Kamuoyunda İç Güvenlik Paketi olarak bilinen 'Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı', Meclis Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Toplam 231 oy kullanıldı. 199 kabul, 32 red oyu çıktı.

AKP, Meclis Genel Kurulu'nda bir aya yakın zamandır görüşülen İç Güvenlik Paketi'nin yarısını komisyona geri çekmişti. 132 maddelik paketin görüşmelerinin daha fazla uzamasını istemeyen AKP, 63 maddeyi görüşmekten vazgeçmişti. Paketin geriye kalan maddeleri İçişleri Komisyonu'nda görüşüldü. Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmeyen maddeler önergelerle düşürüldü. Ardından tasarı yeniden Genel Kurul gündemine alındı. Meclis Genel Kurulu'nda iç güvenlik paketinin 'yürütme' ve 'yürürlük' maddeleri de kabul edildi. İç güvenlik paketi 69 madde olarak yasalaştı.

ÜST VE ARAÇ ARAMASI ARTIK SERBEST

Pakette molotofkokteylinin silah sayılması ve cezasının artırılmasına ilişkin maddelere MHP, bonzainin de uyuşturucu sayılması ve cezasının artırılmasıyla ilgili maddelere CHP, MHP ve HDP de destek verdi.

Genel Kurul'da kabul edilen maddelere göre artık vatandaşın üstü veya arabasının her yeri, bir hakim veya savcı kararı olmadan polis tarafından amirinin sözlü emriyle aranabilecek. Aramada, polis vatandaşın üstünü çıkarmasını bile isteyebilecek. Polis, istediği kişiyi 'koruma altı' adı altında 'gizli gözaltı' yapabilecek. Bunun süresi ve sınırı da olmayacak. Kanunda gözaltı yerine sadece 'koruma altına alır' dendiği için polisin vatandaşı hastaneye götürme zorunluluğu da olmayacak. Polis, potansiyel şüpheli gördüğü bir kişiyi hakim veya savcı kararına gerek duymadan bulunduğu yerden 'uzaklaştırabilecek.' Böylece bu kişinin belirli bir yere gitmesine veya girmesine yasak koyabilecek.

"İFADE ALMAYA GELDİM"

Polis, müşteki, mağdur veya tanık ifadelerini, talepleri halinde ev veya iş yerinde de alabilecek. Bu maddeyle polis, 'ifade almaya geldim' diyerek vatandaşın kapısına gelebilecek. Kapıdaki polise vatandaşın 'hayır' deme ihtimali oldukça zor olacak. Polis eylemlerde artık 'boyalı' su da sıkabilecek. Bir gün boyunca vatandaşın üzerinden çıkmayacak boyalı su ile gösterilere katılan veya eylemin yanından geçenler işaretlenmiş olacak. Molotof, silah sayılacak ve polis, elinde molotof bulunanı silahla vurabilecek. Eylemlerde demir bilye ve sapan kullananlara da hapis cezası getirilecek.

EYLEMLERDE YÜZÜ ÖRTMEK SUÇ OLACAK

Toplantı ve gösteri yürüyüşlerine, kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini tamamen veya kısmen bez ve benzeri unsurlarla örterek katılmanın cezası 2,5 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası olacak. Terör örgütünün propagandasına dönüştürülen yürüyüşlerde ise yüzünü tamamen veya kısmen kapatanlara 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu suçu işleyenlerin cebir ve şiddete başvurmaları ya da her türlü silah ve molotof bulundurmaları veya kullanmaları halinde verilecek cezanın alt sınırı dört yıldan az olamayacak. Şiddet olaylarının yaygınlaşarak kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasına yol açabilecek toplumsal olaylarda, kamu mallarına verilen zararlar ile gerçek ve tüzel kişilerin mallarına verilen zararların devletçe karşılanması halinde, ilgili idare bunu sorumlulardan tahsil edecek.

Polis, hakim ve savcı kararı olmadan 24 saate kadar, toplumsal olaylarda ise 48 saate kadar vatandaşı gözaltına alabilecek. Polis ve jandarma istihbarat amaçlı dinleme yaparken dinleme kararını 24 saat içinde yetkili ve görevli hakimin onayına sunması ve hakimin de 24 saat içinde karar verme zorunluluğu, hakimin karar verme süresi açısından 48 saate çıkarıldı. Böylece hakim kararı olmadan polisin dinleme yapmasının süresi uzatıldı.

