Uluslararası araştırma şirketi KPMG'nin Türkiye raporuna göre Türk işadamları, Ortadoğu ülkelerine yatırımlarını büyük ölçüde artırdı. 2009'dan bugüne kadar Kuzey Amerika'ya 12, Avrupa'ya 277, Güney Amerika'ya 18, Ortadoğu'ya 69 ve Asya ve Avustralya'ya yaklaşık 25 yatırım gerçekleştirildi. Sabancı, Doğuş, Koç, Turkcell ve Çalık gibi önemli 19 şirketin yer aldığı araştırmada, firmaların toplam yurtdışı yatırımlarının 31 milyar dolara ulaştığı bilgisi verildi. Sabancı Holding, toplam 8 milyar dolara ulaşan yabancı varlıklarıyla ilk sırada bulunuyor. Türk şirketleri, bulundukları ülkelerde de toplam 90 bin kişiyi istihdam ediyor. Türkiye'nin 'komşularla sıfır problem' politikası ve bölge ülkelerle vizeleri karşılıklı olarak kaldırması, meyvelerini vermeye başladı. Uluslararası araştırma şirketi KPMG Türkiye'nin raporuna göre Türk işadamları, vizelerin kaldırılması ve komşularla yakınlaşma politikalarının ardından Ortadoğu ülkelerine yatırımlarını artırdı. İşadamları 2009'dan bugüne kadar Kuzey Amerika'ya 12, Avrupa'ya 277, Güney Amerika'ya 18, Ortadoğu'ya 69 ve Asya ve Avusturya'ya yaklaşık 25 yatırım gerçekleştirdi. Sabancı, Doğuş, Koç, Turkcell ve Çalık gibi önemli 19 şirketin yer aldığı araştırmada, firmaların toplam yurtdışı yatırımlarının 31 milyar dolara ulaştığı bilgisi verildi. Sabancı Holding, toplam 8 milyar dolara ulaşan yabancı varlıklarıyla ilk sırada yer aldı. Türk şirketleri, bulundukları ülkelerde de toplam 90 bin kişiyi istihdam ediyor. Kadir Has Üniversitesi, Columbia Üniversitesi Vale Columbia Center, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve KPMG işbirliğinde yurtdışına doğrudan yatırım yapan Türk şirketlerinin yurtdışı faaliyetlerini incelemek için hazırlanan Emerging Markets Global Players (EMGP) 2010 raporu dün açıklandı. Türk şirketleri, 2008'de yaşanan küresel krize rağmen 6 kıtadaki yatırımlarını sürdürdü. 100 milyon dolar cironun üzerinde gelir elde eden 19 Türk şirketinin, 2009 yılı itibarıyla toplam varlıkları 31 milyar dolara ulaştı. Söz konusu şirketler, krizin etkin olduğu 2009'da yıllık 15 milyar dolar yurtdışı satış hacmine ulaşırken, 90 bin kişiyi de bünyesinde istihdam etti. Verilere göre, 6 kıtada faaliyet gösteren şirketlerin iştirak sayıları da 396'ya çıktı. Küresel varlıkları en fazla olan 19 Türk şirketi, Sabancı Holding, Doğuş Grubu, Enka İnşaat, Turkcell, Çalık Holding, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Koç Holding, Şişecam, Tekfen Holding, Doğan Holding, Alarko Grubu, TAV Holding, Zorlu Enerji, Orhan Holding, Eczacıbaşı Holding, Borusan Holding, Yıldız Holding, Eroğlu Holding ve Çelebi Holding olarak açıklandı. Sabancı Holding, 8 milyar dolarlık varlığı ile sıralamanın tepesinde yer alırken, bu şirketi sırasıyla 6,357 milyar dolarla Doğuş Grubu, 3,195 ile Enka, 2,996 ile Turkcell ve 2,633 ile Çalık Holding takip etti. Holdinglerin yurtdışına yaptıkları yatırımın coğrafi dağılımında ise Avrupa, yüzde 77 ile ilk sırada. Ortadoğu-Afrika yüzde 11 ile ikinci, Amerika yüzde 6 ile üçüncü sırada yer aldı. Altyapı alanında yatırım yapan şirketlerin yüzde 83'ü ise Ortadoğu ve Afrika'ya yönelerek yeni yatırım alanları belirledi. Araştırmanın en dikkat çeken yanı ise Türk şirketlerinin 2005 yılına kadar yurtdışına 1 milyar dolarlık bir yatırım yaparken, bu tarihten sonra dış yatırımlarına ağırlık vermeleri. Araştırmada ayrıca Türk şirketlerinin, yurtdışına yapılan yatırımlarında 2007'den 2009'a yüzde 22 artış olduğu bilgisi verildi. Şirketlerin yatırım alanları arasında finansal hizmetler, tekstil, perakende, oto parçaları, enerji, telekomünikasyon ve medya, inşaat, lojistik ve havalimanları yapımı gibi pek çok alan bulunuyor. Raporu değerlendiren Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Sedat Aybar, Ortadoğu ve Afrika ülkelerine yapılan yatırımlarda ve alınan karşılıklarda vizelerin kaldırılmasının önemli rol oynadığını söyledi. Aybar, Avrupa'ya 277 ticari bağlantı yapıldığını, Ortadoğu'da da bu sayının 69'u bulduğunu ifade etti. Aybar, sınır ülkelerle bağların güçlendirilmesinin dış yatırımları artıracağına işaret etti. DEİK Başkanı Rona Yırcalı da 2009'dan bu yana yapılan yatırımlarla birlikte bu ülkelerdeki yatırım sayısının hızla arttığına dikkat çekti. Yırcalı, bu artışta hükümetin Ortadoğu ülkeleriyle arasındaki vizeleri kaldırması ve bağların güçlendirilmesinin etkili olduğunu ifade etti. BAYRAM KAYA