ABD Başkanı Donald Trump, Çarşamba günü Beyaz Saray’da gazetecilere yaptığı açıklamada, İran’a, nükleer programı ortadan kaldırmaları yönünde 'nihai bir ültimatom' verdiğini söyledi. Ancak askeri müdahale ve Orta Doğu’da yeni bir savaşa girme konusunda henüz nihai kararını vermediğini belirtti.
Beyaz Saray’da konuşan Trump, savaş ihtimaliyle ilgili net konuşmaktan kaçındı. “Önümüzdeki hafta çok şey olacak,” diyen Trump, İranlı yetkililerin müzakereye hevesli olduğunu, ancak kendilerine, “Konuşmak için artık çok geç olabilir,” mesajını ilettiğini aktardı.
Kendisine yöneltilen “İran’ın nükleer tesislerine saldırı emri verdiniz mi?” sorusuna alaycı bir tavırla yanıt veren Trump, “Ciddi ciddi bunu söyleyeceğimi mi düşünüyorsunuz?” dedi.
Cumhuriyet'te yer alan habere göre bu kritik açıklamalar, Beyaz Saray arazisine 27 metrelik yeni bir bayrak direği dikilmesi bahanesiyle düzenlenen açık hava toplantısında geldi. “Bu, ulusa bir hediyem,” diyen Trump, bir yandan gazetecilerin sorularını yanıtladı, diğer yandan işçilere “Vurmalı mıyız, sizce?” diyerek espriler yaptı.
Trump, “Make America Great Again” şapkasıyla verdiği demecinde şunları söyledi:
“Ne yapacağımı bilmiyorsunuz. Belki yaparım, belki yapmam. İran büyük sorunlarla karşı karşıya ve müzakere etmek istiyorlar.”
"İRANLILAR GÖRÜŞMEK İSTEDİ"
NY Times'ta yer alan habere göre Trump, ilk başkanlık döneminde İran sorununa diplomatik yollarla çözüm arayacağını söylemişti. Ancak son dönemde, özellikle Gazze savaşı ve İran’ın bölgedeki vekil güçlerine yönelik saldırılar sonrası İran’ın savunma kapasitesinin ciddi şekilde zayıfladığını belirtti. Bu nedenle İran’a yönelik bir saldırı için “tarihin en uygun anı” olabileceği görüşünde.
İran’a yönelik olası bir saldırının gündeme gelmesinin ardından Trump, İranlıların iki hafta önce müzakere etmek istememelerini eleştirerek, “İki hafta önce neden görüşmediniz? O zaman her şey yolunda olabilirdi. Şimdi çok üzücü bir tablo izliyoruz,” dedi.
Trump ayrıca İranlı yetkililerin kendisiyle yüz yüze görüşmek için Beyaz Saray’a gelmek istediklerini ilettiklerini, bunun “cesurca ama kolay olmayan” bir teklif olduğunu söyledi.
İranlı yetkililerle yapılacak böyle bir görüşme, ABD’nin 1979 Devrimi’nden bu yana İran ile diplomatik ilişki kurmadığı göz önüne alındığında, tarihi bir gelişme olurdu.
'NİHAİ ÜLTİMATOM' NE ANLAMA GELİYOR?
Trump, The Washington Post’un “İran’a ültimatom verdiniz mi?” sorusunu dudaklarını büzerek yanıtlarken, “Buna nihai ültimatom diyebilirsiniz,” dedi ancak bu mesajın içeriğine dair detay vermekten kaçındı ve “Bunu açıklamak istemiyorum. Bana biraz müsaade edin” dedi.
Çarşamba öğleden sonra Oval Ofis’te konuşan Trump, İran’a yönelik askeri müdahale ihtimalini ilk olarak İsrail ve İran arasındaki son füze saldırılarının ardından değerlendirmeye başladığını belirtti. Trump, “İlk geceden itibaren yıkıcıydı,” dedi.
Trump ayrıca, Pazartesi akşamı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüştüğünü ve Putin’in, İran-İsrail krizinde arabuluculuk teklif ettiğini aktardı. Ancak Trump bu öneriye şu yanıtı verdiğini söyledi:
“Vladimir, önce Rusya’nın meselesini çözelim, buraya sonra bakarız.”
PENTAGON HAZIR, KONGRE GERGİN
Konu, ABD Kongresi’nde de gündeme geldi. Savunma Bakanı Pete Hegseth, Senato’daki oturumda Pentagon’un İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırı sonrası oluşabilecek senaryolara hazırlıklı olduğunu söyledi.
Trump ise gazetecilere, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “çok adaletsiz” muamelelere maruz kaldığını düşündüğünü ve İran’a karşı sabrının tükendiğini söyledi.
Nihai kararını açıklamaktan kaçınan Trump, sözlerini şöyle bitirdi:
“Bir şey bitmeden bitmiş sayılmaz. Savaş karmaşık bir şeydir. Kötü sonuçlar doğurabilir, işler bir anda değişebilir. O yüzden henüz hiçbir şeyi kazanmış değiliz ama çok yol kat ettik diyebilirim.”