VALİYE SAVCI YETKİSİ

Vali, 'lüzumu halinde kolluk amir ve memurlarına suç faillerinin bulunması için gereken emirleri verebilecek.' Böylece valilere savcının görevi olan bir yargı yetkisi verilmiş olacak. Vali, kamu düzenini ve güvenliğini sağlamak amacıyla aldığı önlem ve kararların uygulanması için belediyeler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının itfaiye, ambulans, çekici, iş makinesi ve tedbirlerin zorunlu kıldığı diğer araç ve gereçlerinden yararlanabilecek, personeline görev verebilecek. Kamu kurum ve kuruluşları, valinin bu konudaki emir ve talimatlarını yerine getirmek zorunda olacak; aksi takdirde vali, emir ve talimatlarını polis ve jandarma aracılığıyla uygulayacak. Bunların yerine getirilmemesi veya geciktirilmesi nedeniyle oluşan kamu zararı ile gerçek ve tüzel kişilerin devlet tarafından karşılanan zararları, ilgili idarece genel hükümlere göre sorumlu kamu görevlilerinden tazmin edilecek. Valilerin bu yetkileri, ilçelerde kaymakamlar tarafından kullanılabilecek.

VALİNİN EMRİNİ DİNLEMEYENE 1 YIL HAPİS

Kamu düzenini ve güvenliğini veya kişilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek toplumsal olayların başgöstermesi halinde vali tarafından kamu düzenini sağlamak amacıyla alınan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar, 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Bu durumda valilerin ilan edeceği sokağa çıkma yasağına uymayan 1 yıl hapisle yargılanabilecek.

BONZAİ, UYUŞTURUCU

Bonzai, diğer uyuşturucu maddeler gibi Türk Ceza Kanunu kapsamına alınıp cezası artırılacak. Uyuşturucu satışının cezası okul, yurt ve hastane gibi binaların sınırlarına 200 metreden yakın mesafe içinde yapılırken ceza yarı oranında daha artırılacak. Henüz görüşmelerine sıra gelmeyen iç güvenlik paketinin diğer maddeleri ile de içişleri bakanı, emniyet mensuplarını emekliye sevk ederek emniyette bir tasfiye yapabilecek. Jandarmadaki tüm atama ve görevden almalar içişleri bakanı tarafından yapılacak. Böylece emniyetle birlikte jandarma da iktidarın tam kontrolüne girecek. Polis koleji ve akademisi kapatılacak, öğrencilerin mezuniyetlerine çok az süre kalmasına rağmen kazanılmış hakları yok sayılacak.

POLİS KOLEJLERİ VE GÜVENLİK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ KAPATILACAK

Paketin ikinci bölümünde, polis kolejini kapatan madde kabul edildi. Polis Akademisi'nin bünyesindeki Güvenlik Bilimleri Fakültesi'ni kapatan madde AKP'lilerin oylarıyla Genel Kurul'dan geçti. Kabul edilen maddelere göre, Polis Akademisi'ndeki Güvenlik Bilimleri Fakültesi kapatılacak, yerine Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Müdürlüğü kurulacak. Kapatılan fakültenin öğrencileri, YÖK tarafından belirlenecek üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler fakültelerine tercihlerine göre yerleştirilecek. Akademideki yabancı uyruklu öğrenciler ise yeni kurulan merkezde öğrenimlerine devam edebilecek.

1 Ocak 2020 tarihine kadar, emniyet teşkilatının ilk kademe amir ihtiyacını karşılamak üzere, lisans mezunları arasından KPSS'de taban puanı alan ve yönetmelikte belirlenecek şartları taşıyanlar, Polis Amirleri Eğitimi Merkezi'nde bir eğitim-öğretim dönemi özel eğitime tabi tutulacak. Polis Akademisinin başkanı ve diğer yöneticileri ile her kadrodaki öğretim elemanları ve idari personelin görevleri de sona erecek.

JANDARMA'DAN İÇİŞLERİ BAKANI SORUMLU

Paketin görüşüldüğü Meclis Genel Kurulu'nda jandarma ile ilgili maddeler de kabul edildi. HDP'nin destek verdiği, CHP ve MHP'nin ise 'polis gibi jandarma da siyasallaşarak AKP'nin kontrolüne girecek' eleştirisinde bulunduğu maddelere göre generaller dışında jandarmadaki üst düzey tüm atama ve görevden almalar İçişleri Bakanı tarafından yapılacak. Böylece İçişleri Bakanı bir ilin jandarma komutanını istediği zaman görevden alıp değiştirebilecek. Bunun için Jandarma Genel Komutanı'nın uygun görüşü de gerekmeyecek. General rütbesinde olmayan daire başkanlarıyla il ve ilçe jandarma komutanlarının atanmaları, yer değiştirmeleri ve geçici görevlendirmeleri İçişleri Bakanı tarafından yapılacak. Gerektiğinde Jandarma Genel Komutanı da bu konuda teklifte bulunabilecek. Diğer subaylar ile astsubaylar ve uzman jandarmaların atanması, yer değiştirmesi ve geçici görevlendirmeleri Jandarma Genel Komutanı'nın yetkisinde olacak. Ayrıca belediye sınırları içinde olmakla birlikte, hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olarak tespit edilebilecek.

ZAMAN