Geçtiğimiz gün Ukrayna ile ABD arasında önemli mineral, petrol ve gaz konusunda işbirliklerini geliştirme anlaşmasında mutabık kalındı denilmişti. Her iki taraf da ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Rusya-Ukrayna savaşında ateşkesi sağlama planının ayrılmaz bir parçası olarak gördüğü anlaşma konusunda yoğun müzakerelere kilitlenmişti.

Beyaz Saray Sözcüsü Leavitt, düzenlediği basın brifinginde ABD ile Ukrayna arasında imzalanması beklenen kıymetli madenler anlaşmasına ilişkin değerlendirme yapmış ve “Bu anlaşmanın imzalanması kritik önem taşıyor. Başkan Trump, Zelenskiy'nin bu anlaşmayı imzalamasını bekliyor. Bu anlaşma, Ukrayna'nın savunmasını finanse eden Amerikan vergilerini telafi edecek ve aynı zamanda savaş nedeniyle cehennemi yaşayan Ukrayna ile kalıcı bir ekonomik ortaklık yaratacaktır." değerlendirmesinde bulunmuştu.

Anlaşmanın, 28 Şubat’ta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin Washington ziyareti sırasında imzalanması bekleniyor.

Ukrayna tarafı, müzakere sürecinde Kiev için daha avantajlı koşullar üzerinde mutabakata varıldığını öne sürüyor. Özellikle ABD’nin, Ukrayna’nın doğal kaynaklarından 500 milyar dolar gelir elde etme talebinden vazgeçtiği belirtildi.

Ukrayna ve ABD hükümetleri, Ukrayna’nın yeniden inşası için ortak yönetimle bir yatırım fonu oluşturacak; Ukrayna, devlet kontrolündeki doğal kaynakların (petrol, gaz, mineraller) gelecekte ticarileştirilmesinden elde edilecek gelirlerin %50’sini bu fona aktaracak.

ABD hükümeti, Ukrayna’nın barışın sağlanması için gerekli güvenlik garantilerini elde etme çabalarını destekleyecek; Ukrayna, daha önce ABD’nin askeri yardımlar karşılığında talep ettiği tazminat miktarına itiraz ederek önceki anlaşma taslaklarını reddetmişti. 

Ayrıca, Kiev yönetimi anlaşmaya güvenlik garantilerine ilişkin bir madde eklenmesini talep etti. Ancak nihai metinde, Washington’un bu konuda herhangi bir yükümlülük üstlenmesine dair açık bir taahhüt bulunmuyor.

Taraflar, karşılıklı yatırımları korumak için gerekli adımları belirleme konusunda anlaşmaya vardı; ABD ve Ukrayna çalışma grupları, yatırım fonunun faaliyetlerini düzenleyecek yeni bir anlaşma hazırlamaya başlayacak.

Europeiska Pravda kaynaklarına göre, metinde bazı küçük değişiklikler yapılması mümkün olsa da, anlaşmanın ana hükümleri kesinleşmiş durumda.

Fransız haber ajansı AFP aynı şekilde, ABD ile Ukrayna Ukrayna'daki değerli madenler anlaşmasının cuma günü imzalanacağı belirtti.

Trump, dün yaptığı açıklamada, Zelenskiy'nin bu hafta veya gelecek hafta Beyaz Saray'a gelerek kıymetli madenler anlaşmasına imza atmasını beklediğini söylemişti.