AYM kararı: "Sevmediğim işte çalıştırılıyorum" diyen astsubaya tazminat ödenecek
“Uzmanlığım dışında ve sevmediğim işte çalıştırılıyorum” diyerek Başbakanlık'a şikâyette bulunan Astsubay A.T'ye, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) iç disiplinine uymadığı gerekçesiyle uyarı cezası verilirken, Anayasa Mahkemesi A.T.'ye “İfade özgürlüğü ihlali”nden 4 bin lira ödenmesine hükmetti.
Astsubay A.T., 20 yıl Genelkurmay Elektronik Sistemler (GES) Komutanlığı birliklerinde çalıştıktan sonra Ocak 2012’de Edirne 54. Mekanize Piyade Tugayı Muhabere ve Elektronik Bilgi Sistemleri (MEBS) Bölüğü’ne atandı. A.T.’ye, ikmal astsubaylığının yanı sıra tugaydaki notbookların, kışladaki bina, arazi ve ağaçların, kreşteki LCD televizyonun, mühimmat, benzinlik, kazan dairesi, jeneratör ve bulaşıkhanenin sorumluluğu verildi. Görevlendirmenin adil olmadığını, bilgi yönünden yetersiz olduğu alanda çalıştırılması nedeniyle birçok defa ceza aldığını ve psikolojisinin bozulduğunu belirten A.T., Ocak 2014’te Başbakanlık İletişim Merkezi’ne (BİMER) dilekçe gönderdi.
"Yaptığım işi sevmiyorum"
Kendisine ayrımcılık yapıldığını ve komutanlarının ezdiğini iddia eden A.T. dilekçesinde, birçok haksız görevlendirmeye maruz kaldığını anlattı. Dilekçede, “Bu bölükte çalışmaya devam edersem, buradan sağlıklı çıkmam mümkün değil. Başıma gelecek her şeyden amirlerim sorumludur. İki yıldır bir sürü sağlık problemim çıktı. MEBS Bölüğü’nde çalışmak istemiyorum. Ben işlerin kursunu ve eğitimini almadım. Bir insan her işi yapabilir mi? Her şeyden önce ben şu an yaptığım işi sevmiyorum. Bir insanın sevmediği işi asla tam anlamıyla yapabileceğine inanmıyorum. Okuyup kursunu gördüğüm ve 20 yıl görev yaptığım Genelkurmay GES Komutanlığı’nın Edirne’deki birliğine yani eski görev yerime tekrar tayin olmayı istiyorum” dedi.
Uyarı cezası aldı
Habertürk'ten Fevzi Çakır'ın haberine göre A.T.’ye, BİMER’e başvurduğu için Temmuz 2014’te üst amiri tarafından uyarı cezası verildi. Kararın gerekçesinde, “27 Ocak 2014’te BİMER’e başvuruda bulunmanız, TSK Disiplin Kanunu’na göre usulsüz müracaat ve şikâyette bulunmak disiplinsizliği kapsamına girdiğinden sizi uyarma cezası ile cezalandırıyorum” denildi. A.T.’nin bu karara itirazı, 54. Mekanize Piyade Tugay MEBS Komutanlığı’nın 3 Temmuz 2014 tarihli kararıyla reddedildi.
AYM: İfade özgürlüğü
Uyarı cezasının kesinleşmesinin ardından A.T., AYM’ye bireysel başvuruda bulundu. BİMER’e şikâyet dilekçesi vermesi nedeniyle disiplin cezası ile cezalandırılmasının ifade özgürlüğünün, uzman olmadığı alanlarda çalıştırılması nedeniyle de angarya yasağının ihlal edildiğini savundu. AYM, ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi ve A.T.’ye 4 bin TL tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
"Anayasa'nın 26. maddesi"
Kararda özetle şu tespitlere yer verildi: “Şikâyet dilekçesi, saldırgan bir üsluptan çok yardım isteği içeren ve çaresizliğini vurgulayan ifadeler içermektedir. Disiplin amiri, başvurucunun şikâyet usulüne aykırı davrandığından bahisle disiplin cezası vermiştir. Başvurucunun şikâyet konusu ettiği hususların, askeri yapı içinde ve sıralı amirler nezdinde çözülebilecek kişisel sorunlar olduğu, askeri makamlara zarar doğurabilecek veya itibar kaybı oluşturacak özelliği taşımadığı, dilekçenin ulaştırıldığı BİMER’in kamu kurumları içinde yer aldığı ve içeriğinin kamuoyuna yansımadığı anlaşılmaktadır. Amirlerine yaptığı başvuruların sonuçsuz kalması nedeniyle BİMER’e dilekçe gönderilmesine ‘uyarma’ cezası ile yaptırım uygulanmasının, demokratik toplum düzeninde gerekli bir müdahale olmadığı değerlendirilmiştir. Anayasa’nın 26. Maddesi’nde güvence altına alınan ifade özgürlüğü ihlal edilmiştir.”
"İhlali kaldırın"
Yüksek Mahkeme, ihlalin ortadan kaldırılması için kararın bir örneğinin Milli Savunma Bakanlığı’na gönderilmesini kararlaştırdı. Bakanlığın, karar uyarınca A.T. hakkında verilen disiplin cezasını kaldırması bekleniyor. Yüksek Mahkeme, A.T.’nin angarya yasağının ihlal edildiğine dair iddiasına ilişkin olarak başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle ret kararı verdi.