Amerikalı bilim adamları çocuk felcinden gribe tüm virüs çeşitleriyle baş edebilen, tıp dünyasında çığır açabilecek önemli bir buluşun eşiğinde.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü araştırmacılarından Todd Rider'e göre 'Draco', tüm insafsız virüs çeşitlerine karşı etkin olan bir etken madde. Rider, "Draco'yu bugüne kadar 15 farklı virüse karşı test ettik. Bunlar arasında grip virüsü, domuz gribi H1N1, mide-bağırsak gribi, çocuk felci ve dang virüsünü sayabilirim. Ve ilaç hepsinde etkisini gösterdi. Daha test etmemiz gereken birçok virüs çeşidi var. Umarım Draco bütün virüs çeşitlerine karşı etkili olur" diye konuşuyor.
Peki, bu ilaç nasıl birbirinden farklı bu kadar virüse karşı etkili olabiliyor? Cevabı çok basit. Çünkü ilaç virüsün kendisine değil, virüsün buluştuğu insan hücrelerine karşı saldırıya geçiyor. Rider, bunu şu sözlerle açıklıyor: "Virüsler canlı hücre içerisinde çoğalır ve sonra da o hücreleri öldürürler. Ardından da bir diğer hücreye sıçrarlar. İşte Draco da virüsün ilk bulaştığı hücreyi, daha virüs çoğalmaya fırsat bulamadan yok ediyor. Böylece diğer hücrelere bulaşmasını da önlüyor"
Virüslü hücre nasıl tespit ediliyor?
Araştırmacı Todd Rider'e göre Draco'nun virüs bulaşmış hücreleri tespit etmesi de çok kolay oluyor. Bunu ribonükleik asit yani RNA'ları izleyerek yapıyorlar. Virüsler hücre içerisinde çoğalmaya başladıklarında, çok uzun ve çift dizimli bir RNA şeridi oluşturuyorlar. Bu çift RNA şeridine normalde sağlıklı hücrelerde rastlanmıyor. Rider, Draco'nun, işte bu çift RNA şeritli virüs işlemiş hücreleri tanıdığını ve virüslü hücrelerin kendi kendisini yok etmesini sağladığını belirtiyor. Rider, "Böylece enfeksiyon da sona eriyor. Sağlıklı hücrelere hiçbir şey olmuyor" diye konuşuyor.
Rider ve ekibi, Draco'yu, farklı virüsler bulaştırılmış hücrelerde ayrı laboratuvar kaplarında denemiş. Ayrıca domuz gribi taşıyan farelerin tedavisinde de başarı sağlanmış. Rider Draco'nun normal soğuk algınlığından çiçek hastalığına kadar virüs kaynaklı hastalıkları ortadan kaldıracak evrensel bir ilaca dönüşeceğini düşünüyor.
'İlaç büyük risk de teşkil ediyor'
Ancak bu araştırmaya kritik yaklaşan birçok bilim insanı da bulunuyor. New York'taki Mount Sinai Tıp Okulu'ndan Mikrobiyolog Andrea Branch da bunlardan biri. Branch meslektaşlarının buluşunu takdirle karşılıyor ancak bu ilacın aynı zamanda büyük risk teşkil ettiğini savunuyor. Brach bu riski şöyle açıklıyor: "Eğer virüs çok sayıda hücreye bulaştı ise ve hücreler bir nevi intihara sürüklenecekse, bu hastayı öldürebilir. Eğer virüs az sayıda hücreye bulaşmış ise Draco işe yarayabilir. Ama örneğin Hepatit B gibi bir hastalıkta, enfeksiyon karaciğer hücrelerinin büyük bir kısmına yayıldığından, eğer hastalıklı hücreler öldürülürse, o zaman karaciğer yetmezliği baş gösterir. Ve hastayı karaciğer nakli olmadan kurtaramazsınız. İlacın virüsü değil de virüslü hücreleri öldürmesinin tehlikesi işte burada yatıyor."
Yine de Todd Rider ve ekibi araştırmalarına azimle devam ediyor ve bir sonraki etapta Draco'yu ebola ve HIV'e karşı test etmeyi hedefliyor.
Deutsche Welle Türkçe