Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu'nun (PPK) 20 Mayıs 2015 tarihli toplantısına ilişkin toplantı özeti yayınlandı. Özete göre; gıda fiyatları yüksek seyrini sürdürmekte ve enflasyon üzerinde temel risk unsuru olmaya devam etmekte. Bununla birlikte yaz aylarında yeni sezon ürünlerinin pazara girmesiyle gıda fiyatlarında kayda değer bir düzeltme yaşanabilir.

Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 1,63 arttı. Yıllık enflasyon 0,30 puan yükselerek yüzde 7,91'e çıktı. Enflasyon artışının masaya yatırıldığı PPK toplantısı ile ilgili özette, yıllık enflasyondaki artışın başta akaryakıt fiyatları olmak üzere enerji grubundan kaynaklandığına dikkat çekildi. Gıda ve ilişkili hizmet fiyatlarında enflasyonun yüksek seyrini sürdürürken, gıda ve yemek hizmetleri dışında yıllık tüketici enflasyonun sınırlı bir artış kaydetmekle birlikte düşük seviyesini koruduğu kaydedildi. Bu dönemde çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonda sınırlı azalmaya, ana eğilimlerde ise bir miktar yükselmeye işaret ettiği belirtildi.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyonun Nisan ayında 0,24 puan artarak yüzde 14,36 seviyesine ulaştığına işaret edilen özette ayrıca şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Bu gelişmede yıllık enflasyonu yüzde 18,88'e ulaşan işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olurken, bu grupta taze sebze-meyve ve kırmızı et fiyatlarındaki olumsuz görünüm devam etti. İşlenmiş gıda grubunda ise yıllık enflasyon gerilerken ekmek dışında kalan alt kalemlerde aylık fiyat artışlarının yüksek olduğu gözlendi. Gıda fiyatlarının yıllık enflasyona olumsuz katkısı Nisan ayında artarak sürmüş ve 3,51 puana ulaştı. Nisan ayında enerji fiyatları akaryakıt ve su fiyatlarındaki artışlara bağlı olarak yüzde 0,43 oranında artış kaydetti ve grup yıllık enflasyonu temelde baz etkisiyle yüzde 1,62'ye yükseldi. Hizmet fiyatları Nisan ayında yüzde 0,74 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu 0,2 puan artarak yüzde 8,74'e yükseldi. Bu dönemde gıda fiyatları kaynaklı maliyet baskıları sürerken döviz kuruna duyarlı gruplarda son dönemde yaşanan oynaklıkların etkileri de izlendi. Ana eğilim itibarıyla hizmet enflasyonu bir önceki aya kıyasla yatay seyrederek yüksek seviyesini korudu. Nisan ayında temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,48 puanlık azalışla yüzde 5,06'ya geriledi. Bu dönemde yıllık enflasyon başta giyim olmak üzere tüm ana gruplarda azaldı. Aylık fiyat artışları incelendiğinde ise giyim dışında kalan gruplarda döviz kurunun gecikmeli etkileri gözlendi. Bu doğrultuda temel mal enflasyonunun mevsimsellikten arındırılmış aylık eğilimi bir miktar yükseldi."

Temkinli para politikası duruşu ve yurt içi talep koşullarının çekirdek enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devam ettiği vurgulanan özette, döviz kurlarında son dönemde yaşanan oynaklıkların çekirdek enflasyondaki iyileşmeyi sınırlandırdığına dikkat çekildi. Ayrıca, enerji ve gıda fiyatlarındaki oynaklıkların da tüketici enflasyonunu olumsuz yönde etkilediği kaydedildi.

Sanayi üretimi ile ilgili değerlendirmelerin de bulunduğu özette, bu konuda şu tespitler yapıldı:

"Özetle, sanayi üretiminde ilk çeyrekte güçlü bir artış yaşanırken, üretim ile yakından ilişkili anket göstergelerinin yılbaşından bu yana zayıf seyretmesi çerçevesinde üretimde ana eğilimin halen ılımlı olduğu ve iktisadi faaliyetteki toparlanmanın kademeli olacağı değerlendirilmektedir. Harcama tarafına ilişkin veriler, özel kesim talebinde ilk çeyrekte artışa işaret etmektedir. Bu dönemde tüketim malları üretim ve ithalatı bir önceki çeyreğe göre artarken, ithalattaki artış oldukça kuvvetli olmuştur. Beyaz eşya satışlarının, aylık bazda, Ocak ayındaki sert daralmanın ardından, Şubat ve Mart aylarında artış göstermesi özel tüketim talebine ilişkin olumlu sinyaller vermektedir. Diğer yandan, son dönemde tüketimdeki artışa önemli katkı yapan otomobil satışlarındaki güçlü artışlar Nisan ayında da devam etmektedir. Yatırım mallarına ilişkin göstergelerden makine-ekipman üretim ve ithalatı ilk çeyrekte dönemlik ve yıllık olarak azalmıştır. Bununla birlikte hafif ve ağır ticari araç satışlarının güçlü seyri yatırımlara dair olumlu sinyal vermektedir. Sonuç olarak, özel kesim talebinde toparlanma eğiliminin devam ettiği değerlendirilmektedir. Üretim ve satış verileri özel kesim talebine ilişkin olumlu bir görünüm sunarken, güven endeksleri aşağı yönlü risklerin varlığına işaret etmektedir."

