Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçen günlerde 2022 “Türkiye Çocuk Araştırması” sonuçlarını açıkladı. Araştırma kapsamında 0-17 yaş grubundaki 14 bin 705 çocukla ilgili bilgiler derlendi. Raporda, araştırma yapılan çocukların neredeyse yarısının çocuk haklarının yer aldığı uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmesi’nden haberdar olmaması dikkat çekti.
Rapora göre Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni duyduğunu belirten 13-17 yaş grubundaki çocukların oranı yüzde 45.1. Bu oran aynı yaş grubundaki erkek çocuklarda yüzde 39.,1 iken kız çocuklarda yüzde 51.4 oldu. Çocukların kendi hakları hakkında bilgi sahibi olmaması ise akıllara müfredat eksikliğini getirdi.
Avukat Çağla Gül Bulut konunun hukuki boyutunu, Boğaziçi Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Duygu Dinçer ise eğitim boyutunu değerlendirdi.
‘ÖĞRETİLMESİ ZORUNLU’
Avukat Bulut, devletin kamuoyunu bilinçlendirmesi ve çocukların sözleşme hakkında bilgi sahibi olması gerektiğinin altını çizerek “Çocuklara bu sözleşmeyi anlatmak, haklarını öğretmek şarttır. Çocukların bilinçlenmesi için 'çocuk hakları' konusu eğitim-öğretim müfredatına alınmalıdır. TÜİK’in açıkladığı yüzdelikler çok düşük, çocukların en temel haklarını düzenleyen bu sözleşmenin çocuklara öğretilmesi zorunludur” ifadelerini kullandı.
Dr. Duygu Dinçer ise “Bu sonuçlar ilköğretim ve ortaöğretim müfredatında gerek 'demokrasi ve insan hakları' gerekse 'Hukuk ve Adalet' gibi zorunlu ya da seçmeli dersler şeklinde yer alsa da çocuk haklarının tüm öğretim materyallerine ve müfredata entegre edilmesi gerekiyor. Öncelikle ebeveynlerin Çocuk Hakları Sözleşmesi konusunda bilgi sahibi olması ve bu sözleşme konusunda çocukları bilinçlendirmesi önemli. Okul yönetici ve öğretmenlerin müfredata ve öğretim materyallerinin zenginleştirilmiş içeriklerine çocukların kendi haklarıyla ilgili bilinç düzeyini artırıcı düzenlemeler yapması gerekiyor” dedi.
Dinçer, Çocuk Hakları Sözleşmesini bilen çocukların kendi haklarının ne zaman ihlal edildiğini anladığını, haklarını korumak için yetişkinlerden ve ilgili kurumlardan yardım isteyebildiğini kaydetti. Dinçer ayrıca, “Yapılan araştırmalar kendi haklarını bilen çocukların başkalarının hak ve özgürlüklerine daha saygılı olduğu ve gelecekte de daha sorumluluk sahibi yetişkinler olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
1990’DA İMZALANDI
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nca 20 Kasım 1989’da benimsenen Çocuk Hakları Sözleşmesi, 2 Eylül 1990’da yürürlüğe girdi. Türkiye, sözleşmeyi 14 Eylül 1990’da imzalamış, “taraf devlet” konumuna gelmişti.