Türk hekimlerden ilk kez yağ dokudan kök hücre nakli
-ABDden bir ekibin Karadenizde 9 hastaya uyguladığı
yağ dokudan kök hücre nakli, Türkiyede ilk kez bir
Türk ekip tarafından Diyarbakırda 2 hastaya uygulandı
-Uzuv kaybına yol a
DİYARBAKIR (A.A) - Türkiyede Türk hekimlerce yağ dokudan elde
edilen kök hücrelerle yapılan ilk nakil, Diyarbakırda gerçekleştirildi.
Yaklaşık 3 ay önce Amerika Birleşik Devletlerindeki (ABD) Miami Eagles
Enstitüsünden gelen bir ekip tarafından eğitim amaçlı Ordu ve Rizeden 9 hastaya
uygulanan kök hücre nakli, Türkiyede bu eğitime katılan ve uygulayabilirlik
sertifikası alan 3 doktordan biri tarafından Dicle Üniversitesi (DÜ) Kalp
Hastanesinde 2 hastaya uygulandı.
ABDde 5 bin hastaya uygulanan ve yüzde 98 başarı sağlanan uygulamada,
hastanın karın bölgesinden alınan yağ dokudan elde edilen kök hücreler, tıkalı
damarların yerine yeni damarların gelişmesi için hastalıklı uzva enjekte
ediliyor.
Halk arasında kangren olarak adlandırılan, ağırlıklı olarak sigara
kullanımına bağlı buerger (budama) hastalığı ile kolestrol, diyabet ve
genetik rahatsızlıklar nedeniyle uzuv ve organ kayıplarına yol açabilen damar
tıkanıklığı rahatsızlıklarının tedavisinde etkili olan işlemin, ABD ve Türkiyede
uygulandığı hastaların ayaklarındaki yaraların iyileştiği, gündelik temel
ihtiyaçlarını görebilecek kadar yürüme mesafelerinin arttığı görüldü.
Diyarbakırda buerger hastalığı teşhisi konulan ve ilk kez Türk hekimlerce
yağ dokudan kök hücre nakli yapılan Yusuf Aydoğan ve C.İ, Amerika ve Türkiyede
bu uygulamanın yapıldığı diğer hastalar gibi yürüyebilmenin ve sosyal hayatlarını
sürdürebilmenin umudunu taşıyor.
-3 aydır gözüme uyku girmiyordu-
Şiddetli bacak ağrısı şikayeti ve ayak parmağında oluşan yara nedeniyle DÜ
Kalp Hastanesine başvuran evli ve 2 çocuk babası Yusuf Aydoğana (33) yapılan
muayenede buerger hastalığı teşhisi konuldu.
Teşhisin ardından kök hücre nakli uygulanan Aydoğan, yoğun bakım ünitesinde
yaptığı açıklamada, 15 yıldır günde 2 paket sigara kullandığını, sigara
kullanımına bağlı damar tıkanıklığı sonucu bacaklarında şiddetli ağrı oluştuğunu
söyledi.
Aydoğan, rahatsızlığı nedeniyle çalışamaz hale geldiğini, ancak 50 metre yol
yürüyebildiğini ifade ederek, Bacağımda çok şiddetli ağrı hissettiğimden 3
aydır gözüme uyku girmiyordu. Önerilen bu tedaviyi hiç düşünmeden kabul ettim.
İnşallah başarılı olur. En çok yürümeyi, top oynamayı ve uyumayı özledim. Ailem
bir an önce iyileşip eve ekmek götürmemi bekliyor. Rahatsızlığım nedeniyle ailem
bize bakıyordu dedi.
-Türk hekimlerin başarısı-
Gördüğü eğitimin ardından aldığı uygulayabilirlik sertifikası ile
Diyarbakırdaki 2 hastaya kök hücre nakli gerçekleştiren Kalp Hastanesinde
görevli Opr. Dr. Oğuz Karahan, kök hücre naklinin Türkiyede daha önce kemik
iliğinden alınmak suretiyle yapıldığını, bu kök hücrenin bazı nedenlerle
yeterince gereksinimi karşılayamadığını söyledi.
Karahan, damar rahatsızlıklarının tedavisinde mezenkimal kök hücre
denilen göbek çevresinde ve doğumdan kalan çok az miktardaki hücrelerin
üretilmesi kadar etkin bir hücrenin henüz bulunamadığını ifade ederek, şöyle
dedi:
Bu kök hücreler Amerikada son dönemde geliştirilen enzimler sayesinde 60
milyona kadar çoğaltılarak bu tür ölü dokuların, dolaşım bozukluklarının ve hatta
KOAH gibi hastalıklarda kullanılan bir yöntem haline geldi. Hastalıklı organın
yenilenmesini içermeye yönelik bu tedavi sayesinde hasta günlük aktivitelerini ve
fizyolojik ihtiyaçlarını sağlayacak hale gelebiliyor. Amerikada 5 bin hasta
üzerinde çalışılan bu yöntem daha önce bu enzimi ülkemize getiren bir firmanın
desteğiyle ülkemizde 9 hastaya uygulandı. Maalesef bunu o dönem yetişmiş bir
ekibimiz olmadığı için Ordu ve Rize gibi illerde Amerikalı biyologlarca
uyguladık. Kök hücre naklini Türkiyede ilk kez Türk biyologlarla ve milli
imkanlarla Diyarbakırda uyguluyoruz. Arge imkanımız bulunmadığı için sadece
enzim Amerikadan getiriliyor.
