İsveç Göteborg Üniversitesi’nin her yıl açıkladığı demokrasi endeksinde Türkiye 179 ülke arasında 142’nci sırada yer aldı. Raporda Türkiye’nin “seçimli otokrasi” rejimleri arasında yer aldığı belirtildi.

Göteborg Üniversitesi Demokrasi Çeşitleri Enstitüsü’nün (V-Dem) 179 ülkeyi kapsayan “V-Dem Yıllık Demokrasi Raporu”, “Demokrasi, küresel sınamalarla karşı karşıya” başlığıyla yayımlandı. 

Raporda yer alan demokrasi endeksi, oy hakkı, adil seçimler, toplanma özgürlüğü, ifade özgürlüğü, kanun önünde eşitlik, yürütme üzerinde yasama ve yargının denetimi gibi kriterler değerlendirilerek ülkelere 0 ile 1 arasında puan verilmesiyle oluşturuluyor. Bu kriterlere göre yapılan hesaplamayla 0.867 puan alan Norveç, demokrasi endeksinin en tepesinde yer alırken bu ülkeyi İsveç, Danimarka, Estonya ve İsviçre takip etti. Endeksin son sırasında ise 0.013 puanla Kuzey Kore yer aldı. Raporun son sıralarında Kuzey Kore’nin önünde Eritre, Bahreyn, Suudi Arabistan ve Suriye var. Türkiye, 0.131 puanla demokrasi endeksinin 142’nci sırasında yer aldı. Ukrayna, Afganistan, Irak, Pakistan Türkiye’den daha üst sırada.

Raporda rejim tipleri, demokrasi endeksinde aldıkları puana göre ‘liberal demokrasi,’ ‘seçimli demokrasi,’ ‘seçimli otokrasi’ ve ‘kapalı otokrasi’ olmak üzere dörde ayrılırken incelenen 179 ülkenin 99’unun ‘demokrasi,’ 80’inin ise ‘otokrasi’ kategorisinde bulunduğu belirtildi. Türkiye ‘seçimli otokrasi’ rejimine sahip ülkeler arasında bulunuyor. 

Türkiye’de son 10 yılda demokraside aşamalı bir ‘erozyon’ yaşandığı belirtilen raporda “15 yıllık popülist yönetimin sonucunda otokratlaşma, demokrasinin bütün yönlerinde geriye gidişe sebep oldu. Son 10 yılda Türkiye’nin demokrasi endeksi puanı, yüzde 35 oranında düştü. Erdoğan’ın medya ve sivil toplum üzerindeki baskısı hukukun üstünlüğüne zarar verdi” tespiti yapıldı.

Dünya genelinde demokrasiye yönelik en önemli üç tehdit; medya, hukukun üstünlüğü ve seçimler üzerinde devletlerin manipülasyonu; yükselen kutuplaşma ve dezenformasyonun dijitalleşmeyle birlikte hızla yayılması olarak tanımlanırken dünya genelinde ‘otokratlaşma’ eğiliminin arttığı belirtildi. Demokrasiden uzaklaşmaya sebep olan tüm adımların ‘otokratlaşma’ olarak tanımlandığı raporda otokratlaşma eğiliminin başta ABD olmak üzere Batı dünyasında da yükselişte olduğu vurgulandı.