Yaşanan uçak krizinin ardından devlet yetkililerinin 'gitmeyin' uyarısı yaptığı Ruslar, Türkiye'den ayağını kesti. Türk jetlerinin Rus savaş uçağını vurmasının ertesi günü Rusya'dan yüzlerce turist getirmesi beklenen yolcu uçakları Antalya'ya boş indi. 134 turist getirmesi beklenen uçaktan 4 Rus indi. 110 kişi inmesi beklenen bir başka uçakla ise sadece 6 Rus geldi.

Türkiye'nin, Suriye sınırında Rus savaş uçağını düşürmesi ile başlayan gerilimin turizme etkisi her geçen gün belirginleşiyor. Seyahat Acenteleri Yöneticileri Derneği'nin (SAYD) yaptığı araştırmaya göre, hali hazırda 2 binin üzerinde Rus tatilini Antalya'da geçiriyor. Tatil süresi sona erenler planlandığı gibi ülkesine dönerken, uçak krizinin ardından tatilini kesip Rusya'ya dönenlerle ilgili bir bilgi bulunmuyor. Ancak, Rusya'dan turist taşıyan büyük tur operatörlerinin uçakları Antalya'ya neredeyse boş uçuyor. Uçak krizinin ilk günü Rusların tepkili olduğunu belirten SAYD Yönetim Kurulu Başkanı Sefa Altınay, şunları kaydetti: "Antalya'ya ağırlı turist getiren 3-4 büyük tur operatörünün havalimanına inen sayıları oldukça vahimdi. Yüzde 95'lere yakın 'no-show' dediğimiz inmeme, uçaktan çıkmama kaydı var elimizde. 80 kişi bekleyen bir turizm acentesi 38 kişi karşıladı. 134 kişi bekleyen bir başka turizm acentesi maalesef 4 kişi karşıladı. 110 kişi bekleyen bir başka büyük tur operatörü ise 5-6 kişi ancak karşılayabildi." Söz konusu durumu Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un kendi vatandaşlarına 'Türkiye'ye gitmeyin' demesine, Rusya Devlet Başkanı Putin'in de bu uyarıya destek vermesine bağlayan Altınay, "Tatil, huzur ve sükunet demek. Sıcağı sıcağına böyle bir olayın yaşandığı bir ülkeye seyahat etmekten imtina etmiş olabilir tüketici ama tabi ki Rus yetkililerin yapmış olduğu açıklamalar çok etkili olmuştur." dedi.

İFLASLAR ACENTE VE OTELLERLE SINIRLI KALMAZ

Geçen yıl 3,5 milyon Rus'un tatilini geçirdiği Antalya'dan ayağını kesmesinin istenmeyen sonuçlar doğuracağına işaret eden Altınay, yaşanacak sıkıntının acenteler ve otellerle sınırlı kalmayacağını vurguladı. Antalya'da pekçok ticari işletmenin kendini Rus turiste göre konumlandırdığına işaret eden Altınay, bunun acentelerden otellere, deri, kuyum, tekstil, araç kiralama şirketlerinden SPA merkezlerine, tarım işletmelerinden ulaştırma sektörüne kadar zincirleme bir reaksiyona yol açacağını söyledi. Sefa Altınay, "Özellikle Rus turisti kendine ara müşteri edinmiş işletmeler eğer bu turistte çok ciddi bir düşüş yaşanırsa ciddi mali kriz içine girer. Bazı iflaslar da kaçınılmaz olur." şeklinde konuştu.

KRİZ YARIM MİLYONDAN FAZLA İNSANI DİREKT ETKİLİYOR

SAYD Başkanı, bir başka tespiti ile de konunun sosyo-kültürel boyutuna işaret etti. Sefa Altınay, şu değerlendirmede bulundu: "Araştırmalarımıza göre son 10 yıl içinde 60 bin damat vermişiz, 140 bin gelin almışız. 200 bin evlilik söz konusu. Bu ailelerin ortalama 3-4 kişi olduğunu varsaydığımızda yarım milyonun üzerinde insan bir yarısı Rusya, bir yarısı Türkiye yaşıyor. Bunun üstüne Antalya'da mukim yaşayan, resmi rakamlara göre 40 bin Rus var. Onlar buraya gelmişler, yerleşmişler, burayı yurt edinmişler. Burada işletmeleri, evleri var. Tüm bunları üst üste koyduğunuzda bu kitle için çok tatsız."

