Bakanlardan, ilgili bürokratların yargılanması için izin çıkmıyor. Sorumlular hakkında açılan davalar ise kadük kalıyor.

Soma’daki 301 madencinin acısı unutulmadan Ermenek’ten gelen haber ülkeyi yasa boğdu. Son üç yılda yaşanan 8 kazada can kaybı 400’ü geçti. Devletin resmî verilerine göre kaybımız 10 yılda 14 bin işçi. Kaybedilen bunca cana rağmen ne kazalar sona erdi ne de sorumluları bulmak için açılan davalar. Örneğin 2011 Şubat’ında Elbistan’da hâlâ göçük altında 9 işçinin bulunduğu olayla ilgili davanın 13. duruşması için 20 Ocak 2015’e gün verildi. Yeni bilirkişi raporu istendi. Enerji Bakanlığı, personelinin soruşturulmasına izin vermedi. 11 Mart 2012’de İstanbul’da AVM inşaatında 11 işçi yanarak öldü. Devam eden davanın bilirkişi raporunda işçilerin kendi ölümlerine sebep olduğu belirtildi. 7 Ocak 2013’te Kozlu maden ocağında 8 işçi hayatını kaybetti. Devlet sorumluları bulma sözü verdi ancak Enerji Bakanlığı soruşturma izni vermediği için ceza davası bile açılamadı. Danıştay’a itirazla soruşturma açılabildi. İlk dava 21 Ocak 2015’te.  17 Mayıs 2010’da 30 işçiye mezar olan Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Zonguldak Karadon Müessesesi’nin müdürü İsmail Güner, olaydan 2 yıl sonra terfi etti ve TTK genel müdür yardımcısı oldu. Güner’in, geçen cuma günü ancak sonuçlanabilen davada 6 yıl 3 ay ceza alması ise dikkat çekti.

Zaman Gazetesi'nin haberine göre, son üç yılda yaşanan ölümlü kazalar ve bu kazalarla ilgili başlatılan soruşturmalardaki son durum şöyle:

ENERJİ BAKANLIĞI SORUŞTURMA İZNİ VERMEDİ

6-11 Şubat 2011: Kahramanmaraş Afşin-Elbistan B Termik Santrali için kömür üretimi yapılan alanda, 6 Şubat 2011’de meydana gelen göçükte 1 kişi hayatını kaybetmişti. Dört gün sonraki ikinci göçükte ise 10 kişi toprak altında kalmıştı. 1 kişi olay anında çıkarılırken, 9 kişi toprak altından hâlâ çıkarılamadı. Göçükle ilgili ‘bilinçli taksirle birden çok kimsenin ölümüne sebebiyet vermek’ suçlamasıyla dava açılanların yargılanmasına devam ediliyor. Aradan geçen 3 yıl sonunda dava için 12 duruşma yapılırken, 13. duruşma için verilen 20 Ocak 2015 tarihine yeni bir bilirkişi raporu istendi. Enerji Bakanlığı’nın personeline soruşturma iznini vermemesinin davanın gidişini olumsuz etkilediği ifade ediliyor.

YANARAK ÖLEN İŞÇİLER KUSURLU BULUNDU

11 Mart 2012: İstanbul Esenyurt’taki Marmara Park Alışveriş Merkezi inşaatının şantiyesinde çalışan işçilerin yatakhane olarak kullandığı çadırlarda çıkan yangında 11 işçi yanarak can verdi. Olaydan 6 ay sonra ceza davası açıldı. Davada, Ece Marmara Park, Kayı İnşaat ve taşeron firma Kaldem İnşaat yetkililerinin de aralarında olduğu 13 kişi Bakırköy 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sanık olarak halen yargılanıyor. Yangınla ilgili davaya hazırlanan bilirkişi raporu damgasını vurdu. Raporda, hayatını kaybeden 11 işçi, çadırın girişine yanıcı sünger yatakları istifleyip tek giriş ve çıkışı kapatarak kendi ölümlerine sebep oldukları gerekçesiyle tali kusurlu bulundu. Yüklenici firma olan Kayı İnşaat, 2007 yılında dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan’ın elinden başarı ödülü almıştı.

