El ve ayaklarda görülen renk değişikliği kan damarlarındaki daralmanın habercisi olabiliyor. Op. Dr. Emrah Ereren sigara, stres ve soğuk havanın tetiklediği bu hastalığın bazen de romatizmanın belirtisi olarak algılandığını söyledi

Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Emrah Ereren, ısı değişikliklerine ve strese bağlı olarak el ve ayaklarda renk değişimine neden olan 'raynaud fenomeni' hakkında bilgi verdi. Raynaud fenomeninin tıkayıcı olmayan bir damar rahatsızlığı olarak kabul edildiğini dile getiren Op. Dr. Emrah Ereren, bu hastalığın bazı romatizmal hastalıkların bir parçası da olabileceğini kaydetti.

Op. Dr. Emrah Ereren şunları söyledi: "Daha çok el ve ayaklarda kan dolaşımın azalması veya yavaşlaması sebebiyle uzuvlarda üşüme, ağrı, morarma, karıncalanma, soğukluk gibi şikayetler doğurur. Kan damarları soğuk havalarda ısı kaybını azaltmak için daralır ama bu hastalığa sahip kişilerde bu süre oldukça uzundur.

SEBEBİ STRES DE OLABİLİR

Sigara, ağır duygusal stres ve soğuk; hastalığı tetikleyen en bilinen sebeplerdir. Bunun yanı sıra uzun süren kullanılan çeşitli ilaçların yan etkisiyle de bu hastalığa neden olabilir. Özellikle eskiden daha çok kullanılan bazı migren-baş ağrısı ilaçları ve eski jenerasyon bazı kalp ilaçları bu hastalığı tetikleyebilir. Genellikle bu şikayetleri olan hastalar, tıkayıcı damar hastalarının aksine daha genç yaştadır. Ağır sınav ve iş stresi yaşayan genç yetişkinlerde hatta bazen çocuklarda da görülebilir. Soğuk bölgelerde yaşayan, soğuk ortamlarda çalışan insanlarda şikayetler artar. Bazen ileri derecede bulgular veren raynoud, tıkayıcı damar hastalıklarının son dönemlerindeki kadar ciddi sonuçlar verebilir. İlaç ve cerrahi tedavi seçenekleri de mevcut olan bu rahatsızlıkta öncelikle alınacak bazı önlemler ile % 90 üzerinde şikayetler azaltılabilir. Önlemlere rağmen şikayetleriniz devam ediyorsa en kısa zamanda bir kalp damar cerrahisi uzmanı tarafından muayene edilmeniz de fayda var."

Damar daralması ile ilgili Op. Dr. Ereren şunları sıraladı:

1. Alışkanlıkları Değiştirin: Sigara gibi tütün ürünlerinin kullanmaktan kesinlikle vazgeçilmeli ve dumanlı ortamlardan mümkün olduğunca uzak durulmalı. Sigarayı bırakmakta zorluk yaşayanlar, biyorezonans gibi alternatif yöntemleri deneyebilir veya sigara bıraktırma klinikleri üzerinden profesyonel yardıma başvurabilir.

2. Fiziksel ortamı değiştirin: Soğuktan ve soğuk ortamlardan mümkün olduğunca uzaklaşılmalı. Soğuğa çıkmadan önce özellikle eldiven ve kalın çorap giyilmeli, soğuk su ile temas azaltılmalı, soğuktan koruyucu yağ bazlı kremler kullanılmalı. Elle bulaşık veya çamaşır yıkamak zorunda olanlar mutlaka eldiven kullanmalı. Çok ileri vakalarda mümkünse yaşanılan bölgeden daha ılıman iklimli bir bölgeye taşınılmalı.

3. Psikolojik durumu değiştirin: Kişinin kendini aşırı üzüntü, heyecan ve korku gibi stres artırıcı bir ruh halinden korumayı öğrenmesi gerekmektedir. Bu sürece çeşitli gevşeme teknikleri, bedensel ve ruhsal egzersizler ile başlanabilir. Ancak stresle tek başına başa çıkılamıyor ise psikolojik destek ve gerekirse ilaç destekli psikiyatrik tedavi gerekebilir.

4. Hekime görünün: Şikayetlerinin asıl kaynağının tıkayıcı bir damarsal hastalıktan olmadığını araştırmak, eşlik eden bir romatizmal hastalık olmadığı göstermek, rayanoudu tetikleyen bir ilaç kullanmadığı anlamak ancak profesyonel bir hekim kontrolü ile mümkündür.

Cihan CİHAN