Türkiye’nin öğrenci değişim programı “Erasmus” kapsamında yurtdışına gönderdiği yaklaşık 15 bin öğrenci bu yıl evlerinden binlerce kilometre uzakta çok zor günler geçiriyor.

Türk Lirası’nın, Euro ve Dolar karşısında şiddetli değer kaybı nedeniyle,  zaten Erasmus’a zor şartlarda katılan öğrencilerin devlet tarafından vaadedilen hibeleri yatırılmadı. 10 ay için ayda 600-700 euro vaadedilen burslar iki aydır ödenmedi. 10 ay yerine sadece 2 buçuk ay ödeme yapılacağı dedikoduları öğrencileri çaresiz bıraktı.

Ailelerinin kısıtlı imkanlarıyla kuruş hesabı yaparak, iyi bir eğitim almak amacıyla yabancı ülkelere giden öğrenciler,  burs paraları yatırılmayınca ne yapacaklarını şaşırdı. Kaldıkları evlerin, yurtların parasını ödeyemeyen öğrencilerden bir kısmı yemek parası dahi bulmakta zorlanıyor.

DIŞİŞLERİ SIKINTIYI İTİRAF ETTİ

Erasmus projesini Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Türkiye Ulusal Ajansı koordine ediyor. Ajans, 19 Eylül’de yaptığı açıklamada ödemelerin yapılmadığını itiraf etti. Nedenini ise şu cümleyle açıkladı:

“Avrupa Birliği içindeki bütçe müzakerelerinin uzaması ve Kovid19 salgının da etkisiyle önceki dönemlerden farklı olarak, 2021-2027 Erasmus+ Program Tüzüğü Avrupa Birliği tarafından 6 ay gecikmeli olarak ancak Haziran 2021 tarihinde onaylanabilmiştir.”

Ulusal Ajans, aynı açıklamada, şartlı bir asgari bütçe oluşturularak üniversitelere gönderildiğini ve mevcut geçici kaynakla en fazla öğrenciye mümkün olan en fazla imkanı sağlamaya çalıştıklarını kaydetti.

ÜNİVERSİTELER: HİBE MİKTARI ÖNEMLİ ORANDA AZALDI, ÖDEME ŞUBAT’I BULUR

Bu açıklamanın hemen ardından üniversitelerden de birbirine benzer açıklamalar yapıldı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nden yapılan açıklama sorunun boyutlarını da ortaya koydu:

•  Hibeyle ilgili müzakereler devam ediyor.
• Tahsis edilen hibe miktarında geçmiş yıllara kıyasla önemli oranda azalma var. Öğrencilerimize tahsis edilen hibe miktarlarında değişikliğe gitmek zorunda kaldık.
• Bu itibarla öğrencilerimize toplamda 2.5 aylık (sözleşmede 10 ay) hibe desteği sağlanabilecektir. Bu paranın ödenmesi de 2022 yılı Şubat ayını bulabilecektir.

Sonuçta, öğrencilerin büyük bölümünün paraları iki aydır ödenmiyor. Anlaşılan o ki Şubat ayına kadar da ödenmeyecek. Ödenecek miktar çok daha az olacak. 10 ay için vaadedilen aylık 600-700 Euro yerine 2 buçuk aylık ödeme yapılacak.

NEDEN DEVLET DEVREYE GİRMİYOR

Öğrencilerin büyük bölümü yaklaşık iki aydır yurtdışında. Parası olan da tüketmiş vaziyette. Her biri kendi çözümünü üretiyor. Neredeyse yemiyorlar, içmiyorlar, gezmiyorlar… Çalışma izinleri olmadığı halde kaçak işlerde çalışanlar var… Bırakıp dönmek de hepsi için mümkün değil çünkü 10 aylık kira sözleşmelerine imza atmışlar.

Öğrencilerin bulundukları yerde yaptıkları gözlemlere göre sadece Türkiye’den giden öğrenciler bu sıkıntıyı yaşıyor. Belli ki ya sorunun kaynağı farklı ya da devletler AB’den gelecek para gecikse de evlerinden uzak bu öğrencilere başka bir bütçeden ödeme yapıyor ve gençlerini mağdur etmiyor.


SADECE YURT PARASI ASGARİ ÜCRET KADAR

Son yıllarda Erasmus’la yurtdışına giden öğrenci sayısı 15-17 bin arasında… Bu yıl kaç kişinin gittiği, kaç öğrencinin mağdur olduğu resmen açıklanmadı. Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Türkiye Ulusal Ajans SÖZCÜ’nün aramalarına cevap vermedi.

Sorunun mağduru öğrencilerden biri Hilal Taşkın… Marmara Üniversitesi Mütercim Tercümanlık öğrencisi. Bölüm birincisi…  4. sınıfı Erasmus kapsamında Rouen Üniversitesi'nde okumak üzere Eylül ayı başında Fransa'ya gitmiş.

Okulun Erasmus ofisinden verilen imzalı kaşeli yazıda aynen şu cümle yer alıyor:


Hilal, bu paranın üzerine ailesinin de denkleştirdiği parayı ekleyerek ince hesaplarla Fransa biletini aldı. Orda devlet yurduna yerleşti. Nasılsa ayda 600 euro hesabına yatacaktı. Ama olmadı, para yatmadı.