KAZANIN YAŞANDIĞI MADENİN MÜDÜRÜNE TERFİ  

17 Mayıs 2010: Zonguldak maden havzasında Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Karadon maden ocağındaki grizu faciasında 30 işçi hayatını kaybetti. Zonguldak 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 4,5 yıl süren ve 4 bilirkişi raporu hazırlanan dava, geçen cuma sonuçlandı. Firmanın ortaklarından Halim Köse ve proje sorumlusu Kadir İpek’e 10’ar yıl, dönemin TTK Karadon Müessese Müdürü İsmail Güner’e 6 yıl 3 ay, Müessese Müdür Yardımcısı Yusuf Ünlütürk’e 5 yıl ve Karadon Etüt Şube Müdürü, Teknik Nezaretçi ve Yapı Denetim Grup Başkanı Mustafa Küçük’e 5 yıl hapis cezası verildi. Ancak 5 sanık, yurtdışına çıkma yasağı ve adli kontrol şartıyla haklarındaki karar Yargıtay’da kesinleşinceye kadar hapis yatmayacak. Karadon faciasından sonra sorumlulara hiçbir müeyyide uygulanmazken, dönemin TTK Karadon Müessese Müdürü İsmail Güner, olaydan 2 yıl sonra TTK Genel Müdür Yardımcılığı’na getirildi.

DANIŞTAY KARARIYLA SORUŞTURMA

7 Ocak 2013: TTK Kozlu Müessesesi’nde galeri açan Star İnşaat firmasından 8 işçi yaşamını yitirdi. Facianın ardından devlet yetkilileri işçi yakınlarına sorumluların bulunacağı sözü vermesine rağmen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın soruşturma izni vermemesi sebebiyle ceza davası dahi açılamadı. Bakanlığın kararı üzerine Danıştay’a yapılan itiraz sonucu soruşturma açılabildi. İlk dava 21 Ocak 2015’te görülecek.

3. KÖPRÜ İNŞAATINDA 3 İŞÇİ İSKELEDEN DÜŞTÜ

5 Nisan 2014: İstanbul’un akciğerleri olarak bilinen kuzey ormanlarında inşaatına başlanan ve çevrecilerin büyük tepkisini toplayan 3. köprü inşaatında çalışan 3 işçi iskeleden düşerek hayatını kaybetti. Hazırlanan bilirkişi raporuna göre işçiler, gelişigüzel monte edilen çelik iskelenin kurbanı oldu. Ölen işçilerde emniyet kemeri bulunmuyordu. Rapora göre, yaşam halatı bulunsaydı, iskele çökse bile işçilere bir şey olmayacaktı. Olayla ilgili Beykoz Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı.

ERDOĞAN, SOMA İÇİN ‘İŞİN FITRATINDA VAR’ DEDİ

13 Mayıs 2014: Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs’ta 301 işçinin hayatını kaybettiği facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti. Soma Holding şirketlerinden Soma Kömür İşletmeleri tarafından işletilen maden ocağında vardiya değişimi sırasında meydana gelen patlamaya elektrikli ekipmanların sebep olduğu belirtildi. Kazayla ilgili başlatılan adli soruşturmada Soma cumhuriyet savcıları tarafından 126 kişinin mağdur sıfatıyla, 48 kişinin müşteki sıfatıyla, 220 kişinin tanık sıfatıyla ifadeleri alındı. 12 kişi hakkında adli kontrol kararı verilirken, 8 kişi de tutuklandı. Soma faciasıyla ilgili davaya en büyük katkıyı sağlayacak olan ve 5 Eylül tarihinde savcılığa teslim edilen bilirkişi raporunda çok önemli tespitler yapılmış, TKİ Yönetim Kurulu Başkanı ve İşletme Dairesi Başkanı da asli kusurlu bulunmuştu. Raporda, işçilerin daha fazla üretime zorlandığı, aylar ve yıllar bazında programlanandan 2-2,5 kat fazla üretim yapıldığı vurgulanmış, bu sürece idare tarafından müdahale edilmemiş olmasının, üretim zorlamasına TKİ tarafından göz yumulduğu, hattâ teşvik edildiği şeklinde yorumlanmıştı. Savcılığın, müfettişler ve kamu görevlileri hakkında soruşturma başlatmak için izin talebi ise Bakan Çelik tarafından kabul edilmemişti. Kazanın ardından dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan ve Enerji Bakanı Taner Yıldız olmak üzere birçok bakan ve yetkili bölgeye intikal etti. Madenci yakınlarının acılarını paylaşmak için Soma’ya gelen Erdoğan, kazayla ilgili “Bu işin fıtratında var…” ifadelerini kullanması, toplantı sonrası bir markette madenci yakınını tokatlaması ve Başbakanlık müşaviri Yusuf Yerkel’in bir madenciyi yerde tekmelemesi kamuoyunda uzun süre tartışıldı. Bakan Yıldız’ın ise “301 işçi kardeşimizi kaybetmiş olarak burayı kapatırız.” ifadeleri de büyük tepki topladı.

