Barack Obama Yönetimi’nden destek aramak için Washington’da bulunan Suriye Ulusal Koalisyonu Başkanı Halid Hoca, iki ay öncesine kadar Özgür Suriye Ordusu askerleri bazı yerlerde yiyecek ekmek bile bulamazken Suudi Arabistan’ın desteklediği güney cephesi ve Türkiye’nin desteklediği kuzey cephesine eş zamanlı olarak gelen silah yardımlarının arttığını söyledi. Ve “Silah yardımlarını artırmaları son savaşa yansıdı. Esad çekiliyor şu anda” diye konuştu.

Amerikan Dışişleri Bakanı John Kerry ve Pentagon yetkilileriyle görüşen Halid Hoca “Suriye’de çok önemli bir dönüm noktasından geçildiğini” belirtirken, şimdi Suriyeli muhalifler için hedefin önce güvenli bölgeler oluşturmak sonra da Şam’ı kuşatmak olduğunu açıkladı.

Aslında İran baştan beri vardı. Ama Esad çökerken İran bu sefer büyük çapta girdi ve açıkladılar.

Rejimin gerilemesini Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2 Mart’ta Riyad’da Suudi Arabistan Kralı Selman’la yaptığı görüşmeden sonra muhalefete yapılan yardımların artmasına bağlıyorlar.

Şimdi bu var, bir de Arabistan’ın Yemen’e yaptığı Kararlılık Kasırgası Operasyonu’ndan (25 Mart’ta başladı) sonra bölgede artık İran’ın nüfuzuna ‘Dur’ diyecek bir gücün olduğu ortaya çıktı. Bu güç, yani Körfez ülkelerinden Suudi Arabistan, Katar, Ürdün’le beraber Türkiye’yle de bir koordinasyon halinde Suriye konusunda bir anlaşmaya doğru gitmesi gerektiğini anladı. Bu yüzden Suriye’de daha önce bir koordinasyonsuzluk vardı.

Farklı grupları destekliyorlardı ve rejmin düşmesi bu Körfez ülkeleri için öncelik değildi. Fakat İran’ı karşılarında görünce öncelik haline geldi. Ve Türkiye ile işbirliği yapılması gerektiğinin farkına vardılar. Bu tabii ki sahaya çok olumlu yansıdı.

Onu diyebilirsiniz. Fakat Kararlılık Kasırgası aslında dönüm noktası. Şimdi Kral Selman ve ekibi, baştan beri Türkiye’ye yakınlaşmaktan yanaydı. Bunlar iktidara gelince (önceki Kral Abdullah’ın 23 Ocak 2015’te ölümünden sonra) tabii ki bu momentum kazandı ve bu Suriye’ye olumlu yansıdı. Özellikle Prens Muhammed bin Nayef (29 Nisan 2015’te Kral Selman’dan sonraki veliaht prens olarak atandı).

Tabii.

O yürütmüştü aynen.

Yok, daha görüşmedik. İkinci bir Suudi Arabistan ziyareti yapacağım. Görüşmem olacak.

Yeni bir momentum yarattı. Gelen yardımlar arttı sonuçta.

Yok. Suudi Arabistan, Dera üzerinden veriyor. Tabii Katar da var. Arabistan-Katar yakınlaşması da olumlu yansıdı. Şu anda Suudi Arabistan, Katar, Türkiye. Muhtemelen Ürdün de katılabilir. Böyle bir şey yapabilir.

Güneyden.

Güney cephesine, tabii tabii.

Şimdi güneyde ve kuzeyde iki yarı operasyon merkezi var. Kuzeyden de yardım arttı.

Tabii.

Tabii rahatlattı.

El Nusra’nın varlığı çok abartılıyor. Sesi daha güçlü. Bunu sürekli söylüyoruz. El Nusra, İdlib savaşında yüzde 15 civarındaydı en fazla. Dera’da da öyle IŞİD’e karşı. Biz öncelikle Nusra’nın bir terörist grup olduğunu zaten söylüyoruz.

Evet.

