Türkiye’de iş bulma umudunu yitirerek iş aramayı bırakanlarla birlikte 6 milyon 611 bin işsiz var
Türkiye’de işsiz sayısı 89 ülkenin nüfusunu geçti. Türkiye’de sadece aktif iş arayanlar baz alındığında işsiz sayısı 3 milyon 715 bin kişiye ulaşırken, iş bulma umudunu yitirerek iş aramayı bırakanlar da eklendiğinde geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 611 bin kişiye yükseliyor. Üstelik bu sayıya 4 milyona yakın Suriyeli mülteci dahil değil
Türkiye’nin kronik bir sorunu haline gelen işsizlik son yıllarda yeniden tırmanışa geçti. Kasım 2016’da işsizlik son 7 yılın en yüksek rakamına ulaşarak yüzde 12.1’e çıktı. Sadece aktif iş arayanlar baz alındığında işsiz sayısı 3 milyon 715 bin kişiye ulaşırken, iş bulma umudunu yitirerek iş aramayı bırakanlar da eklendiğinde geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 611 bin kişiye yükseliyor. Bu sayı dünyadaki belli başlı 190 ülkeden 89’unun nüfusundan fazla. Üstelik bu sayıya ülkemizdeki 4 milyona yakın Suriyeli mülteci dahil değil. Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odası Birliği’nin (TÜRMOB) hazırladığı Türkiye’de İş Gücü ve İşsizlikle Mücadele Raporu’na göre, resmi rakamlarda yer alan 3 milyon 715 bin işsize iş oluşturmak için 2 trilyon 575 milyar liralık yatırım gerekiyor.
İşsizler iş bulabilmek için milli gelirin 31 katı yatırım yapılmalı
Yani, işsizlere iş bulmak için Türkiye’nin milli gelirinin 31 katı yatırım yapılması lazım. Bir kişilik iş yaratmak için en düşük yatırım 273 bin TL ile emek yoğun yatırımların ağırlıkta olduğu tarım sektöründe, en yüksek maliyet ise 5 milyon 202 bin lira ile teknoloji yoğun yatırımların yapıldığı enerji sektöründe.
3 milyonu kayıt dışı
Kasım 2016 itibarıyla 59 milyon 69 bin kişi olan 15 ve üzeri yaştaki nüfusun sadece 30 milyon 781 bini iş gücüne dahil. Başka deyişle çalışma çağındaki nüfusun yaklaşık yarısı iş gücünün dışında kalıyor. Ücretli ve yevmiyelilerin 3 milyon 394 bini, kendi hesabına çalışanların 2 milyon 824 bini, işverenlerin 188 bini sosyal güvenlik şemsiyesine dahil olmadan, yani kayıt dışı çalışıyor. Normal bir istihdam şeklinden farklı olarak tarım, ticaret gibi işlerle uğraşan ailesine katkı veren, aslında bir başka gizli işsizlik olgusu olan ‘ücretsiz aile işçileri’nin ise 2 milyon 613 bin kişi ile tamamına yakını sosyal güvencesiz. Sigortasız çalıştırılan bu kişilerin 2 milyon 194 bini tarımda bulunuyor.
İstihdam dostu vergi politikaları gerekiyor
TÜRMOB Başkanı Prof. Dr. Cemal Yükselen, Türkiye’de işsizlik sorununun tehlikeli bir boyuta ulaştığını söyledi. Yükselen,“Her yıl artan nüfusa karşılık, iş gücündeki artışı karşılayıp aynı zamanda birikimli işsizliği tedricen azaltacak sayıda istihdam yaratmalıyız. Bunun için istikrarsızlık ve risk algısının azaltılıp, güven ve öngörülebilirlik koşullarının artırılması gerekiyor. Özel sektör yatırımları teşvik edilerek, istihdam üzerinden alınan vergi, prim ve işveren payı mali yükler düşürülmeli, istihdam dostu vergi politikaları izlenmeli” dedi.