Milyonlarca dolarlık maliyetleriyle lüks tatilin sembolü haline gelen Belek bölgesinde bulunan Cornelia Diamond Otel'in Genel Müdürü Zafer Alkaya, Rusya'nın Türkiye turizmi açısından ikicni önemli pazar olmasının yanı sıra yıllık 6 milyar dolar gelir sağlayan önemli ülke olduğuna dikkat çekti. G20 liderlerinin de konakladığı Belek bölgesindeki günlüğü bin ile 5 bin euro arasında değişen lüks tesisleri ve vilları tercih edenlerin Avrupalılar değil Rus turistler olduğunu kaydederek, şu ifadeleri kullandı: "Özellikle Belek bölgesinde çok nitelikli odalar pazarlayan tesisler var. Bu ürünler tamemen Rusya pazarına yönelik ürünler. Avrupa'da maalesef bu ürünlere talep yok. Bu bir realite. Bunları Ruslara satıyoruz. G20 liderlerinin kaldığı otellerden bahsediyorum. Özellikle de villa türü nitelikli odalardan, lüks tüketimden bahsediyorum. Bu ürünlerin de talep edildiği ülke Rusya ve BDT ülkeleri. Onlar talep ediyor bu ürünleri. Bu kriz nedeniyle aramızdaki sıkıntı artar, kriz derinleşirse o anlamda da bir sıkıntı yaşayacağımız kaçınılmaz. Turizm gelirimizde de ciddi düşüş olacak. 6 milyar dolarlık bir pasta Rusya pazarı. Eğer o pastadan istediğimizi alamazsak elbette düşüş olur."

Belek bölgesindeki nitelikli otellerin bu krizden daha çok etkileneceğini söyleyen Alkaya, "Rus pazarıyla ilgili kafamızdaki soru işaretleri çoğaldı. Belek önemli ölçüde Rus turist ağırlıyor. Bu son gelişmeler bizi kaygılandırıyor. Umurım siyasi anlamda gerekli adımlar atılır ve konsensüs sağlanır. İki taraf da birbirini anlar. Eski dostluk rüzgarları eser. Bekleyeceğiz ve soğukkanlılıkla gelişmeleri değerlendireceğiz." dedi.

HERKES SAKİN VE ŞUURLU DAVRANMALI

Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Ali Kızıldağ, Rus uçağının düşürülmesinin ardından verilen siyasi mesajların en fazla etkilediği sektörlerin başında turizmin geldiğini vurguladı. Putin, Lavrov ve diğer Rus yetkililerin açıklamalarının ardından Türkiye'ye turist gönderen tur operatörlerine 'uçaklarınızı Türkiye'ye göndermeyin, oradaki turistleri de Rusya'ya geri getirin' talimatı verildiğini aktaran Aali Kızıldağ, sektörleri açısından daha büyük tehlikeler olduğuna işaret ederek, "Rusya'da son 15-20 yılda dişiyle tırnağıyla o pazarı işlemiş, Rus halkına turistik seyahati öğretmiş tur operatörleri Türk orijinli. Onlar açısından büyük bir sıkıntı var." diye konuştu. Kızıldağ, turizmcilerin her iki taraftan da beklentisini şu sözlerle özetledi: "İki tarafın da gerekli konuşmaları, görüşmeleri politik. Siyasi veya stratejik olarak görüşmelerini, kamuoyu önünde değil, kendi aralarında gizli yapmaları. Sosyal görüşmeleri, sivil toplum kuruluşlarına veya sade halka bırakmalarını ve bu ortamın bir an önce yatıştırılmasını istiyoruz. Herkesin sakin, daha şuurlu davranmasını bekliyoruz. Bu iş daha tırmandırılırsa hem Türkiye hem Rusya açısından çok daha olumlu bir takım sonuçları olacaktır." CİHAN