Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Şubat ayı enflasyonundaki düşüşün işlenmemiş gıda ve enerjiden kaynaklandığını açıkladı.

Kurumun bir önceki ayın enflasyon rakamlarına ilişkin görüşlerini ifade eden 'Aylık Fiyat Gelişmeleri' raporuna göre, bu dönemde döviz kurunun gecikmeli etkileri azalmaya devam etti. Çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu bir miktar yükseldi, ana eğilimleri ise sınırlı miktarda iyileşti.

Raporda özet olarak şu ifadelere yer verildi:

"Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,02 oranında azalmış ve yıllık tüketici enflasyonu 0,80 puan düşüşle yüzde 8,78 olmuştur. Bu dönemde H ve I endekslerinin yıllık değişim oranları yaklaşık 0,1 puan artarak sırasıyla yüzde 9,49 ve 9,72'ye yükselmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, Şubat ayında gıda ve enerji gruplarının katkılarında sırasıyla 0,67 ve 0,23 puan azalış gözlenmiştir. Bu dönemde temel mal ve hizmet gruplarının katkıları bir önceki aya göre nispeten yatay seyrederken alkollü içeceklertütün grubunun katkısında 0,08 puanlık bir artış gerçekleşmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin sınırlı da olsa devam ettiği gözlenmiştir. Bu dönemde, Türk Lirası'ndaki birikimli değer kaybı etkilerinin hafiflemesine bağlı olarak temel mal grubu eğilimindeki yavaşlama sürerken hizmet grubunda ana eğilim bir miktar yükselmiştir.

Şubat ayında hizmet fiyatları yüzde 0,59 oranında artarken grup yıllık enflasyonu 0,10 puan düşüşle yüzde 9,06 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon, haberleşme ve lokanta-otel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir. Kira yıllık enflasyonu yüzde 8,02 ile son altı yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Lokanta-otel grubu yıllık enflasyonunda bir miktar iyileşme gözlense de yüksek seyir korunmuştur. Diğer hizmetler grubunda fiyat artışları sigortacılık, sağlık hizmetleri ile bakım-onarım hizmetlerine ilişkin kalemlerde gözlenmiştir"

Ulaştırma hizmet fiyatları, yönetilen ulaşım ücretlerindeki artışlar nedeniyle yükselmeye devam etmiştir. Temel mal grubu yıllık enflasyonu Şubat ayında 0,27 puanlık artışla yüzde 10,37'ye yükselmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda artış kaydetmiştir. Dayanıklı mal grubunda otomobil fiyatlarındaki yüksek oranlı artış dikkat çekerken mobilya fiyatları Ocak ayındaki belirgin yükselişin ardından bu dönemde de artmıştır. Böylelikle, anılan alt gruplarda yılın ilk iki ayındaki birikimli artışlar yüzde 5'e yaklaşmıştır. Giyim grubunda yıllık enflasyon yüzde 9,80 ile endeks tarihinin en yüksek düzeylerinden birine ulaşmıştır. Giyim ve dayanıklı dışı temel mal enflasyonu yukarı yönlü seyrini korurken bu grupta döviz kurunun gecikmeli etkileri hissedilmeye devam etmiştir.

Enerji fiyatları Şubat ayında yüzde 0,56 oranında azalmıştır. Bu gelişmede, Türk lirasındaki değer kazancına bağlı olarak akaryakıt fiyatlarındaki yüzde 2,32 oranındaki azalış belirleyici olmuştur. Tüp gaz fiyatları ise bu dönemde yüzde 1,65 oranında azalmıştır. Bu gelişmeler sonucunda yıllık enerji enflasyonu 1,77 puan azalışla yüzde 2,85'e gerilemiştir. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 2,86 puanlık azalışla yüzde 8,83 oranına gerilemiştir. Bu gelişmede Ocak ayında oldukça yüksek artış kaydeden işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düzeltme belirleyici olmuştur. Özellikle sebze fiyatlarındaki düşüşle taze meyve ve sebze grubunda yıllık enflasyon yüzde 9,83'e gerilemiştir. Bunun yanında yakın dönemde alınan tedbirlerin katkısıyla kırmızı et fiyatlarında sınırlı bir azalış izlenmiştir. Diğer taraftan bakliyat fiyatlarındaki artışlar hız kesmeden devam etmiş, bakliyat grubunda son bir yıllık dönemdeki fiyat artışı yüzde 16 seviyesine ulaşmıştır. Bu gelişmelerle, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu belirgin bir düşüşle yüzde 8,89 oranına gerilemiştir. Öte yandan, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonunda ekmek-tahıl grubu kaynaklı yukarı yönlü seyir devam etmiştir.

Ekmek fiyatlarında son üç aylık dönemdeki birikimli artış yüzde 6,67 oranına ulaşmıştır. Zeytinyağı fiyatlarındaki artış hız kesmekle birlikte sürmüş, diğer işlenmiş gıda kalemlerinde ise fiyatlar nispeten ılımlı bir seyir izlemiştir. Sonuç olarak, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu 0,38 puan artarak yüzde 8,79'a yükselmiştir. Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 9,84'e, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 8,33'e gerilemiştir."

Üretici fiyatlarındaki gelişmelere de yer verilen raporda, şunlar da kaydedildi:

"Bu dönemde ara malı imalatı fiyatlarındaki olumlu seyirde demir-çelik ürün fiyatlarındaki düşüş etkili olmuştur. Sermaye malı imalatında metal yapı ürünlerindeki fiyat düşüşü öne çıkmıştır. Dayanıksız tüketim malları aylık fiyat artışının sınırlı kalmasında (yüzde 0,25) ise işlenmiş meyve ve sebze ürünlerine bağlı olarak gıda imalatı fiyatları belirleyici olmuştur. Sonuç olarak Şubat ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar hafiflemiştir."

Cihan CİHAN