TÜİK’ten yapılan açıklamada “Ulusal Veri Yayımlama Takvimine go¨re 22 Temmuz 2022 tarihinde yayımlanması planlanan ‘Uluslararası Go¨c¸ I·statistikleri, 2021’ haber bülteni, istatistiklerin elde edildiği Kurumların idari kayıtlarındaki çalışmaların devam etmesi nedeniyle ertelenmiştir” ifadeleri kullanıldı.

Son iki yıldır Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri’ni de açıklamayan TÜİK, 21 Eylül’de yayımlanması planlanan ve analiz süreçlerinde ölüm istatistiklerinin kullanıldığı ‘Hayat Tabloları, 2019-2021’ haber bülteninin yayımının da ertelendiğini duyurmuştu.

TÜİK istatistiklerinin paylaşılmaması hem kamuoyunun bilgi almasına hem de bilim insanları ve sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarına engel oluşturuyor.

VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan İltica ve Göç Araştırma Merkezi (İGAM) Başkanı Metin Çorabatır, yurtdışından gelen ve yurtdışına giden düzenli göçü kapsayan TÜİK verilerinin açıklanmamasını değerlendirdi.

Çorabatır, “Bu, TÜİK'in bir politikası olabilir. Sebeplerini bilemiyorum. Ama daha önce yaptıkları yayınlar hepimiz için çok yararlıydı. Mültecilerle ilgili rakamlarla ilgilendiğimiz için genel göç rakamlarını başka kaynaklardan da alıyoruz. Bunları İçişleri Bakanlığı üzerinden de okumaya çalışıyoruz. Bakanlık ve ona bağlı Göç İdaresi Başkanlığı sık sık açıklamalar yapıyor. Onların sayılarına bakıyoruz. Sadece biz değil, Birleşmiş Milletler kurumları da Avrupa Birliği de diğer bağışçı ülkeler de bu rakamlara göre kendi bütçelerini ayırıp projelere para ayırmaya çalışıyor. Dolayısıyla veri tabanlı çalışmak en önemli şey. Mültecilerin sorunlarını biliyoruz ama bunu istatistiki verilere aktarmak daha önemli. Biz gözlemlere dayanarak bir şeyler yapıyoruz. O zaman yazdığımız projelerin bir kısmı uygulamada havada kalabiliyor. Dolayısıyla ne kadar derinlemesine veri olursa projeler de kadar amacına hizmet eder” dedi.

TÜİK tarafından en son iki yıl önce yayımlanan Uluslararası Göç İstatistikleri’ne göre 2019 yılında yurtdışından Türkiye’ye göç edenlerin sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 17,2 artarak 677 bin 42 kişi oldu. Türkiye'ye 2019 yılında gelen yabancı uyruklu nüfusu sırasıyla Irak, Türkmenistan, Afganistan, Suriye ve İran vatandaşları oluşturdu.

Türkiye'den yurtdışına göç eden kişi sayısıysa 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2 artarak 330 bin 289 oldu. Göç eden nüfusun 84 bin 863'ünü Türk vatandaşları oluşturdu.

Türkiye'ye gelen ve Türkiye'den giden göç yaş gruplarına göre incelendiğinde, en fazla 25-29 yaş grubundaki nüfusun göç ettiği görüldü. 2019 yılında yurtdışından en fazla göç alan ve yurtdışına en fazla göç veren il ise İstanbul oldu.

Türkiye’ye pasaport ve vizeyle giriş yaparak, ikamet ve çalışma izniyle gelen insanların oluşturduğu düzenli göçe dair güncel gözlemlerini paylaşan Çorabatır, “Türkiye'nin yeni vatandaşlık ve göç yasalarına göre belli bir miktarda para getirenlerin ikamet alma imkanları kolaylaştırıldı. Genel olarak baktığımızda tamamen bir istikrarsızlığa girmemiş olsa da potansiyel olarak huzursuzluk içinde olan ülkelerin vatandaşlarının gelip Türkiye’de yatırım yapabildiğini görüyoruz. Örneğin Taliban Afganistan'da iktidara el koymadan önce hali vakti yerinde olan bazı Afganların Türkiye'de konut aldığını biliyoruz. İnsanlar ülkelerinde belli bir değişikliğin, siyasi bir çalkantının olacağını hissederek Türkiye'ye güvenli bir ülke olarak gelebiliyor. Rusya'dan gelip de Türkiye'den konut alanlar da en üst sıralarda. Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi sonucunda Batı'nın Rusya'ya uyguladığı ekonomik yaptırımlar Rus vatandaşlarının bir kısmının Türkiye’ye gelişine yol açıyor. 100 binin üzerinde Ukraynalı da savaş dolayısıyla Türkiye'ye geldi” dedi.

Türkiye’nin ikametle ve vatandaşlıkla ilgili koşulları uluslararası standartlara giderek daha fazla yakınlaştırdığını da söyleyen Çorabatır, doktor, sanatçı, sporcu gibi nitelikli kişilerin Türkiye’de yaşamasını kolaylaştıran Turkuaz Kart uygulamasını örnek gösterdi.

Türkiye’ye son dönemde düzenli göçün artmasına karşın halen buna yönelik güçlü bir strateji belirlenemediğini savunan Çorabatır, “Örneğin Almanya, kendi nüfus planlamasını çok daha iyi şekilde verilere dayalı olarak yapıyor. Toplumun ihtiyacı olan ama öz kaynaklarıyla karşılayamadıkları nüfusu kendi ülkelerine çekecek yasal düzenlemeleri ve teşvikleri yapıyorlar. Bu anlamda Türkiye'nin gelecekte nüfusundaki olası değişikliklere uygun olarak nüfusunun profilinin nasıl değişeceğini tahmin eden ve bu tahminlere dayalı olarak iş gücü hazırlıklarını hem kendi eğitim sistemi bağlamında hem de dışarıdan bu açıkları kapatmak konusunda bu tarz kapsayıcı bir stratejisi olduğunu sanmıyorum” diye konuştu.

Çorabatır, son dönemde ekonomik koşullar nedeniyle özellikle gençlerin Türkiye’den göç ettiğine de dikkat çekti.

İltica ve Göç Araştırma Merkezi Başkanı, “Yasal yollarla ya da bir kısmı düzensiz olarak da gidiyor. Amerika'ya girebilmek için önce Meksika'ya gidip oradan ABD’ye giren gençlerimiz de var. Genel global bir trend içinde Türkiye gibi orta derecede kalkınmış ülkelerin gençleri, daha gelişmiş ülkelerde geleceğini arama eğilimine giriyor. Ama Türk gençlerinin gitmesi, yurt dışında geleceklerini aramaları, dışarıdan başka ülkelerden gençlerin veya diğer nüfusun da Türkiye'de yatırım yapmak, iş kurmak, Türkiye'nin diğer zenginliklerinden faydalanmak için düzenli göçmen olarak gelmelerine negatif bakmamak lazım. Globalleşen dünyada bütün ülkeler bunu yaşıyorlar ve Türkiye de bunu yaşayacak. Bu hem Türkiye açısından hem gittikleri ülkeler açısından çok kültürlülüğü destekleyen bir şey. Çok kültürlülükten korkulmamalı” ifadelerini kullandı.