bu si­ya­si ka­ra­ra ne­den olan BDDK ku­rul üye­le­ri ve di­ğer il­gi­li­ler de ka­nun­lar kar­şı­sın­da so­rum­lu ola­cak­lar­dır."

2 mil­yar li­ra faz­la var

Taş­baş ay­rı­ca, BDDK’­nın son ka­ra­rıy­la ban­ka­nın mül­ki­ye­ti­nin TMSF'ye geç­me­di­ği­ni, TMSF'nin 'ya­sal kay­yı­m’ sta­tü­sün­de bu­lu­du­ğu­nu vur­gu­la­dı. Mu­di­le­ri de müs­te­rih ol­ma çağ­rı­sı ya­pan Taş­baş, ban­ka­nın borç-ala­cak den­ge­si­nin 2 mil­yar li­ra ar­tı­da ol­du­ğu­nu ha­tır­lat­tı.
Taşbaş, bu konuda ayrıca "Bankaya TMSF tarafından atanan yönetimi ve bağımsız denetim firmasının kısa süre önce tasdik ettiği 2014 yılsonu mali verilerinde bankanın özvarlıklarını koruduğu görülmektedir" dedi.

250 milyar lira tazminat alabilir

Hukuk Etik Siyaset Araştırmaları (HESA) Ekonomi Araştırmaları Merkezi Direktörü Ramazan Taş, dikkat çekici bir vurgu yaptı.
Taş, Rusya’nın 2003 yılında Putin’in el koyduğu Yukos petrol şirketinin açtığı dava sonucunda Lahey tarafından 50 milyar dolar tazminata mahkum edildiğini söyledi. Bu rakamın şirketin aktif gücünün 10 katı olduğuna vurgu yaptı. Bankacılık alanında uygulanan cezaların daha fazla olduğuna dikkat çeken Taş “Bank Asya’nın aktif gücü 25,9 milyar lira. Dava açılırsa Bank Asya 25 milyar ile 250 milyar arasında bir tazminat alabilir” ifadelerini kullandı. Taş ayrıca Kentbank örneğini hatırlattı.

Yatırımları azaltır

Londra merkezli Capital Economics’in Gelişen Piyasalar Kıdemli Ekonomisti William Jackson, Bank Asya'ya el konulmasının siyasi motivasyonla yapılmış olması endişelerinin, iş çevrelerine ciddi zarar verebileceğini söyledi. Jackson, bu endişelerin Türkiye'ye yönelik doğrudan yatırımları azaltabileceği uyarısını yaptı. Jackson, "İş çevrelerindeki kötüleşme, Türk Lirası’nı daha istikrarsız yapar, faiz oranlarını yükseltir ve büyümeyi zayıflatır" dedi.

Mülkiyet hakkı bitti

CHP İzmir Milletvekili Dr. Aytun Çıray, Bank Asya’ya el konulmasından sonra ülkede mülkiyet hakkının bittiğini söyledi. Çıray, “Bank Asya’ya el konulmasının Türkiye’ye ye büyük zararı olacak. Bunun siyasi, hukuki ve ekonomi sonuçları olacaktır. Türkiye’den sermaye çıkışı olacak. AKP ne diyor? ‘Aman hükümeti değiştirmeyin ekonomik kriz çıkar’ diyor. Ancak ekonomik krizin tam ortasındayız. Artık Türkiye’de mülkiyet hakkı bitmiştir” dedi.

AB'den uyarı: Soru işaretleri var şeffaf olunmalı

Avrupa Birliği (AB), BDKK'nın Bank Asya’yı TMSF’ye devretmesine tepki gösterdi. AB Komisyonu sözcüsü Maja Kocijancic, Bank Asya’ya el konulmasına yol açan gelişmeleri 'dikkatlice' takip ettiklerini vurgulayarak, birçok soru işaretinin oluştuğuna dikkat çekti. Türkiye’nin mali piyasaların güvenini sarsmamasının mühim olduğuna vurgu yapan Kocijancic, yatırımcıların Türkiye’deki yatırımlarının korunacağına dair temin edilmesinin önemine işaret etti.

Endişeye sebep olacak

AB Sözcüsü, bu tür kararların herhangi bir siyasi müdahale olmadan şeffaf şartlar çerçevesinde alınması gerektiğine dikkat çekerek, “Bunların dışındaki bir senaryo, düzenleyici kurumların bağımsızlığını sorguya açacak ve endişeye sebep olacaktır” dedi.

Akademisyenler: Hukukun olmadığı yere yatırımcı gelmez

BDDK ta­ra­fın­dan Bank As­ya'nın TMSF’­ye dev­re­dil­me­si­ne tep­ki­ler gel­me­ye de­vam edi­yor. AB­D’­de­ki Türk aka­de­mis­yen­ler, Bank As­ya­’ya 'si­ya­si' ola­rak ya­pı­lan mü­da­ha­le­nin eko­no­mik so­nuç­la­rı ola­ca­ğı­na dik­kat çek­ti.

Olumsuz etki bırakacak

Qu­in­ni­pi­ac Üni­ver­si­te­si öğ­re­tim üye­si Prof. Dr. Os­man Kı­lıç, hu­ku­kun ol­ma­dı­ğı ye­re ya­tı­rım­cı­nın gel­me­ye­ce­ği­ne dik­kat çe­ke­rek, “Hu­ku­kun gel­me­di­ği ve­ya iş­le­me­di­ği hiç­bir ül­ke­ye ya­tı­rım­cı­lar uzun va­de­li ya­tı­rım yap­maz­lar. Söz ko­nu­su ka­rar ya­ban­cı ya­tı­rım­cı­lar üze­rin­de olum­suz et­ki bı­ra­cak. Ya­kın za­man­da ba­zı bü­yük şir­ket­le­rin yap­tı­ğı gi­bi, ya­tı­rım­cı­lar hız­lı bir şe­kil­de Tür­ki­ye­’den çı­ka­ra­bi­li­r” de­di. Alas­ka Anc­ho­ra­ge Üni­ver­si­te­si Yö­ne­tim ve Ka­mu Po­li­ti­ka­la­rı Fa­kül­te­si Öğ­re­tim Üye­si Prof. Dr. Gök­han Ka­ra­han da "Tür­ki­ye'de ada­le­tin, mül­kü­ye­tin te­me­li ol­ma­dı­ğı bir dö­nem­de ya­şı­yo­ruz" ifa­de­si­ni kul­lan­dı.