Yo, Dera ayrı. Dera’da şu anda El Nusra’ya karşı bütün gruplar birleşti. Fakat birleştikten sonra yine IŞİD’e karşı bir savaş oldu. Taktiksel koordinasyon oluyor. IŞİD’e karşı ve rejime karşı. Fakat sonuçta bunlar, El Nusra’nın halk bazında bir desteği olmadığını biliyorlar. IŞİD gibi bir hâkimiyet kurma veya burada ayrı bir devlet kurmaya yönelmediler. Yönelmemelerinin sebebi de bence bölgede destek bulamamaları. Biz İdlib kurtarıldıktan sonra sivil yönetim kurulması gerektiğini söyledik. Bu yüzden oradaki askerler sivil yönetime saygı duyuyor. Hemen seçimler yapıldı. El Nusra karşı çıkamadı. Dera’da zaten sivil yönetim var. El Nusra Dera’da var yok. Halep’te de öyle. Bu yüzden sonuçta biz eğer bu güvenli bölgeleri kurup sivil yönetim kurarsak, El Nusra’ya şimdiden söylüyoruz. “El Kaide ile bağlantılarınızı kesip ya Suriyelilik çizgisine dönersiniz” veya yine tehdit olarak algılayıp sonuçta bunları püskürtmeye çalışacağız.

Biz sürekli bunu söylüyoruz. Tabii Suriyeliler döner. El Nusra’nın yüzde 80’i Suriyeli ve El Nusra’ya katılımları ideolojik sebepten değil. Desteğin orada olduğunu düşündüklerinden. İki ay öncesine kadar şey yoktu, Özgür Suriye Ordusu askerleri bazı yerlerde yiyecek ekmek bile bulamıyorlardı. Hâlâ Humus’ta öyle mesela. Hâlâ Humus’ta ben buraya gelmeden önce “Ekmeğimiz yok” dediler. Ve “IŞİD öneriyor” dediler.

İstediler. Antitank biraz bizde var ama yeterli miktarda değil. Ama bizim için işte uçaksavar…

Bazı ülkeler zaten baştan beri hazırlar bunu vermeye.

Yok. İşte Amerikalılar esneklik göstermiyorlardı. Şu anda daha esnek görünüyorlar.

Ne Türkler ne Amerikalılar. Başka ülkeler.

Söylemeyeceğim.

Var. Ben bütün dış ziyaretlerimde dile getirdim. Birçok ülke hazır.

Suudi Arabistan değildi.

Sadece Türkiye değil, güney cephesi ve kuzey cephesine eşzamanlı olarak gelen silah yardımlarını artırmaları son savaşa yansıdı. Esad çekiliyor şu anda. Kabuğuna çekiliyor. Şam’a ve sahile çekiliyor. Şam’da bile şu anda çökmeye başladı. Muhtemelen kuzeydeki şehir merkezlerinden çekilip sahili öncelikle korumaya çalışacak. Şam’ı da koruyamayabilir. Şam’ın yüzde 30’u Guta bölgesi halen Özgür Suriye Ordusu’nun elinde. Kuşatılmış olmasına rağmen. Bu yüzden Guta üzerindeki kuşatmanın kırılması Şam’ın düşmesi demek.

Tabii Lazkiye’de sıkışacak. Lazkiye’deki senaryo çok farklı.

Humus, Hama’ya ilerlemek. Şam’a doğru ilerlemek.

Lazkiye’de savaş olmaz.

Orada denge çok farklı. Herhalde rejim çöktükten sonra rastgele bir savaş açılmasının anlamı yok.

Önemli olan Şam’ı ele geçirip geçiş hükümeti kurmak. Ondan sonra bir geçiş adaleti olur.

Gelmez. Askeri olarak sıkıştırırsınız. Sıkışınca masaya oturur. Şu anda sıkışıyor. İyice sıkıştırmak lazım.

Şam’ın kuşatılması lazım.

Şam aniden de düşebilir. Ama Şam’ın kuşatılmasından önce bu güvenli bölgelerin yaratılması lazım. Boşluktan aşırı grupların yararlanmaması lazım.