Türkiye otomotiv pazarında yeni bir tarihi rekora işaret etti. Son iki yıldır ÖTV matrah güncellemesi yapılmaması ve krediye erişimde yaşanan zorluklara rağmen, satışların hem aralık ayı bazında hem de yıl sonunda rekor tazelemesi tahmin ediliyor.

Sektör MB’nin faiz indirimi sonrası taşıt kredi kanallarının açılmasına paralel, 2025’te de hareketli bir sene bekliyor. Diğer yandan, geçen hafta yayımlanan ÖTV muafiyetli araçlara yönelik yeni düzenlemenin, ithal markaları zorlaması, yerli payını ise artırması öngörülüyor.

Aralık 2023’te yıllık bazda yaklaşık yüzde 38 artışla 158,7 bin adet otomobil ve hafif ticari araç satılmış, böylelikle tüm zamanların aralık ayı rekoru tazelenmişti.

2023 toplamında da 1 milyon 232 bin adetle en iyi yıllık satış yapılmıştı. Bu ay pazarın çok daha hareketli olduğunu belirten sektör temsilcileri, aralık sonunda otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 165 bin ila 175 bin arasında olabileceğine sinyalini yansıttı.

Bu tahminler gerçekleşirse, otomotivciler 2023'teki tarihi rekoru tazeleyecek. Sektör temsilcileri, Türkiye otomotiv pazarının artık 1 milyon adet bandına oturduğu konusunda aynı fikirdeler. 2025’te de bu barajın aşılacağına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Sektör temsilcilerine göre, 2025’te otomotiv piyasasını etkileyecek en önemli faktörlerden biri, faiz indirimi olacak.

Görüşülen banka yöneticileri, Merkez Bankası’nın (MB) geçen hafta 250 baz puan indirime giderek, politika faizini yüzde 47,5'e çekmesinin ardından bankaların da hızlıca hem taşıt hem de konut kredisini aşağı çekeceğini belirti.

Görüşlerin alındığı Türkiye’nin önde gelen bankalarından birinin yöneticisi, taşıt kredilerinin önümüzdeki günlerde 25 ila 30 baz puan ineceği görüşünde. Bu oranı önemli biri adım olarak değerlendiren banka yöneticisi, “Taşıt kredi faizlerinin inmesi, satışlara ilaç gibi gelir. Tüketici şu anda en ulaşılabilir yatırım aracına yöneliyor. Kredi faiz oranlarının düşmesinin, özellikle de düşük fiyatlı araçlara ve milli otomobil Togg’a etkisi olur” diye açıklamada bulundu.

Ekonomi'den Aysel Yücel'in haberine göre, Skoda Genel Müdürü Zafer Başar, uygun koşullardaki kredinin her zaman satışları tetiklediğini söyledi. Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer de faiz indiriminin otomotiv satışlarına etkisine dair, “Mutlaka etkisi olacaktır ancak sınırlı ve küçük bir etkiden bahsedebiliriz” dedi. OYDER Genel Sekreteri Nebi Erbaş, ilk etapta kısıtlı etki yapsa da birkaç ay sonra faiz indiriminin daha olumlu etki yapmasını tahmin ettiklerini söyledi.

Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, aralıkta pazarın beklentilerin de üzerinde hareketli olduğuna dikkat çekti. Gülan aralıkta pazarın hareketli olmasının en önemli nedenlerinden birinin de markaların pazar paylarını korumak adına gerekirse zararına satış yaparak stokları eritme telaşına düşmesi olduğunu söyledi. Bir diğer faktörde filo satışlarının hareketlenmesi oldu.

Gülan, “Piyasa hareketli, aralık ayında 165-175 bin arasında pazar bekliyoruz. Pandemiyle birlikte ötelenen talep de henüz tam karşılanamadı. MB’nin faiz indirimi de satışlara pozitif etki yapacak. Vatandaşın bireysel kredi kullanımının artacağını hissediyoruz. Sıfır faiz kampanyaları da devam ediyor. Önümüzdeki yıl da pazar 1 milyonun üzerine çıkacağı yönünde beklenti var” dedi.

Türkiye otomotiv sektöründe iki senedir ÖTV matrahları güncellenmeye gitmiyor. Bu yüzden yüzde 80 ÖTV bareminin altında araç bulunmuyor. Matrah güncellemesi yapılsaydı fiyatların ortalama yüzde 6’ya yakın düşebileceği bilgisini paylaşan sektör uzmanları, bu konuda umudu yok.

Sektör temsilcileri her fırsatta piyasada ÖTV matrah artışına ihtiyaç olduğunu belirtseler de hükümetin enfl asyonla mücadele hedefleri doğrultusunda bu adımı atması bekleniyor. Sektörün önde gelen bazı isimleri ise matrah artışının elektrikli araçlar için gündeme gelebileceğini öngörüyor.

Elektrikli araçlarda yüzde 10 ve yüzde 30 ÖTV baremlerinin çok düşük kaldığı aktarılırken, matrah artışının Togg’un satışlarına da pozitif yansıyacağı belirtiliyor. Diğer yandan, 2024'te döviz kurunun hareketli olmaması sebebiyle fiyatların enflasyonun altında kaldığını hatırlatan otomotivciler, yılın başında ise yeniotomobillere fabrika çıkış zammı geleceğini belirtti.

Sektör temsilcileri, 2025'te pazarı etkileyecek önemli gelişmelerden birinin de geçen hafta engellilere yönelik araç satışındaki yeni düzenleme olduğuna vurgu yapıyor.

Yapılan düzenleme kapsamında, ÖTV istisnası için yüzde 40 yerlilik şartı getirildi. ÖTV istisnası olarak engelli vatandaşlara yapılan satışlarda yerlilik oranı yüzde 40'a, bu istisna kapsamında alınan araçlar için elde tutma süresi de 5 yıldan 10 yıla çıkarıldı.

ARAÇ KİRALAMADA HAYALLER 2025'E KALDI

Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği’nin (TOKKDER) son raporuna göre, operasyonel araç kiralama sektörü yılın ilk dokuz ayında 64 milyar 200 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yaparak 48 bin 300 adet aracı filosuna kattı. Yılın üçüncü çeyreği sonu itibarıyla sektörün aktif büyüklüğü 217 milyar 800 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde, sektörün toplam araç sayısı yıllık bazda yüzde 0,2 azalarak 253 bin 500 adede düştü.

"SATIŞ SONRASINDAKİ SÜRECİ FAİZ İNDİRİMİ BELİRLEYECEK"

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Başkanı Ali Özçete, 2024'ün otomotiv satış sonrası sektörü için hafif durağan bir yıl olarak tamamlandığını söyledi.

Özçete, satışlardaki düşüşün sebeplerini krediye erişim zorlukları, nakit akışı dengesizlikleri, enerji ve hammadde maliyet artışları, talep daralmaları ve araç bakım periyotlarının ertelenmesi olarak sıraladı. 2025'te satışları etkileyecek en önemli faktörün faiz indirimleri olacağını, bu sayede yurtiçi piyasada arz-talep dengesinin yeniden canlanacağını ifade eden Özçete, ayrıca Afrika ülkelerine açılacak yeni ihracat pazarları ve Çinli yatırımcıların üretim yatırımlarının sektöre büyüme ve istihdam katkısı sağlayacağını belirtti.