Irak'ın kuzeyindeki Pençe-Kilit Harekâtı bölgesinde bir mağarada metan gazından etkilenerek şehit oldukları açıklanan 12 askerin yası sürerken mağaraya girişte gerekli önlemlerin alınıp alınmadığına dair tartışmalar patlak verdi.

28 Mayıs 2022 tarihinde şehit edilen Piyade Üsteğmen Nuri Melih Bozkurt'un naaşını arama çalışmaları sırasında metan gazı etkisiyle hayatını kaybeden askerlerin kimlikleri, İstihbarat Üsteğmen Ege Akar, Muhabere Astsubay Kıdemli Çavuş Abdurrahman Akdoğan, Piyade Sözleşmeli Er Özkan Özkanlı, Piyade Sözleşmeli Er Mahsun Yeşildemir, Piyade Sözleşmeli Er Ahmet Kuşak, İstihkam Uzman Çavuş Ümit Üzüm, Piyade Sözleşmeli Er Celattin Uyanık, Piyade Sözleşmeli Er Ahmet Gültekin, Piyade Teğmen Furkan Sert, Piyade Komando Astsubay Kıdemli Çavuş Fikret Mangura, Piyade Uzman Çavuş Enver Yaman ve Piyade Uzman Çavuş Kani Obi olarak açıklandı.

Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler'in beraberinde TSK komuta kademesi ile katıldığı Yüksekova Selahaddin Eyyübi Havalimanındaki törenin ardından altı askerin naaşları defnedilmek üzere memleketlerine uğurlandı.

Törende konuşan Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler, askerlerin bir mağaradaki arama-tarama faaliyetleri esnasında metan ve karbonmonoksit gazından etkilendiğini belirterek "Bizleri derin ve acı bir üzüntüye boğan bu olay başlattığımız idari tahkikat ile en ince ayrıntısına kadar incelenecektir" dedi.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise yaptığı açıklamada, askerlerin hep birlikte mağaraya girmesi öncesinde gerekli önlemlerin alınmadığının anlaşıldığını belirterek konuyu meclise taşıyacaklarını kaydetti.

"Bu kadar çok askerimizin birden oraya girmesini, gerekli tedbirlerin alınmamış olmasını, öncesinde bütün teçhizatıyla birlikte içeriye girip bir ölçüm yapacak uzmanın girip de ondan sonra bunun yapılması yerine her birinin aynı anda ve bu tedbirsizlikle girip şehit olmuş olmasını milletin vicdanı kabul etmiyor" ifadelerini kullanan Özel, "Devlete emanet 12 tane civciv ölse hesabı sorulur. Bunların hepsi aslan parçası Mehmetçikler ya da uzmanlar, erbaşlar, komutanlar. Bu kadar büyük bir sorumsuzlukla ve tedbirsizlikle davranılmış olmasını aklım da almıyor, içime de sinmiyor. Bu memlekette kimse de içine sindirmiyor. Tabii ki cenazeler kalktıktan sonra arkadaşlarımız konuyu meclis zemininde de araştırılması için çaba içine girecekler. Ama ortada büyük bir ihmalin, büyük bir sorumsuzluğun olduğunu da görmek lazım" diye devam etti.

CHP Kocaeli Milletvekili Nail Çiler de metan gazı faciasına ilişkin Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı'na yazılı soru önergesi verdi.

Çiler önergesinde, "Bu elim olay, askerlerimizin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanmış olup; yeterli risk değerlendirmesi ve güvenlik tedbirleri alınıp alınmadığı hususunda ciddi endişeler doğurmaktadır. Bu konuda kamuoyuna açıklıkla bilgi verilmesi ve benzer faciaların yaşanmaması için gereken adımların atılması hayati önem taşımaktadır" ifadelerini kullanarak şu soruları yöneltti:

"Bölgede ve operasyon yapılacak alanda metan gazı riski bildirilmiş mi? Eğer bildirilmişse hangi değerlendirme raporları hazırlanmıştır? Operasyon öncesinde mağarada gaz ölçüm cihazları ile yeterli çevresel güvenlik taraması yapılmış mıdır? Operasyon öncesinde askerlerimizin güvenliği için hangi tedbirler alınmıştır? Eğer yapılmamışsa ilgililer hakkında hangi işlemler yapılmıştır? Operasyon öncesi ve sırasında ekiplerin kişisel koruyucu donanım ve gabion donatılması sağlanmış mıdır? Sağlanmamışsa neden ihtiyaç duyulmamıştır? Gaz riskine karşı alınacak önlemler neden alınmamıştır?"

Çiler, konuya ilişkin yazılı açıklamasında, "Gencecik Mehmetçiklerimizi göz göre göre kaybettiysek, bu devletin yönetim kademeleri çıkıp hesap vermek zorundadır. Şehitlerimizin hesabını sormak, bu tür ihlallerin üzerini örtmemek bizim görevimizdir" ifadelerini kullandı.

CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır da Sözcü TV'ye yaptığı açıklamada, "O mağara terör örgütü tarafından 300 metre derinliğinde bir mağara, uzun süre hastane olarak kullanılıyor. Burada bir güvenlik ihmali var mı, anlatılmalı. Çünkü koruyucu ekip sağlanmadan metan riski yüksek bir yere giriliyor. Personel bir anda giriyor, orada hayatını kaybediyor. Burada neden önce insansız sistemler kullanılmadı, bunlar açıklanmalı, bunları bilmeliyiz" dedi.

Başarır, "Mağaraya giren timlerde oksijen maskesi var mıydı? Önceden dedektör ile gaz kontrolü yapıldı mı? Böylesine kritik ve tehlikeli bölgelerde insansız kara aracı veya dedektör monteli kablolu drone kullanılma imkanı yok mu? İnsansız hava aracında lider ülke konumunda iken insansız kara aracında niye bu kadar gerideyiz? Askerlerimiz için bu sistemler Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından niye geliştirilmiyor?" sorularını yöneltti. 

Metan gazının ne şekilde ölüme sebebiyet verdiği ve önergede konu edilen önlemlerin alınıp alınmadığı, sosyal medyada da gündem oldu.

Metan gazının zehirlemediğine, boğucu bir gaz olduğuna işaret eden, Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı ve  23. Dönem AKP Hatay Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Öztürk, mağara gibi kapalı ortamlarda metanın birikmesiyle havadaki oksijen seviyesinin düştüğünü belirterek "Kişi nefes alıyor gibi görünse de, hücrelerine yeterli oksijen gitmediği için bilinç kaybı, bayılma ve solunum durması meydana gelir, ardından kalp durması olur ve ölüm meydana gelebilir. Yüksek konsantrasyonda metan gazına maruz kalan kişi hiçbir uyarı almaz ve oksijen seviyesinin çok düşük olduğunu hissedemez. Bu, ölüme yol açan fizyopatolojik mekanizmadır. Mağara gibi kapalı ortamlara girerken metan detektörü kullanılması tavsiye edilir. Metan detektörlerin bedeli takriben bin TL'dir" paylaşımında bulundu.

Bağımsız Sakarya milletvekili Ümit Dikbayır da metan dedektörünün sadece 1.100 TL olduğuna işaret ederek "Bu öfkemle söyleyeceklerim bu kadar" notunu düştü.