Soğan, domates, patates ve hububatın ardından şimdi de ‘tohum’ adı altında 100 bin ton ayçiçeğinin sıfır gümrükle ithal edilmesine izin verildi. Uzmanlara göre hasat öncesi verilen bu karar ayçiçeği tohumu fiyatının düşük oluşmasına neden olacak ve ithalattan yine çiftçi zarar görecek.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle daha önce soğan, patates, işlenmiş domates, buğday, arpa, mısır, pirinç ve kuru baklagilde de gümrük vergisi sıfırlanmıştı.

Resmi Gazete’nin 3 Mayıs 2019 tarihli sayısında yayınlanan cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle 100 bin ton ayçiçeği tohumunun sıfır gümrükle ithal edileceği belirtildi. 

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım Tarım Dünyası’nda kaleme aldığı yazıda yeni hasat dönemi öncesinde sanayicilere 100 bin ton ithalatın sıfır gümrükle yapılması hakkı tanınmasının ‘yine çiftçiye zarar vereceğini’ vurguladı.

Üreticilerin konuya ilişkin değerlendirmelerini de paylaşan Yıldırım, ayçiçeği üreticilerinin piyasada yeterli miktarda ürün olduğunu, ithalata gerek olmadığını ve temmuzda Türkiye’de ayçiçeği hasadının başlayacağını belirttiğini aktardı.

Yazıya göre ayçiçeği üreticileri şu değerlendirmeyi yapıyor:“Alınan karar çok yanlış ve üreticiye ciddi zarar verir. Bir kaç firmaya yarar sağlayacak olan bu karar, yerli üretimi olumsuz etkiler. Bu karar alınırken Trakyabirlik başta olmak üzere sektörde kimsenin görüşü alınmadı. Çiftçi yüksek girdi fiyatlarına rağmen üretim yapmak için çaba gösterirken, hasat öncesinde sıfır gümrükle ithalat yapmak ayçiçeği çiftçisine ‘Üretme’ demektir. Çiftçi hasat edecek ürününe iyi bir fiyat beklerken ithalatla düşük fiyat oluşması için birileri çaba gösteriyor. Sanayici 100 bin ton tohum ithal ederek hasat dönemine girecek. Fiyatı düşürecek. Çünkü elinde ithal ürün olacak.”

CHP Adana Milletvekili, Tarım Ayhan Barut ise temmuz ayında ayçiçeği hasadının başlayacağını anımsattı: “Yerli üretimi desteklemek yerine ‘Yerliyiz, milliyiz’ diyerek halkı kandırmaya çalışanlar, hasat dönemi yaklaşırken çiftçimizi yine mağdur edecek. Ne zaman üreticimizi düşüneceksiniz?”

Kararda tohum olarak gösterilmeye çalışılan ithalat kararının ayçiçek ithalatına da izin verdiğinin altını çizen Barut şu değerlendirmeleri yaptı:

“Yağlık ayçiçeği tohumu olarak gösterilmeye çalışılan ithalat kararında yayınlanan Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (GTİP) numaraları incelendiğinde sıfır gümrükle getirilmek istenenlerin tohum değil ürün olduğu ortadadır. Mısır, soya ve pamuk gibi ürünlerde tohum ve ürün ayrı olarak adlandırılıyor ama ayçiçeğinde böyle değil. Tohum ve ürün ayrımının ayçiçeğinde de yapılması gerekiyor.

Ülkemizde yıllık ortalama 600 bin hektarda ayçiçeği ekimi yapıldığı düşünülürse kullanılması gereken tohum miktarı da ancak 3 bin ton olur. Bunlar ‘tohum’ adı altında 100 bin ton ayçiçeğini sıfır gümrükle ithal ederek üreticilerimizi mağdur etmeyi amaçlıyorlar. Ülkemizde ayçiçeği hasadı temmuz ayında başlayacak. 30 Haziran olarak açıklanan tarife kontenjan süresi diğer ürünlerde olduğu gibi bir ay uzatılır. Yani tam hasat döneminde piyasaya sıfır gümrük vergili ürün sürülerek çiftçilerimizin beklediği fiyatlar oluşmayacak? Yani üretici güç bela ürettiği ayçiçeğinden para kazanamayacak. Olan yine çiftçiye olacak. Fatura her zaman yaptıkları gibi çiftçimize kesilecek.”