Bitlis’in merkez ilçesi, Atatürk, Devrim, Gazibey, Hersan ve Müştakbaba mahallelerinde bulunan yaklaşık 700 yapı, Covid-19 salgınının başladığı günlerde, Nisan 2020’de cumhurbaşkanı kararıyla riskli alan ilan edilmişti. Yapılar arasında cami, okul, postane ve bankalar da bulunuyordu. Üstelik söz konusu yapıların tadilatı iki yıl önce belediye tarafından yapılmıştı.

Cumhurbaşkanlığı kararının iptaline ilişkin açılan dava kapsamında Danıştay savcısı, kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesi gerektiği görüşünü bildirmişti.

Bu görüşten sonra valilik yapılarla ilgili 6306 sayılı Afet Yasası’nın ‘6A’ uygulamasını işleme koymuştu. Kanunun bu maddesine göre riskli alan ilan edilen yer, anlaşmasız, uzlaşmasız ve tebligat süresine bakılmaksızın gerekirse kolluk gücüyle elektriği ve suyu kesilerek tahliye edilmesi gerekiyordu.

Bitlis esnafı, bu işlemin iptali için de davalar açmış, Van İdare Mahkemesi de bu davalar kapsamında yürütmeyi durdurma kararı vermişti.

Mahkeme kararına karşın polisin müdahalesi bitmemiş, dün gece yaşananlardan 10 gün önce de polis esnafın elektriğini kesmeye çalışmıştı. Esnaf bu işleme karşı gelince polis geri çekilmişti.

Polis, dün gece saat 00:30 sıralarında Bitlis’in merkezinde bulunan esnafın elektriğini kesmeye geldi. Esnaf karşı gelince de önünde duran insanları kalkanlarla sürdü, onlara plastik mermi, gaz ve ses bombasıyla müdahale etti. Kalkanın önünde duran herkes polis tarafından gözaltına alındı.

Gözaltına alınan esnafa ‘görevi yaptırmamak için direnme’ suçlaması yöneltildi. Bitlis Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tezcan, ifadesinde şunları söyledi: “İşyerimde bulunurken dükkanın önüne polisler geldi. Daha sonra kalabalık bir vatandaş grubu geldi. Polislere niçin geldiğini sorduğumda yetkili polis amiri ‘Elektrikleri keseceğiz’ dedi. Ben de ‘Mahkeme kararınız var mı’ dedim. Bu esnada bana işyerimin kapısının önünde biber gazı sıkıldı ve gözaltına alındım. Polislere kesinlikle direnmedim.”

Bir başka esnaf Celal Erdil ise yaşananları ifadesinde şöyle anlattı: “Gece 00:30 sıralarında elektrik kesintisi olacağını öğrendim ve dükkanıma gittim. Ancak o sırada kalabalık bir grup vardı ve polis kalabalığa müdahale ediyordu. Görevli polisler ve başlarındaki ismini bilmediğim ancak tanıdığım müdür kalabalıktan dağılmasını istedi. Ben o sırada kalabalığın önünde duruyordum. Bunun üzerine bu müdür sağ kolumu tutarak kolumu kıvırdı ve beni yere yatırdı. Göğsüme ayağı ile bastı. O sırada polislerin kalabalığı altında kaldım. Daha sonra beni sürükleyerek ekip aracına doğru götürdüler. Ancak ben sinir krizi geçirdim ve beni otobüs durağına oturttular. O sırada yetkili olarak bildiğim biri gelip ismimi sordu. Bana ‘Sen paylaşım da yapıyormuşsun’ deyip yanındakilere ‘Bunu gözaltına alın’ dedi.”

Gözaltına alınan herkes serbest bırakıldı ancak polis dükkanların elektriğini kesti.

Bitlis’te yaşananların sebebi ‘Dere Üstü Islah Projesi’ kendi içinde birçok belirsizlik barındırıyor. Örneğin, derenin çok yakınında olan bir dükkan hakkında boşaltma kararı bulunmazken dereye uzak işyerleri boşaltılmak isteniyor. Hakkında boşaltma kararı bulunmayan dükkanlardan birinin Bitlis Belediye Başkanı Nesrullah Tanğlay’a ait olduğu biliniyor. Esnafa işlerini sürdürmesi için kentin girişinde bir yer verilmeye çalışılıyor.