Çıkarılan yeni yasayla serbest bölgeler üzerinden yurtdışına döviz, TL, altın ve elmas gibi değerli eşyalar hesapsızça çıkarılabilecek.

Hükümet, 11 Haziran'da Türk parasını Koruma Kanunu'nda değişiklik yaparak 25 bin TL'nin üzerindeki nakit paranın yolcu beraberinde çıkarılmasına izin verdi. Konuyla ilgili şartların Ekonomi Bakanlığı'nca belirleneceği yazıldı.

Ancak şartların 8 Haziran'da oluşturulduğu ortaya çıktı. Meydan Gazetesi'nden Oğuz Karamuk'un köşesine taşıdığı yazıya göre, yurtdışına para çıkarmada bankacılık sistemi devre dışı bırakıldı. Para Serbest bölgeye götürülecek. Sistem Dışına çıkmış para istenilen ülkeye serbestçe götürülebilecek.

İşte Oğuz Karamuk'un yazısı:

AKP hükümeti seçimde iktidarı kaybedince 8 Haziran sabahı ilk iş yurtdışına kayıtdışı para kaçırma yasası çıkardı. Para ve altınlar serbest bölgeden gizlice gemiyle götürülecek.

AK Parti, 7 Haziran'da tek başına iktidar yetkisini kaybetmesinin ardından ilk yasal düzenlemeyi yurtdışına kayıtdışı para gönderme konusunda yaptı. 8 Haziran'da yapılan düzenlemeye göre, Türkiye'de bulunan serbest bölgeler aracılığıyla yurtdışına nakit döviz, Türk Lirası, altın ve elmas gibi değerli eşyalar kayıtdışı yollarla çıkartılabilecek. Çıkartılan varlıklar Gümrük Bakanlığı ile Maliye'nin, bir başka deyişle devletin kontrolü dışında sayılacak. Ayrıca bankacılık sistemi, yani Merkez Bankası devre dışı bırakıldığı için, çıkartılan para ve varlıkların nereye gittiği de sonradan takip edilemeyecek. Para ve değerli eşyalar kamyonlarla Türkiye'deki serbest bölgelere ulaştıktan sonra istenildiği zaman hiçbir bildirim yapılmaksızın yabancı bir ülke ya da karapara cenneti adalara gemiyle gönderilebilecek. Türkiye'ye tekrar sokulması durumunda da bildirimde bulunulmayacak.

Seçim sonrası ilk iş

AKP hükümetinin seçim yenilgisinden saatler sonrasında aldığı bu karar, önceki gün Resmi Gazete'de yayımlanan bir kararla ortaya çıktı. Türk Parası'nı Koruma Kanunu'nun 32 sayılı maddesinde yapılan değişiklik perşembe günkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu değişiklikle, daha önce yasak olan 10 bin dolar ya da 25 bin TL'nin üzerindeki nakit paranın yolcu beraberinde çıkarılmasına izin verildi. Konuyla ilgili düzenlemeye ilişkin şartların Ekonomi Bakanlığı tarafından belirleneceği belirtildi. İlk bakışta, Ekonomi Bakanlığı'nın nakit döviz ve TL çıkışına ilişkin düzenlemeyi sonradan duyuracağı gibi anlaşılsa da aslında bakanlığın bu düzenlemeyi 8 Haziran'da duyurduğu ortaya çıktı.

Yetki, bankalardan özel şirketlere bırakıldı

Ekonomi Bakanlığı'nın 2015/1 sayı numarasıyla 8 Haziran'da yayımlayıp yürürlüğe soktuğu Kıymetli Eşya Lojistiği ve Borsa Kasa Hizmeti'ne İlişkin Genelgesi ile Türkiye'den yurtdışına para sokup-çıkarma konusunda tarihi bir adım atıldı. Genelge bugüne kadar bankalar aracılığıyla yapılan nakit para ve kıymetli giriş-çıkışını özel şirketlerin yetkisine bıraktı. Özel şirketlere iki ayrı ruhsat izni şart koşuldu. Ruhsatlardan ilki para ve kıymetli madenlerin serbest bölgelere taşınma ruhsatı (ruhsat bedeli 30 bin dolar) olarak belirlendi. İkincisi ise serbest bölgelerde saklama hizmeti (ruhsat bedeli 50 bin dolar) olarak adlandırıldı.

PARA KAÇIRMAYA HAZIR

Buraya kadar Türkiye'de bulunan paranın bankacılık sistemi kullanılmadan serbest bölgelere taşınmasını içeren değişikliğe, mevcut düzenlemeler de eklenince işin renginin bambaşka olduğu ortaya çıktı. Çünkü Türkiye'den serbest bölgelere fiziki olarak götürülen para ve kıymetli madenler, serbest bölgenin kapısından girer girmez Türkiye Cumhuriyeti kanunları dışına çıkmış sayılıyor. Serbest Belgeler 10 Mart 1993'te uygulamaya konan Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği'nin 31'inci maddesine göre bir serbest bölgeden ihracat, yani bir malı yurtdışına göndermek Dış Ticaret Rejimi kapsamı dışında gerçekleştirilebiliyor.

Türkiye'ye sokulmasında beyan zorunluluğu yok

Rejim dışı olan serbest bölgeden gemiye yüklenen bir malı Gümrük ve Maliye Bakanlığı'na haber verilmeden istenilen ülkeye gönderilebiliyor. Serbest bölgede tutulan nakit ve kıymetli madenlerin tekrar Türkiye sokulması durumunda ise Gümrük Bakanlığı'na haber verilmesi gerekiyor. Ancak hükümet 15 Nisan'da yaptığı bir değişiklikle yurtdışından gelen her türlü paranın Türkiye'ye sokulmasında beyan zorunluluğunu kaldırdığı için bu konu da sorun olmaktan çıkıyor.

21 serbest bölge var

Vergilendirme ve gümrük açısından Türkiye topraklarının dışında sayılan serbest bölgelerden ilki 1987 yılında Mersin Limanı'nda kurulurken, bugün itibariyle 21 tane var. Serbest bölgeler gümrük dışı bölge sayıldığı için girip çıkan mallar Gümrük Bakanlığı'nın dışında sayılıyor. Ayrıca kurumlar vergisi ve gelir vergisi de alınmıyor. Bu yüzden Maliye'nin denetimi dışında kalıyor.

Babacan hazırlamış

Türkiye'deki para ve kıymetli eşyaları serbest bölgelere götürüp kayıtdışına çıkarmayla ilgili düzenlemenin Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'a bağlı bakanlık tarafından hazırlandığı ortaya çıktı. Resmi Gazete'deki karara göre Türk Parası'nı Koruma Kanunu'ndaki değişiklik Başbakan Yardımcılığı'nın 1 Nisan tarihli yazısı üzerine bakanlar kurulu'nun gündemine gelmiş. Ali Babacan'ın gönderdiği yazı tarihsel olarak da manidar. Yazı, 31 Mart'ta neredeyse Türkiye'nin tamamında yaşanan dev elektrik kesintisinin hemen ardından gönderiliyor. Elektrik kesintisinin neden olduğu hala açıklanamazken, kesintinin yaşandığı gün özellikle sosyal medyada bankalardan kayıtdışı para çıkışına izin verildiği yönünde iddialar paylaşılmıştı. Kararın yasalaşması ise 14 Nisan'da imzalanmış. Ancak değişiklik seçimin hemen ardından 11 Haziran Perşembe günü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.