Başkanlık sisteminin referanduma sunulabilmesi için öncelikle Anayasa değişikliği gerekiyor. Çünkü mevcut anayasada devletin tüm yönetim organları “parlamenter sistem”e göre düzenlenmiş durumda.

Cumhuriyet'ten Ayşe Sayın'ın haberine göre, bu da kapsamlı bir anayasa değişikliği demek. Yeni parlamentoda 317 milletvekili olan AKP’nin, “başkanlık sistemini” referanduma sunabilmesi için muhalefetten en az 13 milletvekilinin desteğini alması gerekiyor.

Parlamentonun 24. döneminde kurulan TBMM Anayasa Uzlaşma komisyonu’nda da AKP “başkanlık sistemi” önerisini masaya getirmiş, 3 muhalefet partisinin; CHP, MHP ve HDP sisteme karşı çıkmış, bu nedenle de AKP, “anayasa masasının dağılması” sorumluluğunu muhalefete yıkmıştı.

1 Kasım seçimlerinden sonra gerek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve sözcülerinin açıklamaları, gerekse AKP’den başkanlık sistemini gündemlerinin ön sıralarına taşırken, bunun için de “sivil/ demokratik” adı altında yeni anayasayı gündeme getirmeye hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, yeni anayasa için siyasi partileri ziyaret edeceğini açıkladı. Bu kapsamda TBMM’de yeni bir anayasa uzlaşma komisyonu kurulabilir.

Muhalefet partileri CHP, MHP ve HDP “yeni anayasa”ya sıcak bakmakla birlikte, Erdoğan’ın “başkanlık hayalini” gerçekleştirecek bir anayasa değişikliğine yanaşmıyor. 7 Haziran seçimlerinde Erdoğan’a dönük “seni başkan yaptırmayacağız” çıkışıyla oylarını yüzde 13’lere çıkaran HDP’de önceki gün Parti sözcüsü Ayhan Bilgen’in, yeni anayasa konusunda “başkanlık dahil her konuyu tartışmaya hazır olduklarını” söylemesi, “HDP tavır mı değiştiriyor” soru işaretlerine yol açında, Bilgen “Herşeyi tartışabiliriz, başkanlık sistemine karşıyız” düzeltmesiyle partinin tutumunu netleştirdi.

3 muhalefet partisi “kurumsal” olarak başkanlık sistemine “evet” demedikçe, AKP’nin anayasa değişikliği yapıp, referanduma sunması mümkün görünmüyor. Anayasa değişikliğinin referanduma gerek kalmadan Meclis’te kabul edilmesi için meclis üye tam sayısının 3’te 2’sinin yani 367 milletvekilinin oyuyla kabul edilmesi gerekiyor. Değişikliklerin referanduma sunulabilmesi için ise üye tam sayısının beşte 3’ünün yani 330 millevtekilinin oyuyla kabul edilmesi gerekiyor. Parlamentoda halen 317 milletvekili olan AKP’nin, başkanlık sistemini “referandum” koşullu geçirebilmek için parlamentoda en az 13 milletvekiline gereksinimi duyuluyor. Önümüzdeki süreçte, muhalefet partilerinin “başkanlık” konusunda tutum değişikliğine gitmemesi halinde, AKP’nin muhalefetten milletvekili “devşirme” yoluna gidebileğine dikkat çekiliyor.