Almanya'da 2012 yılında yürürlüğe giren Yabancı Diplomaların ve Mesleklerin Tanınması Yasası'na Türklerin ilgisi az oldu. 2014 yılında Türkiye'den aldığı diplomayı ve meslek eğitimini tanıtmak için sadece 570 kişi başvurdu. Türkiye'den alınan diplomaların 276'sı tanındı, 78'ine olumsuz cevap verildi. 195 başvuru ise henüz sonuçlandırılmadı.

Almanya'da 2012 yılında yürürlüğe giren Yabancı Diplomaları Tanınması Yasası'ndan yararlanmak için 2014 yılında 19 bin 806 kişi diplomasının ve mesleğinin denkliğinin için başvuruda bulundu. Bunlardan 13 bin 200 kişinin diploması ve mesleğine Almanya denkliği verildi. Türkiye'den alınan meslek ve yüksekokul diplomalarını tanıtmak için başvuranların sayısının 570'te kalması dikkat çekti. Türkiye'den alınan diplomaların 276'sı tanınırken, 78'ine olumsuz cevap verildi. 195 başvurunun ise daha sonuçlandırılmadığı belirtildi. Bazı diplomalarının içeriğinin anlaşılamadığına dikkat çekildi.

Geçen yıl Türkiye'den aldığı yüksek okul ve meslek diplomalarını tanıtmak için yapılan başvuruların mesleklere göre dağılımı şu şekilde gerçekleşti: Doktorluk 108 kişi, hasta bakım 27, acil yardım 6, diş hekimi ve veterinerlik 3'er kişi, metal işlemeciliği ve metal teknik 48 kişi, makine ve oto teknik 66, mekatronik, elektrik ve elektronik 132 kişi, tekstil ve gıda 6'sar kişi, inşaat yapı, planlama, mimarlık 3 kişi, yeraltı inşaatı 3, ev ve bina dış cephe ustalığı 3, su, kalorifer, klima teknik 9, matematik, biyoloji, kimya ve fizik 3, jeoloji, coğrafya, çevre koruma mesleğinde kimse başvurmadı. Bilgisayar, bilgi ve iletişim teknolojileri 9 kişi, trafik ve lojistik, ticaret, tezgâhtarlık 3'er kişi, turizm otelcilik 12 kişi, işletme yönetimi ve organizasyon 21 kişi; yaşlı bakım, kozmetik branşlarında 51 kişi; üretim, sanat ve müzik aletleri üretiminde 3 kişi diplomasını tanıtmak için başvurdu.

EN FAZLA BAŞVURU AB ÜLKELERİNDEN

Geçtiğimiz yıl diplomasını tanıtmak için başvuranlardan çoğunluğunu Avrupa Birliği ülkelerinden gelenler oluşturdu. 13 bin 200 tanınan diplomanın 10 bin 293'unu AB ülkelerinden alınan diplomalar olarak belirlendi. 4 bin 497 diploma AB dışından fakat Avrupa kıtasından olduğu, 2 bin 667 diplomanın Asya ülkelerinden alındığı ifade edildi. Bosna- Hersek ise bin 98 diploma ile geçtiğimiz yıl en çok sonuçlandırılan ülkeler arasında yer aldı.

YASADAN 500 BİN İNSANIN FAYDALANMASI ÖNGÖRÜLÜYORDU

2012 yılında yürürlüğe giren Yabancı Diplomaların Tanınması Yasası'ndan Almanya'da yaklaşık 500 bin kişini yararlanması öngörülüyordu. Başta Türkiye olmak üzere dünyanın değişik ülkelerinden gelen insanların diplomasi ve mesleği olmasına rağmen temizlik, taksi şoförlüğü gibi işlerde çalışmak zorunda oldukları ifade ediliyordu. Yasadan yararlanmak için 2013 yılında 16 bin 995 kişinin başvurusu işleme konulmuştu.

