Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Stratejik Yönetim Daire Başkanı Recep Gürbüz, Türkiye'de yaklaşık 2 milyon kişinin kayıt dışı çalıştırıldığını, yaklaşık 152 bin kişinin işyerinin de tescilsiz olduğunu tespit ettiklerini açıkladı. Gürbüz, kayıt dışı çalışmada yüzde birlik bir eksilmenin Türkiye'ye 1,5 milyarlık katkısı olduğunu ifade etti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülen 'Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki Projesi' bilgilendirme toplantısı Nevşehir'de yapılıyor. Bilgilendirme toplantıları kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yetkilileri Nevşehir'de öğrenciler, medya mensupları ve muhtarlarla bir araya gelecek.

SGK, Türkiye'de devlet için gelir kaybına kayıt dışı çalışan işçilerin de haklarından mahrum kalmasına neden olan kayıt dışı istihdamla mücadele etmek amacıyla Eylül 2014 tarihinde 'Etkin Rehberlik ve Denetim Yoluyla Kayıtlı İstihdamın Teşviki Projesi'ni (KİTUP II) hayata geçirdi. Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, sözleşme makamı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı olan KİTUP II projesi, kayıtlı istihdamın önemi, kayıt dışı istihdamın çalışana ve ülkeye getirdiği yükler konusunda güncel gelişmeler ışığında toplumu bilgilendirmeyi amaçlıyor.

Mali büyüklüğü 15 milyon Euro olan projenin bir milyon 750 bin Euro'luk bölümü mal alımı, 10 milyon 500 bin Euro'luk hibe ve 3 milyon 185 bin Eurol'luk kısmı ise teknik destekten oluşuyor.

Medya mensuplarına yönelik bir otelde yapılan ilk toplantıya SGK Stratejik Yönetim Daire Başkanı Recep Gürbüz, SGK Nevşehir İl Müdürü Mehmet Ali Yıkarbaba, SGK Başkanlığı temsilcileri ile medya mensupları katıldı.

Toplantının açılışında konuşan SGK Nevşehir İl Müdürü Mehmet Ali Yıkarbaba, kayıt dışı istihdamın azalmasının devlet ve çalışanlar için çok önemli olduğunu vurguladı.

SGK Stratejik Yönetim Daire Başkanı Recep Gürbüz de 2015 yılı itibariyle kayıt dışı istihdam oranının ülke genelinde yüzde 35,13, tarım dışı sektörlerde yüzde 21,71, tarım sektöründe ise yüzde 82, 28 olduğunu açıkladı.

2002 yılında yüzde 52'ler civarında olan kayıt dışı istihdam oranının yapılan çalışmalar sonrasında yüzde 35'lere kadar düşürüldüğünü anlatan Gürbüz "TUİK verilerine göre Nevşehir, Kırşehir, Niğde, Aksaray ve Kırıkkale'yi içine alan bölgede kayıt dışı istihdam ise Türkiye'nin biraz üzerindedir. Bu bölgede yüzde 38,38'tir. Bu bölgede 2010 yılında yüzde 51 seviyesinde olan bu oran yüzde 38'lere kadar geriledi. Dolayısıyla bu bölgede son 6 yılda çok ciddi gelişmeler olmuştur. Bu oranın düşürülmesi noktasında çalışmalara devam edeceğiz. Tarım sektöründe ülke genelinde yüzde 82 civarında kayıt dışı istihdam oranı bulunurken, bu bölgede Türkiye'de en iyi nokta olan yüzde 70'tir" diye konuştu.

Kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında önemli çalışmalar yaptıklarını belirten SGK Stratejik Yönetim Daire Başkanı, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bunlardan birisi hizmetin kalitesinin artırılmasıdır. Daha önce SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı adları ile 3 devasa büyüklükte kurumların yaptığı görevler, 2008 yılında yapılan reformla tek çatı altında SGK olarak birleşti. Çok sayıda hizmet elektronik ortama aktarılarak kırtasiyeciliğin önüne geçerken hızlı ve kaliteli hizmet verilmeye başlandı. Hizmetleri vatandaşın ayağına götürmek için Sosyal Güvenlik Merkezleri açtık. Nevşehir'de 2009'da Ürgüp, 2010 yılında Avanos ve 2013 yılında da Kozaklı Sosyal Güvenlik Merkezlerini açtık. Ülke genelinde 500 tane açılması hedefi vardı, büyük kısmı gerçekleşti. Denetim sistemini geliştirdik. Teftişten önce rehberlik anlayışını ön plana çıkardık. İşverenlere uyarı yazıları gönderdik. Kayıt dışı işçi çalıştırmayan işverenlere teşvik uygulamaları getirdik. Bunlar arasında işveren payı üzerinden yüzde 5 sigorta indirimi, kadın ve genç işsiz çalıştıranlara istihdam teşviki gibi önemli yenilikler getirdik. Kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenler bir yıl boyunca bu tarz teşviklerden yararlanamıyor. Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarına da özel önem veriyoruz."

Kayıt dışı istihdamda bir önemli konunun da ücretlerin değeri üzerinden bildirilmemesi olduğunu ifade eden Gürbüz, "Ülke genelinde sigortalıların yüzde 36'sı asgari ücret üzerinden bildiriliyor. Bunu çözmek için 2012 yılı kasım ayından itibaren meslek kodları uygulamasına geçildi. Bu Uluslararası Standart Meslek Sınıflandırması kodu ile aylık prim ve hizmet bildirgesi verilirken hangi iş kolunda çalıştığı bildiriliyor. Bu bildirimleri aldıktan sonra yaptığımız analizde doktorlar, mühendisler, sporcular gibi yüksek ücret alanların asgari ücret üzerinden bildirildiğini gördük. Bunlarla ilgili gerekli çalışmaları yaparak, uyarılarda bulunularak önemli bir aşama kaydedildi." dedi.

Halen 2 milyon kadar kişinin kayıt dışı çalıştırıldığını, yaklaşık 152 bin kişinin işyerinin de tescilsiz olduğunu tespit ettiklerini belirten SGK Stratejik Yönetim Daire Başkanı Recep Gürbüz, sözlerini şöyle tamamladı: "Kayıt dışı istihdamı azaltmada hedefimiz yüzde 15 oranına ulaşmaktır. Yüzde birlik artı veya eksi ülkemize 1,5 milyarlık bir etkisi oluyor. Onun için bir puanlık düşüşün bile ciddi manada etkisi olmaktadır." CİHAN