ASANSÖR FACİASI İÇİN TAKİPSİZLİK KARARI

6 Eylül 2014: İstanbul Mecidiyeköy’de eski Ali Sami Yen Stadyumu’nun arazisinde yükselen Torunlar GYO’nun şantiyesinde içinde işçilerin bulunduğu asansörün 32. kattan yere çakılması sonucu 10 kişi hayatını kaybetti. Faciayla ilgili iddianame geçen ay tamamlandı. Torunlar GYO’nun sahipleri hakkında takipsizlik kararı verildi. Asansör firması yetkilileri ve iş güvenliği uzmanlarının aralarında bulunduğu 25 kişi hakkında 22,5 yıla kadar hapis cezası istendi. İddianamede, asansörü kullanan işçinin ve bakım için görevlendirilen 2 şüphelinin herhangi bir eğitim almadığı belirtildi. İnşaat firmasının ‘iş kazası iç bildirim formunun’ incelenmesi sonucunda inşaatta bir yıl içinde 20 irili ufaklı iş kazasının meydana geldiği de iddianameye yansıdı.

ERMENEK'TE KAZA GELİYORUM DEMİŞ

28 Ekim 2014: Karaman’ın Ermenek ilçesine bağlı Pamuklu köyündeki Has Şekerler Madencilik’e ait kömür ocağını su basması üzerine 18 işçi mahsur kaldı. İşçilere ulaşabilmek için madendeki suyu boşaltma çalışmaları devam ediyor. Madenle ilgili ortaya çıkan müfettiş raporlarına göre kaza adeta geliyorum demiş. Raporda, suyun sondajla dışarı boşaltılmadan madende herhangi bir kazı yapılmaması gerektiğine dikkat çekiliyor. Kazadan sonra gerek maden sahipleri gerekse ilgili bakanlıktan itiraf gibi açıklamalar yapıldı. Maden şirketi yetkilisi Şahin Uyar, ocakta yaşam odası bulunmadığını söylerken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, “Ocağı kapatacağımız zaman işveren 50 kişiyi devreye sokuyor. Sorumluluk hepimizde.” itirafında bulundu.

ISPARTA'DA 17 TARIM İŞÇİSİ CAN VERDİ

31 Ekim 2014: Isparta’nın Yalvaç ilçesinden, elma bahçesinde çalışan işçileri Gelendost’a götüren midibüs şarampole yuvarlandı; 17 kişi ölürken, 10’u ağır 30 kişi yaralandı. Kazaya, yük fazlalığından dolayı frenin patlamasının sebep olduğu belirtildi. Eski model midibüsün kaza yerine 1 kilometre kala rampa çıktıktan sonra inişe geçtiği, bu sırada yük fazlalığından dolayı freninin patlaması sonucu kontrolden çıktığı belirtildi. Cumhuriyet savcısının kaza yerindeki incelemesi sürerken cenazeler Yalvaç Devlet Hastanesi morguna götürüldü.ZAMAN