Kanunun kendine verdiği imtiyazları Saray’a kendi elleriyle iade eden Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Uysal için yolun sonuna gelindi. 

Üstelik resmi olarak kendisi tek sent dolar satmadığı hâlde… 

Döviz tanzim satış çadırında bazı günlerde işlem tutarı 4 milyar doları buldu. Yine de dolar tırmandı ve 2018 yılı ağustos ayındaki 7,24 TL zirvesini mayıs ayında geride bıraktı. 

Brüt rezervler 41 milyar dolara geriledi. Altın dahil net rezervler ise -50 milyar dolar. 

Başka bir ifadeyle bankaların munzam karşılık olarak emaneten verdiği dövizler, swap (döviz-TL) takası ile TCMB’nin belli bir vadede aldığı dövizler mahsup edildiğinde Merkez Bankası’nın kasasındaki bakiye 50 milyar dolar açık veriyor. 

Piyasaya bu kadar döviz borcu olan TCMB için faiz artırmaktan başka çıkış yolu kalmadı. Rezervlerin buharlaşmasının bir sebebi de döviz gelirleri ile giderleri arasındaki farkı gösteren cari açığın 8 ayda 23 milyar TL’yi aşmasıdır. 

Merkez Bankası’nın 22 Ekim’de alacağı karar bu açıdan son derece kritik. TL’nin cazibesini artırarak reel faiz verilmesi hâlinde kısa vadeli de olsa sıcak para çekmek mümkün olabilir. 

Her hafta ortalama 400-500 milyon dolar tutarında satış yapıp Türkiye’yi terk eden portföy yatırımcısının hukuk ve demokrasiden yana ümidi kalmadığını sağır sultan duydu. Sene başından beri 13 milyar dolar Türkiye defterini kapattı. 

Türkiye gibi mütemadiyen yabancı sermaye desteğine muhtaç vaziyetteki bir ekonominin şah damarı kesildi. 

Selefi Murat Çetinkaya’nın koltuğunu 10 Temmuz 2019’da devirirken Saray’a verdiği söz şimdi kendisi için kurulan idam sehpasına dönüştü. Faiz indiriminin artık tarih olduğunun farkında. 

24 Eylül’de aldığı karara (yüzde 8,25’ten yüzde 10,25’e çıkardı) benzer şekilde politika faizini yüzde 10,25’ten yüzde 11-12 civarına taşırsa (100-200 baz puanlık artış) piyasada kopacak fırtınada günah keçisi olarak kendisi arenada aslanların önüne atılacak.

Aylardır “TL’nin düşmanı” diye ilan ettiği dış mihrakları masada ikna etmek istemiyorsa mütarekeye taviz maddelerini kendi eliyle yazmak mecburiyetinde. 

Doların 8 TL eşiğini geçip geçmeyeceği, 8 TL üzerinde yola nasıl devam edeceği TCMB Başkanı Uysal’ın koltuk ile TL arasında hangisini tercih edeceğine bağlı.

TCMB etkili ve önden yüklemeli faiz artışı yapmazsa dolar ve euro dolu dizgin yoluna devam edecek. Şimdilik kimsenin açmak istemediği bir fasıl var ki 3 Kasım'ın akabinde önümüze gelecek. 

3 Kasım’da Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yeni başkanlık seçimi var. 

TCMB faiz kararında bu ihtimali de göz önünde bulundurmazsa dolar, euro, İsviçre Frankı ve İngiliz Sterlini, TL’ye mukabil yeni rekorlar kıracak. 

430 milyar dolara ulaşan dış borcun milli gelire oranı yüzde 57. Bankalardaki döviz mevduatı 218 milyar dolar. Dolarizasyon almış başını gidiyor. 

Tasarruf sahipleri paralarını bankalarda tutmakta bile mütereddit. Çelik kasa satışları yüzde 60 arttı. Batık kredilere hiç temas etmedim bile… 

Acı hakikat şu ki politika faizinin (haftalık repo faizi) 22 Ekim’de yüzde 14’ün üzerine çıkarılması şart. Piyasaya da TL'yi parlatmak için daha fazla adım atmaya hazır olunduğu mesajı verilmeli. 

Dolar ancak böyle bir kararla 7,50 TL'ye kadar geriler.