Ankara'nın İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesi amacıyla yürütülen müzakerelerin olumlu bir istikamette sürdüğünü açıklamasının ardından iki ülkenin savunma işbirliğine kaldığı yerden devam edip etmeyeceği merak konusu.

İlişkilerin yeniden düzeleceğine dair hükümetten gelen sinyaller, savunma sanayini de etkileyecek. İsrail'in 2010'da Gazze'ye yardım götüren Mavi Marmara gemisini basmasının ardından iki ülke arasında iptal edilen askeri projelerin yeniden başlaması gündemde. Savunma kaynakları, özellikle keşif ve gözetleme sistemleri alımında İsrail'den yeni alımlar olabileceğini belirtiyor.

İsrail'in Mavi Marmara'da 10 Türk'ü öldürmesi askerî ilişkileri de etkilemişti. Önce İsrail Savunma Bakanlığı, İsrailli savunma sanayii firmaları IAI ile Elbit'in Türk Hava Kuvvetleri'ne istihbarat sistemi satışına dair ihracat lisansını iptal etti. Ardından Ankara'dan karşı hamle geldi. Öncelikle İsrailli firmanın 8,5 milyon dolarlık teminat mektubu ‘yakıldı'. Yani bu para, projenin ana yüklenicisi Aselsan tarafından geri alındı. Daha önce avans olarak ödenen 55 milyon doların iadesi IAI ve Elbit'ten talep edildi. İsrail firmalarıyla 2008'de F-4 savaş uçaklarının keşif ve gözetleme sistemleri için 165 milyon dolarlık sözleşme imzalanmış ve bir yıl sonra da avans ödemeleri yapılmıştı. Fakat siyasi krizin ardından ihaleyi kazanan iki firmanın ihracat lisansı İsrail tarafından iptal edilmiş, böylece proje durmuştu. Türkiye de benzer sistemlerin tedariki için Amerika'ya yönelmişti.

Yaşanan bir diğer sorun ise daha önce İsrail'den alınan 10 adet insansız hava aracı Heron'u sevk ve idare eden yer kontrol sistemleriyle ilgiliydi. Türkiye'nin elinde yalnızca bir yer kontrol istasyonu var. Bu yüzden aynı anda 3 Heron uçurulabiliyor. Hükümet kanadından gelen ‘dostluk' açıklamalarıyla birlikte ilişkilerin yumuşayacağı ve askerî projelerin yeniden başlayacağı kaydediliyor.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, salı günü AK Parti TBMM Grup Toplantısı'nda yaptığı konuşmada Türkiye'nin İsrail'e özür dileten ilk devlet olma onurunu yaşadığını söyledi. Ancak İsrail daha önce ABD, İngiltere ve Mısır'dan özür dilemişti. Tel Aviv, 1967'de gemisini ‘yanlışlıkla' vurduğu için, 1986'da da İsrail için casusluk yapan Amerikan vatandaşı Jonathan Pollard'ın yakalanmasının ardından Washington'dan özür diledi. 2010'da ise MOSSAD ajanlarının sahte İngiliz pasaportlarıyla Dubai'ye gidip Hamas liderlerinden Mahmud el Mabhuh'a suikast düzenlemesi üzerine İngiltere'den özür dilenmişti. İsrail yönetimi, 2011'de de Sina Yarımadası'ndaki bir sınır ihlali vakasında 5 Mısır askerinin hayatını kaybettiği bombalama sebebiyle olaydan 36 saat sonra ‘yanlışlıktan' dolayı pişmanlık duyduğunu bildirip Kahire'den resmen özür dilemişti.