Ahmet Davutoğlu, Duvar English Genel Yayın Yönetmeni Cansu Çamlıbel’in sorularını yanıtlayarak, kendi başbakanlığı ve dışişleri bakanlığı dönemine getirilen eleştirilere yanıt verdi. Davutoğlu, “Barış Akademisyenleri”nin tutuklanması ve cezalandırılması konusunun Cumhurbaşkanı Erdoğan ile aralarındaki en önemli sürtüşme noktalarından birisi olduğunu söylerken Rus uçağının düşürülmesi konusunda da yaşanan görüş ayrılığını anlattı.
Davutoğlu röportajından satır başları şöyle:
"Hayatım boyunca daima güvenlik ve özgürlükler arasında dengeyi savundum. Maalesef bugün Türk siyasetinde güvenlik özgürlüklerin önüne geçti. Bugünkü siyasi durumu tanımlayan kelimeler şunlar; güvenlik, kontrol, kısıtlamalar, adaletsizlik ve yoksulluk.
ERDOĞAN O GÜÇLERLE İŞBİRLİĞİ İÇİNDE
Tüm bunlar bir süreç. Ben kişilere inanmıyorum. Kişiler elbette önemlidir ama siyasi sistemin kendisi siyasi kişiliklerden önemlidir. Bizim Türk siyasal sistemini demokratikleştirmeye çalıştığımız dönemde etkin bazı çevreler vardı. Yıllar içinde o anti-demokratik güçler giderek daha etkili hale geldi. 2000’li yıllarda Türkiye’yi bir demokratikleşme sürecine sokan Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün maalesef Türkiye’yi otokratik bir çerçevede yönetmeye çalışan o güçlerle işbirliği halinde.
Elbette bir sistemin cumhurbaşkanı yaşanan bu değişimlerden sorumludur. Türkiye’deki sorunlar bugün sistemik, siyasi kültürden kaynaklı sistemik sorunlar. Ama Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisi de bugün Türk siyasetinde hakim anti-demokratik eğilimleri temsil eden kişidir.
BARIŞ AKADEMİSYENLERİ
O bildirinin içeriği akademik kriterler ile uyumlu değildi. Bunu söyledim. Ama aynı zamanda bunun bir ifade özgürlüğü meselesi olduğunu da söyledim. Dolayısıyla onlara entelektüel görüşlerle karşı çıktığımı da söyledim. Hiçbir zaman onların tutuklanmasını savunmadım. Siz o dönemde gazeteci olarak Hürriyet’te çalışıyordunuz. İsterseniz Mayıs 2016’da istifamın ardından Hürriyet’te çıkan habere bakabilirsiniz; Cumhurbaşkanı Erdoğan ile aramızda sürtüşmeye neden olan temel konulardan birinin Barış Akademisyenleri olduğu o haberde de vardı. Akademisyenlerin tutuklanmasına ve cezalandırılmasına onay vermedim."
RUS UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ
Kasım 2015’te Rus uçağının düşürülmesi konusunda da Davutoğlu şunları söyledi:
O konuda herhangi bir muğlaklık olduğunu düşünmüyorum. Olayı detaylarıyla TBMM 15 Temmuz Komisyonu’na anlattım. Ayrıca katıldığım bazı televizyon programlarında da açıklık getirdim. Bir kere olay angajman kurallarıyla ilgili bir olay ki o angajman kuralı daha Erdoğan Başbakan iken altına imza attığı, onayladığı bir kuraldır. O kurala göre Türk hava sahasını ihlal eden uçaklara derhal yanıt verilecekti. Bu konu Rusya Cumhurbaşkanı Putin Kasım 2015’te G20 Zirvesi için Türkiye’ye geldiğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından dikkatine getirildi. İhlal yapanın Rus mu Suriye uçağı mı olduğunu dakikalar içinde anlamanın güç olduğu ona hatırlatıldı.
O gün saat sabah 09.30 sularında o uçak Türk hava sahasını birden fazla kere ihlal etmişti. Aslında o gün kritik bir gündü. Benim hükümetimin ilk günüydü. Kasım 2015 seçimlerini büyük çoğunlukla kazanmış bir başbakan olarak hükümetimin göreve başladığı ilk gün her zaman iyi ilişkileri içinde olmamız gerektiğini savunduğumuz Rusya ile bir kriz yaşamayı istemezdim. Bu benim tercihim değildi. Türkiye’nin tercihi de değildi. Ama Türk uçakları o uçağı Rus uçağı olduğunu bile bilmeden dakikalar içinde vurmak zorunda kaldılar çünkü hava sahamızı defalarca ihlal etmişti.
Genelkurmay Başkanı bana durumu haber verdiğinde olayın kamuoyuna açıklanmasından önce Rus yetkililerle temasa geçilmesi yönünde talimat verdim. Özellikle de hemen Devlet Başkanı Putin ile iletişime geçilmeliydi çünkü böyle durumlarda diplomasiyi işletmenin önemini biliyordum. Ama maalesef bu yöndeki talimatıma rağmen beş dakika sonra Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nden Türk Hava Kuvvetleri’nin bir Rus uçağını düşürdüğü açıklaması yapıldı. Bu açıklama bir hataydı. Çünkü kamuoyuna o şekilde bir açıklama yapılmasaydı o kriz perde gerisinde yürütülecek diplomasi ile önlenebilirdi."
ERKEN SEÇİM
Erken seçim iddialarını da değerlendiren Davutoğlu, "Bugün Cumhurbaşkanının erken seçim ilan etmesinin bir mantığı görünmüyor. Parlamentodaki aritmetik nedeniyle buna gerek yok. Bir de zaten bir sonraki seçimi kazanacağının garantisi yok. Anayasal olarak erken seçim ilan etme yetkisi Cumhurbaşkanının elinde belki ama psikolojik olarak yetki Bahçeli’nin elinde. Eğer Erdoğan ile Bahçeli arasında bir uzlaşmazlık yaşanırsa seçim kaçınılmaz olabilir. Her türlü sürpriz yaşanabilir. Ekonomik durum berbat, mutsuz seçmenler çoğalıyor. Tüm bunlar Cumhurbaşkanının 2023’e kadar sürdüremeyeceğini gösteriyor. Erken seçim bu sene de olabilir, gelecek sene de... Tahmin etmek güç. Ama ben parti teşkilatlarımıza seçime her an hazır olmaları için gerekli talimatları verdim" diye konuştu.