15 Temmuz etkinliklerini sınırların dışına taşıyan Türk hükümeti, Arnavutluk’un başkenti Tiran’da yeni yapılan bir parkın adını 15 Temmuz Demokrasi Parkı olarak koydu. Parkın bir köşesine 15 Temmuz’da ölenlerin adlarının yazıldığı bir anıt dikildi. Park düzenlemesi ve anıtın masraflarını Türk hükümetine bağlı bir kurum karşıladı. Söz konusu mekanı, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 26 Temmuz’da Tiran’a yaptığı ziyaret çerçevesinde ziyaret etti.

Anıta ilişkin tartışmalar, bir grubun bu yapıyı tuvalet kağıtlarıyla sarmalayıp dikkat çekici bir not bırakmasıyla patlak verdi. Report TV tarafından çekilen görüntülerde, anıt üzerine yapıştırılan pankartta şu ifadeler yer aldı: ‘’Hayatını kaybeden herkese saygılar! Ama bu anıtın bizimle bir ilgisi yok. Bu anıt bizim eski işgalcilerimize ait. 11.08.2919 tarihinde bu eylem yapıldı. Daha demokratik bir yerden barış dilekleri ile..’’

Protesto, 15 Temmuz anıtını Arnavut kamuoyunun gündemine taşıdı. Anıtın kaldırılması için Chance.org’da imza kampanyası başlatıldı. 9 bin imzacıya ulaşan kampanyada, 15 Temmuz Demokrasi Parkı adının Arnavutluk ve Tiran ile tarihi, kültürel ve manevi hiçbir bağının olmadığı vurgulandı.

Tartışmayı, kanaat önderleri de gündemine aldı. Panorama gazetesine mülakat veren tarih profesörü Pellumb Cufi, anıt dikilmesini ‘aceleye getirilmiş tehlikeli bir hareket’ olarak değerlendirdi. Cufi,  ‘’Türkiye, iç problemlerini Arnavutluk’a taşımamalı, aramızda karşılıklı eşit ilişkiler kurulmalı.’’ uyarısında bulundu.

Eski Eğitim Bakanı Genc Pallo ise, anıtın yasal dayanağını sorguladı. ‘’Hangi devlet organı, hangi kanuna dayanarak bu anıtı yaptı?’’ diye soran Pallo, 15 Temmuz sonrasında, parlamentoda eğitim komisyonu başkanlığını yürütürken, Ankara’nın Tiran Büyükelçisi kanalıyla, ülkedeki Türk kolejlerinin kapatılması için kendisine baskı yaptığını söyledi.

Ülkenin tanınmış akademisyenlerinden Artan Fuga, Arnavut siyasetçilere uyarılarda bulundu. Fuga, ‘’Politikacılar, şahsi menfaat için ya da Türk yatırımcı çekme pahasına ölçüsüzce ve aceleci davranmamalı. Türkiye’nin politik iç işlerini buraya taşımamalı.’’ ifadelerini kullandı.

Anıtla ilgili tartışmaya ABD’deki en eski diaspora vakfı olan Vatra Federasyonu bir açıklamayla katıldı. Edi Rama hükümetinin Erdoğan’a yakın pozisyon almasını eleştiren kuruluş, ‘’Arnavutluk’un yeri AB’dir.’’ dedi.

Alman yayın organı Deutsche Welle’nin arnavutça versiyonunda yer alan bir analizde ise, siyasi partilere hitaben, ‘’Tiran halkı bu anıta “hayır” diyor; hükümet ve muhalefet nerede?’’ diye soruldu.

Amerika’da yaşayan gazeteci Arian Asimi ilginç bir çıkış yaptı. Fax News televizyonuna konuşan Asimi, anıtı yıkacak kişiye 2 bin dolar ödül vereceğini söyledi.

Anıta en sert tepkilerden biri Kosova’nın Üsküp Büyükelçisinden geldi. Büyükelçi Gjergj Dedaj, “Erdoğan Türkiye’sinin siyasi anıtına hayır!” başlığını taşıyan paylaşımında, Tiran’daki söz konusu parkta Türkiye’nin mevcut politikalarının yeri olmadığını ileri sürdü. Açıklamaya tepki, Türkiye’nin Üsküp Büyükelçiliği’nden geldi. Facebook sayfasından yayınlanan açıklamada, “Bu son paylaşım, daha önce de ülkemiz aleyhinde açıklamalarda bulunan ve taşıdığı unvanın kendisine yüklediği sorumluluğun farkında olmayan Kosova’nın Üsküp Büyükelçisi Dedaj ile görüşmeme yönünde aldığımız kararın doğruluğunu göstermektedir.’’ ifadelerine yer verildi.

Amerikalı siyasi analist David Philips ise, Amerika’nın Sesi Televizyonu  arnavutça versiyonuna yaptığı değerlendirmede, 15 Temmuz sürecinde gerçek mağdurun Türk halkı olduğuna vurgu yaptı. Darbe girişimi sonrası 100 binden fazla insanın işten atıldığını, aralarında bebekler dahil 50 bini aşkın kişinin hapsedildiğini hatırlatan Philips, ‘’Asıl mağdur Türk halkıdır. Muhalefeti ezmek ve sindirmek için darbe girişiminin Erdoğan tarafından planlandığı ve yönetildiği ithamını da unutmamak gerek. Bu anıt 15 Temmuz mağdurlarını değil Erdoğan’ın tiranizmini onurlandırıyor.’’ dedi.

Arnavutluk’un başkenti Tiran’da, masrafı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından karşılanmak suretiyle, bir çocuk parkının adı 15 Temmuz Demokrasi Parki olarak verrilmiş ve parkın köşesine bir anıt dikilmişti. Protesto sonucu anıtın uğradığı zarar, Tiran Belediyesi çalışanları tarafından onarılmıştı.