Uçak krizi sonrası Rusya'nın Türk ürünlerine karşı başlattığı uygulamalar, yaş meyve ve sebze sektörünün dibe vurmasına sebep oldu. Seralarından elde ettikleri domateslerin elde kalmasından korkan üretici, malı kilosu 10 kuruştan salçaya gönderiyor.
Rus uçağının düşürülmesi sonrası uyguladığı ambargolar nedeniyle birçok sektörde olduğu gibi yaş meyve ve sebze ihracatında büyük kayıp yaşandı. Rusya'ya yaş sebze-meyve ihraç eden Antalya Toptancı Hali'ndeki birçok firma, faaliyetlerini durdurdu. Elinde domatesin kalacağını düşünen birçok üretici de domatesin kasasını 1 TL'den salça için satmaya başladı. Genelde nisan ayı sonunda salça için domates toplayan fabrikalar ise yaşanan krizi fırsata çevirerek üreticiden 10 kuruşa domates almaya başladı.
"1 MART'TA SALÇA KAMYONUNUN YANAŞTIĞINI GÖRMEDİM"
15 yıldır domates üreticiliği yaptığını açıklayan Mehmet Kilit, 1 Mart'ta salça kamyonunun yanaştığını hiçbir zaman görmediğini söyledi. İhracat olmadığı için iç piyasaya aşırı yüklenildiğini kaydeden Kilit, fiyatların tabana vurduğunu vurguladı. Rusya ile Türkiye arasında problemleri hatırlatan Kilit, "Her zaman 'vatan sağ olsun' diyoruz. Fakat bu 1 dönüm seranın bize maliyeti 10 bin TL. Hükümetimizden tek istediğimiz çiftçiye destek olması. Herkesin kredi borcu var. Çocukları var." dedi.
Bu yıl aşırı soğukların da yaşandığını anımsatan Kilit, 7 dönüm serayı ısıtmak için günlük 2 bin TL'lik kömür yaktığını belirtti. Geçen yıl işlerin iyi olduğu bilgisini aktaran Kilit, bu sene ihracat olmadığı için 1 Mart'ta domatesi salçaya verdiğini, Antalya Hali'nde en iyi domatesin kilosunun 90 kuruşa satıldığını söyledi.
Bugüne kadar hiç şubat ya da mart ayında hale salçalık domates getirmediğini bildiren üretici Ali Güvendiren ise şunları söyledi: "Devlet büyükleri bunu görsün artık, uçağın bizi ne hale getirdiğini. Kasasını 1 TL'ye salçaya veriyoruz. Bir kasada da 10-12 kilogram domates var. Şuan en iyi domates halde 90 kuruş. Krizden önce ihracat oluyordu Rusya'ya ancak şimdi ihracat uçak düşürmeden dolayı yok. Seranın maliyeti 10 bin lirayı buluyor."
"NİSAN AYINDA GÜNDE BİR KAMYON MAL ÇIKIYORDU ŞUANDA GÜNDE İKİ KAMYON MAL SEVK EDİYORUZ"
Antalya Hali'nde fabrikalar için salçalık domatesleri peşin satın alan Zeynettin Bozkurt da bu yıl hem soğuktan hem de ülke politikasından dolayı domatesin kendilerine erken gelmeye başladığını kaydetti. Bazı yıllar da erken domatesin geldiğini ancak hiç bu kadar erken salça için domatesin gelmediğini ifade eden Bozkurt, ihracat olmadığı için üreticinin domatesini mecburen salçaya verdiğini anlattı. Zeynettin Bozkurt, "Geçen yıl 20 kuruştan domates alıyorduk. Bu yıl 15 kuruştan almaya başladık. Domates biraz fazla olduğundan şuanda fabrikalar 10 kuruşa düşürdü. Mecburen bizde ona göre alım yapıp sevkiyat yapıyoruz. Rakam olarak maliyet çok düşük. Nisanın sonuna doğru domates almaya başlıyorduk. Nisan ayında günde bir kamyon mal çıkıyordu. Şuanda erken başladığımız halde günlük 2 kamyon sevk edebiliyoruz. Bu sene gerçekten farklı bir konum var." diye konuştu.
CİHAN