Kamu-özel işbirliği (KÖİ) modeliyle inşa edilen şehir hastanelerine ayrılması öngörülen bütçe tutturulamıyor. Sağlık Bakanlığı’nın 2025 bütçe teklifinde ayırdığı ödenek yetmedi. Yılın bitmesine bir ay kala 1 milyar 828 milyon lira aşıldı.
Sağlık Bakanlığı’nın 2025 bütçe teklifinde 37 milyar 420 milyon 717 bin TL’si hizmet alımı, 67 milyar 181 milyon 365 bin TL’si kullanım bedeli olmak üzere KÖİ modeliyle yapılan sağlık tesislerine ayırdığı toplam ödenek, 104 milyar 602 milyon 82 bin liraydı. Ancak bakanlığın ocak-kasım bütçe giderleri incelendiğinde, harcanan tutarın 106 milyar 430 milyon 412 bin 570 lira olduğu görülüyor.
Ankara Tabip Odası’ndan (ATO) yapılan açıklamada, şehir hastanelerinin genel bütçe üzerinde yük olmaya devam ettiği, nitelikli sağlık hizmetine (başka koruyucu sağlık hizmetleri) ayrılan kaynağın da azalmasına yol açtığı belirtildi.
KAMU KAYNAĞI ÖZEL SEKTÖRE AKTARILIYOR
2024 bütçe teklifinde hizmet ve kullanım bedeli için 83 milyar 697 milyon 118 bin lira olarak teklif edilen tutar, 20 milyar 904 milyon lira artışla, 2025 yılı bütçe teklifinde 104 milyar 602 milyon 82 bin liraya yükseltilmişti. 2026 için belirlenen ödenek, 31 milyar 546 milyon lira artırılarak 136 milyar 148 milyon 659 bin liraya çıkarıldı. Böylece 2024’ten 2026’ya ödenek yüzde 30,1 arttırıldı.
Açıklamada sağlık politikalarının oluşturulması ve ayrılan kaynağın kullanımının politik tercih olduğu vurgulandı: “’Milletin cebinden tek kuruş çıkmayacak‘ diye reklamı yapılan şehir hastaneleri, sağlık bütçesinin özel sektöre kaynak aktarılmasında kullanılan araçlardan birine dönüşmüş olup, halkın sağlığından önce şirketlerin kârı öncelikli hale geldi.”
'TİKSİNDİRİCİ BORÇ' KABUL EDİLSİN
Oda açıklamasında kamu zararına neden olan şehir hastaneleri için yapılan sözleşmelerin feshedilmesi, kira ve hizmet bedeli ödemelerinin de sonlandırılması gerektiği ifade etti.
Ayrıca şehir hastaneleri ödemelerinin ‘tiksindirici borç’ kabul edilerek şirketlere herhangi bir ödeme yapılmaması gerektiğini savunan oda, “Şehir Hastaneleri kamu kaynaklarını sömürmeye devam ederken projeleri üstlenen şirketler usulsüzlüklere ve kural tanımamazlıklara imza atmayı sürdürüyor” dedi.
SAYİŞTAY RAPORUNDA YER ALAN SORUNLAR
Sayıştay Başkanlığı’nın eylülde yayınladığı 2024’e ait Sağlık Bakanlığı Denetim Raporu’nda şehir hastaneleriyle ilgili tespit ettiği soruların bazıları şöyleydi:
Kamu-Özel İşbirliği modeliyle yapılan projelere ilişkin bulgularına göre şirketler kendilerine devredilen çeşitli hizmetlerde taahhütlerine uymadıkları gibi bazı hastanelerde eksik hizmet sundular.
Projelerde kendilerine tahsis edilen ticari alan sınırlarını aşmayı sürdürdüler; kullanılmayan doğal gaz faturalandırılması yapıldı.
Sabit ve taşınabilir eşyalar eksik teslim edildi.
TSE belgesi olmayan bazı tıbbi cihazlar kullanıldı.
Planlanan hemodiyaliz üniteleri açılmadı.
Görüntüleme randevularında ve laboratuvar sonuçlarında ciddi gecikmeler yaşandı.
Sayıştay denetiminde bazı şehir hastanelerine Sağlık Bakanlığı bütçesinden fazla ödeme yapıldığı, buna karşılık Sağlık Bakanlığı’nın şirketlerden bazı bedelleri tahsil edemediği tespit edildi.
Şirketlerin ihale dokümanlarında kayda geçen ticari alanlardan fazlasını kullandıkları kaydedildi.
Bir kuruş harcanmayacaktı: Şehir hastanelerine bütçeden 83,7 milyar lira
CHP Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksaz Şahbaz, ‘Yap-Kirala-Devret’ modeliyle yapılan 18 şehir hastanesine 2024 bütçesinden 83 milyar 694 milyon lira aktarılacağını açıkladı.
Sağlık Bakanlığı bütçesinin yüzde 10'unu şehir hastaneleri yutuyor
2025’te şehir hastaneleri için ayrılan 104 milyar 602 milyon 82 bin liralık ödenek, Sağlık Bakanlığı bütçesinin yüzde 10’una denk geliyor.