2018 yılında enflasyon oranlarının rekor kırmasının ardından rakamları hazırlayan birimin başında bulunan TÜİK Başkan Yardımcısı Enver Taştı görevden alınmıştı. O tarihten bu yana açıkladığı oranlarda çok daha dikkatli olan kurumun başına salgın sonrası rekor kırması beklenen enflasyon oranları öncesi ‘güvenilir’ bir isim atandı.
2018 yılında dövizde yaşanan rekor artışın ardından enflasyon oranları son 15 yılın rekorunu kırmış, bu verilerin açıklanmasının hemen ardından enflasyonu hesaplayan birimin başındaki TÜİK Başkan Yardımcısı Enver Taştı görevinden alınmıştı.
Taştı’nın yerine o dönem Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın Enerji Bakanlığı döneminde birlikte çalıştığı Yinal Yağan getirilirken, Yağan daha sonra kurumun başkanvekilliği görevine getirilmişti.
TÜİK'ten yapılan duyuruya göre, önceki gün kurumun Başkan Vekili Yinal Yağan, Sümer Holding'e Genel Müdür olarak atandı, Başkan Yardımcısı Muhammed Cahit Şirin ise TÜİK Başkanlığı'na getirildi.
AKP’nin hem dövizin yeniden rekor kırdığı hem de salgın dolayısıyla fiyatların tavan yaptığı dönemde yaptığı bu değişiklik dikkat çekerken, göreve yeni atanan ismin “biyografisi” de oldukça dikkat çekici.
Kurumda tasfiyelerin yapıldığı yıl olan 2018’de göreve başlayan Muhammed Cahit Şirin, AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın Özel Kalem Müdürü Elif Esen ile evli. Çiftin nikah şahitliğini de Emine Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan yapmıştı.
TÜİK’in görevi ne?
AKP tarafından 2018’den beri daha “güvenilir” ellere teslim edilen kurumun görevi, “Ülkenin ekonomi, sosyal konular, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile gerekli görülen diğer alanlardaki istatistiklerini derlemek, değerlendirmek, analiz etmek ve yayımlamak” olarak tarif edilirken, kurum bu rakamları iktidarın istediği şekilde açıklamasıyla biliniyor.
Kurumun açıkladığı verilerin neredeyse tamamı şüphe konusu olurken, özellikle açıklanan enflasyon ve işsizlik rakamları büyük tepki çekiyor.
Asgari ücret oyunu
Kendi açıkladığı rakamları bile iş AKP’nin çıkarına geldiğinde “revize” eden TÜİK, geçtiğimiz yıl asgari ücret tespiti öncesi bir işçinin asgari geçim maliyetini hesaplayarak ilgili komisyona iletmişti.
TÜİK, bir işçinin asgari geçim maliyetini ağır statüdeki işlerde 2331 TL, orta statüde 2086 TL, hafif statüde 1940 TL olarak hesaplarken, kurum bir önceki yıl verdiği rakamlarla karşılaştırıldığında bir işçinin asgari geçim maliyetini sadece yüzde 5.3 artırmıştı. Ancak aynı TÜİK’in iki hafta önce açıkladığı yıllık enflasyon oranı yüzde 10.53, ortalama enflasyon 15.87 olmuştu.
Enflasyon yalanı
Açıkladığı enflasyon rakamlarıyla da büyük tepki çeken kurum, hesaplamadaki kalemleri enflasyonu düşük göstermek için sürekli yeniliyor.
Konuya ilişkin yaptığı bir açıklamada “Enflasyon düşmüyorsa vatandaşı etkileyen ana grupların dağılımını düşürüyorlar” diyen CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, TÜİK’in enflasyon hesaplama paketinde gıda, konut ve ulaştırma ile giyimin ağırlıklarının düşürüldüğünü belirterek şöyle konuşmuştu:
“Hükümet enflasyonu düşürmekte kararlı. Ama bunu hayatı ucuzlatarak değil, halkın en fazla tükettiği mal ve hizmetlerin ağırlığını azaltarak yapmakta kararlılar. Onlar için halkın yaşadığı pahalılık ve vatandaşın refah seviyesi önemli değil. Rakamlarla oynayarak halka açıkça yalan söylüyorlar. Bunun için de devletin resmi kurumunu alet ediyorlar. İnsanlar hayatta kalma mücadelesi verirken, insanlarla adeta alay edercesine enflasyon paketinde vatandaşın en çok tükettiği kalemlerin ağırlığını düşürüyorlar. Oysa vatandaş, geçen yıl Ocak ayında 100 TL’ye aldığı ürünü bu yılın Ocak ayında 108 liraya alıyorsa enflasyonun yüzde 8 olacağını, ama aynı ürünü bu yıl 150 liraya alıyorsa yaşadığı enflasyonun yüzde 50 olduğunu yaşayarak biliyor.”