Türkiye'nin narenciye deposu Mersin'de Rusya ile yaşanan uçak krizinin etkileri görülmeye başlandı. Kriz sonrası fiyatların yarı yarıya düşmesi, satışların azalması ve 1 Ocak sonrasının belirsizliği
üretici ve hal esnaflarında psikolojik çöküşe neden oldu. Üretici ve hal esnafı krizin bir önce sona erdirilmesini bekliyor.

Mersin Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Başkanı Münir Şen, yaşanan süreçten dolayı önlerini görememekten yakındı. Belirgin bir sıkıntı olmasa da 1 Ocak 2016'dan sonra ne olacağını şu an için tahmin etmelerinin güç olduğunu ifade eden Şen, "Burada gerek Dışişleri Bakanımız gerek Başbakanımızın verdiği mesajlar ne kadar bizi pozitif yönde etkilese de maalesef hala karamsarız. Önümüzü göremiyoruz. Bu sorunun çözülmesi lazım." diye konuştu.

Bu tür sıkıntıların tekrar yaşanmaması için farklı pazarlara yönelmenin önemine işaret eden Mersin Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Başkanı, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu tür durumlarda manevi olarak güçlü durursak aşacağımıza inanıyorum. Allah'ın kapatmadığı kapı açılacaktır. Birlik beraberlik içinde bu sorunu aşarız. Şu an ihracat ayın birine kadar devam ediyor. Ayın birinden sonra ne olacak açıkça bunun yansımalarını şu an göremiyoruz. Ama bunun hazırlıkları içinde olmalıyız. Avrupa'ya ve Ortadoğu'ya Irak'a İran'a farklı kapılardan farklı güzergahlardan pazar aramalıyız ki bu sıkıntılar el birliği ile aşalım. Bu sorunun kısa sürede aşılacağına inanıyoruz."

KRİZİN İÇ PİYASAYA ETKİLERİ

Krizin iç piyasaya etkisinin olup olmadığı yönündeki soruya ise Münir Şen, şöyle cevap verdi: "Muhakkak iç piyasaya etkileri olacaktır. Bunu doğru pazarlara yönelerek aşabiliriz. Doğru ürün yelpazesi ile önümüzdeki yıllarda çıkacak bu tür durumlara karşı aslında hazırlıklı olmak gerektiğinin en güzel işaretidir. Bu krizlerden büyüyerek çıkacağımıza inanıyoruz. Çünkü narenciyemizin ihracata gitmemesi demek şu anda bile en büyük kanayan yaralarımızdan bir tanesi. İhracat olmasına rağmen üreticiyi kurtarmıyor. 50-60 kuruşa satılan narenciyenin kimseyi mutlu etmesi mümkün değil. Onun için yeni katma değeri olan ürünlere yönelmek lazım."

Kriz sonrası fiyatların düştüğü fikrine katılmadığını vurgulayan Mersin Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Başkanı Şen, "Aksine fiyat yükselişleri var. Bunu fırsata çeviren ihracatçılarımız var. Tüccarlarımız var. Fiyat düşüşünün aksine yükselişleri mevcut. Çünkü ambargo net olarak başlamadı. Şu an ürün ihracatı artarak devam etmekte. Fiyatlardan indirimden ziyade pozitif olarak yükseliş var. Bu yükleşin ileriki günlerde yükseleceğini öngörüyoruz." diye konuştu.

Şen, ihracat olmaması durumunda ise valilikler bazında ticaret odaları öncülüğünde sınırdaki TIR'lardaki ürünleri satın alıp öğrencilere ve ihtiyaç sahiplerine dağıtacaklarını ifade etti.

ESNAF: FİYATLAR YARI YARIYA DÜŞTÜ

Hal esnaflarından Remzi Koldaş ise uçak düştüğünden bu yana sektörde yaşanan krizlerin gözler önünde olduğunu ifade etti. O günden bu güne ürünlerin fiyatının yüzde 50 düştüğünü vurgulayan Koldaş, "Düşmekten vazgeçtik ürünlerimizi satamıyoruz. Mallar elimizde kaldı. Çoğunu çöpe, koyunlara dökmek zorunda kalıyoruz. Büyüklerimizden temennimiz şudur ki bir an önce bu krizin çözülmesini, kriz çözülecek derken ülkemize zarar gelmesini istemiyoruz. Biz Çanakkale'de yarım buğday çorbası ile gün geçiren Osmanlıların torunlarıyız. O şehitlerin kanını unutmuyoruz. Büyüklerimiz ne derse saygı duyacağız. Elbette ürünlerimizi değerlendirmek gerekiyor." dedi.

Krizden önce 1 liraya sattıkları mandalinayı şu anda 40-50 kuruşa satamadıkların anlatan esnaf, şunları ifade etti: "Günlük 30-40 ton mandalina satarken şu anda 5 ton satamıyoruz. Limon hakeza. Limon biraz satılıyor ama portakal, mandalina ve narı satamıyoruz. Satılamayınca mallar elimizde çürüyor. Çürüyünce bunu dökmek zorunda kalıyoruz."

Bir başka esnaf Halil İbrahim Yanardağ ise "Uçak düşürüldükten sonra sıkıntılar yaşıyoruz. Mallarımız para etmiyor. Mallarımız çürüyor. Günde 20-30 ton mal satarken 5 ton satamıyoruz. Çiftçi krizdedir. Kriz bir an önce çözülsün. Uçak düşmeden önce böyle bir problem yoktu. Uçağın düşmesi mi, Rusya'nın kapıyı kapatması mı mallar elimizde patladı. Limonları az da olsa satabiliyoruz fakat mandalina satışı durdu." diye konuştu.

Başka bir esnaf Mehmet Baykara da Rusya'nın kapıyı kapatmasından sonra malların gitmediğini kamyonların TIR'ların geri gönderildiğini söyledi.

CİHAN