BAŞVURU AZLIĞINDA ALMANCA BİLGİSİNİN YETERSİZLİĞİ ÖNEMLİ ETKEN

Almanya'nın 2012 yılında önemli bir adım atarak yurt dışından alınan meslek diplomalarının tanınması için yasa çıkarttığını söyleyen Meslek Eğitimi Uzmanı Halil Cesur, Türkiye'den alınan diplomaları tanıtmak için yapılan başvuruların azlığını şu şekilde değerlendirdi: "Türkiye ile Almanya'nın meslek eğitimi prosedürleri farklı. Almanya'da meslek tanıtmak için yapılan başvurularda öğrenilen mesleğin içeriğini talep ediyorlar. Türkiye'de büyük şehirlerdeki Esnaf ve Zanaatkârlar Odaları ile meslek odalarından alınan belgeler daha iyi olsa da özellikle küçük şehir ve kasabalardan alınan belgelerin içeriği çok yetersiz oluyor. Mesela bir kişi Türkiye'de kalorifer tamirciliği veya kasaplık mesleğini öğrenmiş olsun. Burada bunlara dair detaylı içerik istiyorlar. Türkiye'de hazırlanan belgelerde bu meslek öğrenilirken teori ve pratiğe dair yeterli bilgi yer almıyor. Bu önemli sorunlardan birisini oluşturuyor. Diğer sorun ise Almanca yetersizliği. Meslek diplomasını tanıtmak için yapılan başvurularda muhataplar Almanca olarak mesleki bilgelere temel seviyede de olsa sözlü olarak hakim olunmasını istiyor."

TERCÜME BAŞVURUSU YAPILIYOR, SONRASI GELMİYOR

Türklerin genel olarak meslek diplomasını tanıtmak için diploma ve belgeleri tanıtmak için tercümeye başvurduğunu fakat gerisini getirmediğini ifade eden Uzman Halil Cesur, "Meslek diplomalarını tanıtmak 5-6 ay alabiliyor ve bürokratik işlemler uzun sürüyor. Devamlı yeni belgeler istenebiliyor. Türkler genelde tercüme yaptırıyor ama gerisini çok getirmiyor. Türkiye'den ek belge talep edilebiliyor veya mesleğinin tanınması için ek sınava girme veya hazırlık kursuna gidilmesi gerekebiliyor. Bu durumlarda Almanca zorluğu, aile geçindirme gibi sebeplerle vazgeçilebiliyor. Diplomanın tanınması süreci ciddi özveri gerektiriyor." ifadelerini kullandı.

50 YAŞINDAN SONRA PİŞMANLIK ARTABİLİR

Birçok insanın aile birleşimi yoluyla Almanya geldiğini ve geçim derdinde olduğunu belirten Halil Cesur, "İnsanlar , 'Nasıl olsa bir iş buldum ve çalışıyorum' diyerek kalifikasyonlarının altında işlerde çalışanların daha sonra pişmanlık duyabileceklerini dile getirdi.

BÜROKRASİ ÇOK FAZLA PRATİK ÇÖZÜMLER GETİRİLMELİ

Yasanın eyaletlerde uygulanmasının farklılık gösterdiğine dikkati çeken Cesur, "Diplomalar tanınırken bürokrasi çok ağır ve çok fazla belge talep ediliyor. Bazı mesleklere yönelik esneklik şart. Bir sürü belge isteme yerine pratik testlerle, el becerisiyle bir insanın o mesleğe hakim olup olmadığı tespit edilebilir." sözleriyle bürokrasi de esneklik sağlanması gerektiğini söyledi. Aynı şekilde yasanın insanlar tarafından yeterince tanınmadığını hatırlatan Halil Cesur, hükümetin ve eyaletlerin daha fazla tanıtım yapması ve yasanın muhataplarına ulaşması için çalışmalar yapması gerektiğini kaydetti.

DİPLOMALARI TANITMAK İÇİN MESLEK ODALARINA BAŞVURMAK GEREKİYOR

Türkiye'den aldığı meslek ve yüksekokul diplomalarını tanıtmak isteyenlerin bulundukları yerlerdeki Zanaatkârlar Odası (Handwerkskammer) ile Ticaret ve Sanayi Odaları'na (İHK) başvurmaları gerekiyor. Ayrıca merkezi Nürnberg'de bulunan Federal Göç ve Mülteci Dairesi'nden (BAMF) bilgi alınabiliyor. Diplomaların tanınması süreci 5-6 ay sürebiliyor ve 400 Euro'dan fazla masrafı oluyor. Herhangi bir yerde çalışmayarak devlet yardımı ile geçinenlerin bu konuyla ilgili masraflarını devlet karşılıyor. CİHAN