"Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın kara kutusu" diye nitelenen John Bolton, pastör Andrew Bruson'dan S-400 krizine kadar kritik konularda çarpıcı ifadeler kullandı.
9 Nisan 2018 ile 10 Eylül 2019 arasında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın milli güvenlik danışmanı olarak görev yapan John Bolton, Halkbank’ın ABD’nin İran’a yönelik müeyyideleri delmek ithamı ile yargılandığı davada Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Trump’tan bankaya “özel muamele” uygulanmasını istediğini belirtti.
Bolton’a göre Trump, Adalet Bakanı Bill Barr’a “davayla ilgilenmesini” söyledi. Danışmanları ise Trump’ın Halkbank davasıyla ilgili girişimlerine anlam veremedi.
"BRUNSON SUÇSUZ YERE HAPSE ATILMIŞTI"
Bolton, Fethullah Gülen Hocaefendi'nin iade talebi için Türkiye'nin gönderdiği dosyaların hukuki açıdan yeterli olmadığını kaydetti: "Trump bir rol oynamadı. Kararları genellikle Adalet Bakanlığı verdi.”
Bolton, T24'te Metin Kaan Kurtuluş'un "Bize biraz Erdoğan ve Trump arasındaki ilişkiden bahsedebilir misiniz? Trump, “Erdoğan’ın onu dinlediğini” söyledi; bunu da biraz açabilir misiniz?" sorusu üzerine şu cevabı verdi: "Ben göreve başladığımda pastör Andrew Brunson’ın gözaltında olması sebebiyle ilişkiler iyi bir noktada değildi. Biz onun hiçbir gerekçe olmadan tutuklandığına inanıyorduk. O bir din adamıydı, uzun süredir Türkiye’de görev yapıyordu."
"MÜEYYİDELERDEN SONRA ERDOĞAN GERİ ADIM ATTI"
Bolton, "Biz mümkün olan en erken zamanda serbest bırakılması gerektiğine inanıyorduk. Erdoğan bunu yapmaya yanaşmıyor gibi duruyordu. Biz de bu sebeple müeyyideler uyguladık. Müeyyidelerin Türk Lirası üzerinde yıkıcı etkileri oldu. Tahmin edebileceğiniz gibi bu dönemde Trump ile Erdoğan arasındaki konuşmalar oldukça keyifsiz geçiyordu. Brunson serbest bırakıldıktan sonra -ki bence bunun Erdoğan’ın kararı olduğu çok açık- ilişkiler toparlanmaya başladı." dedi.
BOLTON: HALKBANK DOLANDIRICILIK YAPTI
Halkbank davasına da temas eden Bolton, "İlk olarak bana ve Adalet Bakanlığı’na göre Halkbank, ABD’nin İran’a uyguladığı müeyyedileri ciddi şekilde ihlal etti. İkinci olarak ise Halkbank yaptıkları konusunda yalan söyledi. Başka bir deyişle dolandırıcılık yaptı. Bu sebeple Halkbank’a dava açılması ve çok ağır cezalar istenmesi son derece uygundu. Bunları yapan bir ABD bankası olsa onlara olabilecek en ağır cezayı verirdik." ifadelerini kullandı.
Trump'ın eski milli güvenlik danışmanı John Bolton (sağda), T24'te Metin Kaan Kurtuluş'a mülakat verdi.
"Yani Halkbank’a adaletsiz bir muamele yapılmıyordu, Erdoğan yabancı bir bankaya özel muamele yapılmasını istiyordu." diyen Bolton, "Trump’ın niçin buna inandığına ve Erdoğan’a bir iyilik yapmak istediğine bence üst düzey danışmanları da anlam veremedi." dedi.
Bolton şöyle devam etti: "Bill Barr yeni Adalet Bakanı olduğunda Trump ondan bu konuyla ilgilenmesini istedi. Bu uzun bir hikâye, fazla detaya girmeyeceğim. Adalet Bakanlığı yargı sürecine devam etmeye karar verdi. Şu anda bulunduğumuz nokta da bu."
TÜRKİYE, S-400 HAVA SAVUNMA SİSTEMİ ALDIĞI İÇİN F-35 PROJESİNDEN ÇIKARILDI
Bolton, "Ankara’nın Rus yapımı S-400 savunma sistemlerini almasının ardından Washington’da iki parti de Türkiye’ye yaptırım uygulanması için girişimlerde bulundu. Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine yaptığı operasyon gibi başka durumlarda da yaptırımlar gündeme geldi. Trump bu yaptırımların engellenmesi için girişimlerde bulundu mu?" sorusuna da cevap verdi.
Uygulanmaması ABD kanunlarına açıkça aykırı olsa da Türkiye’ye S-400 alımı sebebiyle müeyyide uygulanmadığını görüyoruz." diyen Bolton, "S-400 NATO hava savunmasına uygun değil, yani ittifaka hiçbir ek katkı sağlamadı. Aksine F-35’leri tehlikeye attı. Çünkü uçakların bir Rus savunma sistemine yakın olması görünmezlik teknolojisini tehlikeye atabilirdi. Bu sebeple Türkiye F-35 programından çıkarıldı. Bu durum tüm taraflar için kötü oldu. Bir noktada insanlar Türkiye’ye yaptırım uygulanması için harekete geçti, bu da kötü oldu."
BOLTON: TÜRKİYE, FETHULLAH GÜLEN İÇİN DELİL SUNAMADI
Bolton, Erdoğan'ın Fethullah Gülen’in darbe girişimine ve Erdoğan hükûmetine karşı diğer suçlara dahiliyetine dair deliller göndereceklerini söylediğine işaret etti.
Bolton, "Bize dosyalar gönderildi, çoğunlukla aynı dosyalar birkaç defa servis edildi. Dosyalar, Adalet Bakanlığı’ndaki yetkililer tarafından incelendi ve olası bir iade talebinin üzerinde duruldu. Suçlu iadesi anlaşmalarına göre taraflar birini iade etmeden önce bazı şartların yerine getirilmesi gerekiyor." tespitinde bulundu.
Bolton, "Adalet Bakanlığı yetkilileri Türkiye’nin sunduğu delilleri birkaç defa inceledikten sonra bunların Gülen’in iadesi için yeterli olmadığına karar verdi." dedi.
Bolton, "Türkiye’nin dahil olduğu birçok mevzu vardı, ancak Trump olaylara kapsamlı ve stratejik bir şekilde yaklaşmaz. O bu tür olaylarla genelde doğaçlama ve bireysel bir şekilde ilgilenir. Bunu Türkiye ile kurduğu ilişkilerde de sık sık gördük." ifadelerini kullandı.