-Diyarbakırda 2 hastaya uygulandı-
Karahan, kök hücre naklini Diyarbakırda sigara kullanımına bağlı oluşan
buerger hastası 2 kişiye uyguladıklarını anlatarak, hastalardan birinin ayağında
yara oluştuğunu diğerinin ise daha önce parmağı kesilen bir hasta olduğunu
bildirdi.
Hastaların sigara içmeye devam etmeleri halinde uzuv kayıplarının devam etme
riski bulunduğunu ifade eden Karahan, Hastalar önce sigarayı bıraktı. Daha
sonra yaklaşık 1,5 saat süren bir işlem ile kök hücre naklini gerçekleştirdik. Bu
hastaların 3 ay içerisinde diz altı bölgesindeki dolaşım bozukluğu, yeni gelişen
kılcal damarlarla güçlendirilerek ayaktaki dolaşım bozukluğu giderilecek.
Hastaların 6 ay gibi kısa bir sürede yürüme mesafelerinin artmasını, günlük
aktivitelerini ve ihtiyaçlarını karşılar hale gelmelerini bekliyoruz. Orduda
işlemin uygulandığı hasta koltuktan kalkamayacak durumdayken şu anda 1,5
kilometre yol yürüyor. Toplumda parmak, ayak ve bacak kesilmesi ve buna bağlı
uzuv kayıpları ile sonuçlanacak dolaşım bozuklukları bu yöntem ile büyük ölçüde
giderilecek dedi.
Karahan, sigara alışkanlığı, yaşam tarzı ve ailesel özellikler nedeniyle
oluşan damarsal hastalıkların ülkemizde uluslararası yüzdenin çok üzerinde
olduğunu belirtti.
-Kök hücre naklinin uygulanışı-
Opr. Dr. Karahan, kök hücrelerin, lipo suction tekniğiyle karın bölgesinden
alınan yağ dokudan çok uzun sürmeyen bir dizi laboratuvar işlemiyle izole
edildiğini anlatarak, elde edilen kök hücrelerin hastalıklı bacakta, tıkalı
damarlar yerine yeni damarların gelişmesi amacıyla, bacakta anatomik olarak
damarın seyrettiği bölgeye iğneyle enjekte edildiğini söyledi.
İşlemin herhangi kesi ya da cerrahi işlem içermediğini vurgulayan Karahan,
hatta hastanın aynı gün hastaneden taburcu edilebildiğini belirtti.
Karahan, işlem için hastadan kilolarca yağ almak yerine aldıkları az
miktardaki yağın içindeki kök hücreyi enzimlerle çoğaltarak 60 milyona kadar
çıkarttıklarına dikkati çekerek, Bu hücreleri oradaki ölü dokuların çevresinde
yeni doku ve yeni damar oluşturmak için damarlanma beklediğimiz bölgelere enjekte
ediyoruz diye konuştu.
-Son teknolojiyi bölge insanı ile tanıştırdık-
Opr. Dr. Karahan, hastaların en çok yürüyememe ve ağrıdan uyuyamama gibi
şikayetlerle kendilerine başvurduğunu ifade ederek, hastaların ilerleyen damarsal
hastalıklarda önce parmakları, sonra ayakları, daha sonra da bacak ve kollarının
kesilmesi durumu ile karşı karşıya kaldıklarını anlattı. Bu nedenle buerger
hastalığına halk arasında budama hastalığı denildiğini vurgulayan Karahan, Son
teknolojiyi bölge insanı ile tanıştırdık. İşlemin hastaya maliyeti 20 bin liranın
üzerinde. Ancak yeni düzenlemelerle artık ameliyat şansı bulamayan hastalar da
devlet tedavi bedelini karşılamaya başladı dedi.
DÜ Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Binali Mavitaş, Kalp
Hastanesi olarak damarsal hastalıkların tedavisinde son trend olan kök hücre
naklini uygulamaya başladıklarını söyledi.
Prof. Dr. Mavitaş, hasta potansiyelinin her geçen gün arttığını, artık
Antalya ve Sivas gibi illerin yanı sıra Irak ve Suriyeden de hastaların Kalp
Hastanesini tercih ettiğini belirterek, Sağlık hizmetlerinde Türkiyenin
sayılı üniversitesinden biri olma iddiasındayız. Hedefimiz Ankara ve
İstanbuldaki hastaneleri yakalamak da değil, çünkü artık Türkiyedeki bir hedef
bize yetmiyor. Bu kadar iddialıyız ifadesini kullandı.
Muhabir: Sema Kaplan - Ümit Özdal
Yayıncı: İrfan Cemiloğlu