Diğer yandan özette, 'tüketici güveni'nin uzun bir süredir zayıf seyrettiğine işaret edilerek, ayrıca şunlar ifade edildi:

"Gelişmeler, özel kesim talebindeki toparlanmanın ılımlı ve kademeli olacağına işaret etmektedir. 2015 yılı ilk çeyreğinde önceki çeyrek ortalamalarına kıyasla altın hariç ihracat gerilerken altın hariç ithalat artış göstermiştir. Söz konusu görünümde dış ticaret ortaklarının büyüme hızlarındaki azalma sonucu ihracatın yurt içi talepten daha zayıf seyretmesi etkili olmuştur. Bununla birlikte, dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi desteklemektedir. 2015 yılı Şubat döneminde toplam işsizlik ve tarım dışı işsizlik oranları yaklaşık 0,1 puan gerilemiştir. Ocak dönemiyle kıyaslandığında, tarım dışı sektörlerde gerek işgücü gerekse istihdam artışı yavaşlamıştır. İnşaat sektörü istihdamı gerilerken sanayi sektöründe istihdam yatay bir seyir izlemiştir. Önceki dönemlere göre artış eğilimi hızlanan hizmetler sektörü istihdamı, tarım dışı istihdam artışının belirleyicisi olmuştur."

Açıklanan sanayi üretimi verilerinin istihdamın ikinci çeyrekte toparlanacağına işaret ettiği aktarılan özette, "Bununla birlikte, iktisadi faaliyetin mevcut seyri ve yatırım eğilimindeki zayıf gidişat istihdam üzerinde aşağı yönlü risk oluşturmaktadır." denildi.

"GIDA FİYATLARI ENFLASYON ÜZERİNDE RİSK OLMAYA DEVAM EDİYOR"

Gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin sürdüğü ve bu durumun enflasyon üzerinde temel risk unsuru olmaya devam ettiği vurgulanan özette, bu konuda şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Uygulanan temkinli para ve maliye politikaları ile alınan makroihtiyati önlemler enflasyonu, özellikle enerji ve gıda dışı (çekirdek) enflasyon göstergelerini olumlu yönde etkilemeye devam etmektedir. Ancak döviz kurlarında son dönemde yaşanan oynaklıklar, Nisan Enflasyon Raporunda belirtildiği gibi, çekirdek enflasyondaki iyileşmeyi sınırlandırmıştır. Toplam talep koşullarının ılımlı seyri ve uluslararası emtia fiyatlarının düşük seviyeleri enflasyona düşürücü yönde olumlu katkı vermekte, fakat enerji fiyatlarında yakın dönemde gözlenen oynaklıklar bu katkıyı azaltmaktadır. Gıda fiyatları yüksek seyrini sürdürmekte ve enflasyon üzerinde temel risk unsuru olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, yaz aylarında yeni sezon ürünlerinin pazara girmesiyle gıda fiyatlarında kayda değer bir düzeltme yaşanabileceği değerlendirilmektedir."

"KÜRESEL PİYASALARDAKİ OYNAKLIK DEVAM EDİYOR"

Öte yandan küresel piyasalardaki oynaklığın devam ettiği, küresel ekonomiye ilişkin azalan öngörülebilirlik ve gelişmiş ülkelerin para politikalarındaki farklılaşma ile birlikte artan belirsizliklerin küresel piyasaların veri akışına duyarlılığının yüksek seviyelerde kalmasına neden olduğuna işaret edilen özette, şöyle denildi:

"Bütün bu gelişmeler sonucunda, risk iştahı ve sermaye akımlarındaki oynaklık sürmektedir. Kurul döviz likiditesini, çekirdek yükümlülükleri ve uzun vadeli borçlanmayı destekleyici yönde atılan adımların ekonominin küresel şoklara karşı dayanıklılığını artırdığını değerlendirmiştir. Gerekli görülmesi halinde aynı doğrultuda ilave önlemler alınmaya devam edilebilecektir. Sonuç olarak, küresel piyasalardaki belirsizlikler ve döviz kuru oynaklıklarının çekirdek enflasyon üzerindeki olumsuz etkileri ile enerji ve gıda fiyatlarındaki oynaklıklar dikkate alındığında, para politikasındaki temkinli yaklaşımın sürdürülmesi gerekmektedir. Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümündeki iyileşmenin hızına bağlı olacaktır. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından izlenecek ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki temkinli duruş sürdürülecektir."
CİHAN