Her ay 248 Euro sadece yurda vermesi gerekiyor. Çok az gibi duruyor ama bugünkü kurla karşılığı 2 bin 685 TL, neredeyse bir asgari ücret ediyor.

“YA KENDİ PARANIZLA YAŞAMINIZI İDAME ETTİRİN YA DA DÖNÜN”

Hilal Taşkın, ilk defa gittiği Fransa’da karşı karşıya kaldığı durumun şaşkınlığını yaşıyor. Sakin olmaya çalışıyor. Özetle yaşadıklarını şöyle anlatıyor:

“Avrupa Birliği’nden kazanılmış bursumuz var ama bize verilmiyor. Bu paranın Türkiye'ye ödendiği, Türkiye'nin bize ödemediği söyleniyor.

Ben bölüm birincisiydim… Erasmus sınavını da birincilikle bitirdim. Ama hak ettiğim bursumu alamıyorum.

Benimle aynı durumda birçok üniversiteden, çok sayıda arkadaşım var burada. Bize yapılan bir açıklama da yok. Hepimize aşağı yukarı aynı söylentiler geliyor.  Güz döneminde paralar yatırılamayabilir. ‘Ya kendi imkanlarınızla hayatınızı idame ettirin, aksi halde ülkenize dönün’ diye mail atıyorlar.

Paralar güz döneminde yatmayabilir, ihtiyatlı gidin diye mail atmışlar. Ama biz bu maili buraya geldikten sonra aldık. Zaten kira kontratları yapılmış, evlere yerleşilmiş, uçak paraları ödenmiş, vizeler alınmış, yurtlara paralar ödenmiş vs. Ben Türkiye'deki okulun koordinatörüne soruyorum, ‘Benim de bir bilgim yok’ diyor.

“BİR TEK TÜRKLERE YATIRILMAMIŞ, BİRÇOK ARKADAŞIMIZ DÖNDÜ”

Bakıyoruz, aynı burs burada İtalyanlara yatırılmış, Cezayirlilere yatırılmış… Bir tek Türk öğrenciler çok mağdur. Çok fazla geri dönen arkadaşımız var. Okul utanmadan mail atıyor: “Feragat süresini uzattık, dönmek isteyen dönebilir” diye…

Şu anda benim bir miktar param var ama çok daha az parayla gelen arkadaşlarım mecburen dönmek zorunda kaldı.

Para yeterli olmadığı için Kasım ayında Ulusal Ajans yeni bir sözleşme imzalatmayı düşünüyormuş bize. Ocak ayında o paralar ancak gelirmiş ve 10 ay değil sadece 2 buçuk aylık yatacakmış.

Birçok arkadaşımızın parası yatırılmadı. Ama yatırılanlar da var. Malatya'dan gelen arkadaşın 5 aylık parası da yatırılmış mesela… Benim anlayamadığım şey neden ikircikli tavır sergileniyor. Benim bildiğim Marmara ve Karadeniz Teknik üniversitelerinden gelen öğrencilerin paraları ödenmedi.

İki sene önce başvuru yapıp da Covid nedeniyle hakkını donduran tüm öğrencilere paraları kuruşuna kadar verildi. Şu an o arkadaşlar da burada, hepsi o burs paralarını harcıyor.

“YURT PARASINI ÖDEYEMEDİM, İHTAR GÖNDERDİLER”

Ben bizim KYK'lar benzer bir yurtta kalıyorum. Aylık 248 Euro. Ödeyemedim. İhtarname gelmiş, öyle duruyor. Çünkü ödersem param gittikçe azalıyor. O yüzden geciktirebildiğim kadar kiramı geciktirmeye çalışıyorum.

Buradaki Fransız koordinatörümüzle görüştük. O inanamadı zaten. ‘Böyle bir şey nasıl mümkün olabilir’ dedi. ‘Ben Avrupa Birliği'ne yazacağım’ dedi. ‘Ne zaman sonuçların, süreç ne olur bilmiyorum’ diyor.

Son çare pazartesi günü gidebilirsem Paris'e gidip büyükelçiliğimize gidip, imzalı kaşeli yazımı gösterip ne yapabilirim diye sormak istiyorum.”

“AÇLIK OYUNLARI BAŞLADI”

Öğrenciler seslerini sosyal medya mesajlarıyla da duyurmaya çalışıyor:

“Açlık oyunları başladı. Öğrenciler, hibelerde yaşanan aksaklık nedeniyle ortada kaldı. Bir tek ormana bırakılıp AÇLIK OYUNLARINI oynamadıkları kaldı. Hayaldi gerçek oldu.”
Euro 10.82 ve okul Erasmus için hibe vermiyor
Kardeşim Erasmus programına gitti ve hibe paraları 1 aydır yatmadı. Kardeşim ve ailesi olarak bizler mağduruz. Başka üniversitelerin öğrencilerinin paraları yatmışken Yıldız Teknik Üni. öğrencileri neden mağdur ediliyor. Lütfen yardımcı olun.
“Bu seneki Erasmus sınavı Açlık Oyunları olacak. Hissediyorum”