Türkmenistan doğalgazını Afganistan üzerinden Güney Asya'nın hızlı gelişen iki ülkesi Pakistan ve Hindistan'a taşıyacak Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) doğalgaz boru hattı projesinin temeli atıldı. Temel atma töreni, Türkmenistan'ın tarihi Mari kentinde gerçekleştirildi.

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov'un ev sahipliğinde yapılan törene, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Hindistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hamid Ansari ve Pakistan Başbakanı Navaz Şerif katıldı.

Ülke liderlerinin gelmesiyle başlayan törende, TAPI projesinin temeli atıldı ve projeye doğalgaz sağlayacak Galkınış doğalgaz sahasının sanayiye kazandırılmasının 3. etabı başlatıldı.

ABD ve Rusya'nın da destek verdiği proje bin 814 kilometre uzunluğunda. Boru hattının 214 kilometresi Türkmenistan'dan, 774 kilometresi Afganistan ve 826 kilometresi Pakistan topraklarından geçerek, Hindistan'ın Pakistan sınırına yakın Fazilka yerleşim birimine kadar uzanacak. Boru hattı, Orta Asya gazını Güney Asya'ya ulaştıracak ve Hindistan ile Pakistan'ın ilk doğalgaz boru hattını oluşturacak.

Hindistan, doğalgaz ihtiyacını halen sıvılaştırılmış doğalgaz ile gideriyor. TAPI'nin 2019 yılında hizmete girmesi bekleniyor.

BERDİMUHAMEDOV: ASRIN MEGA PROJESİ

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, TAPI doğalgaz boru hattını asrın mega projesi olarak nitelendirdi. TAPI projesine büyük önem verdiklerinin kaydeden Berdimuhamedov, bu projenin bölge ülkelerine ekonomik açıdan da büyük gelir getireceğini belirtti.

Türkmen lider, barış ve istikrarın abidesi olacak bu projenin bölgede yeni iş alanlarının oluşumuna da önemli katkı sağlayacağını belirtti. Enerji kaynaklarını bakımından zengin olan Türkmenistan'ın bu projeyi hayata geçirerek, Türkmen gazının yeni müşterilere ulaşmasına imkan sağlayacağını kaydeden Devlet Başkanı Berdimuhamedov, bin 814 kilometre uzunluğundaki proje ile doğalgaz sevkiyatının Aralık 2019'da başlayacağını ifade etti.

GANİ: TARİHİ BİR OLAYA TANIKLIK EDİYORUZ

Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Türkmenistan'ın tarihi Mari kentinde büyük bir olaya tanıklık ettiklerini kaydetti. TAPI projesinin hayata geçirilmesinin bölgede ekonomik entegrasyonunun pekişmesine önemli katkı sağlayacağını belirten Gani, ayrıca projenin barış ve istikrar için de büyük bir önem arzettiğini bildirdi.

Gani, TAPI'nin bölgede 12 bin kişiye yeni iş kapısını açacağını ve kendi ülkesinin ekonomik kalkınmasına da önemli katkılarının olacağını belirtti.

ANSARİ: TAPI PROJESİNE ÖZEL ÖNEM VERİYORUZ

Hindistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hamid Ansari, TAPI projesine özel önem verdiklerini kaydetti.

Türkmenistan'a daha önceki ziyaretinde Devlet Başkanı Berdimuhamedov ile TAPI projesini detaylı görüştüklerini kaydederek, geçtiğimiz aylarda Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin Aşkabat ziyaretinde de bu projenin ele alındığını belirtti. Hindistan yönetiminin, diğer ülkelerin petrol ve doğalgaz bakanlıklarının projenin ilerletilmesi için büyük çaba sarfettiğini kaydetti.

ŞERİF: PROJE EKONOMİK ENTEGRASYON İÇİN ÖNEMLİ

Pakistan Başbakanı Navaz Şerif, TAPI projesinin Orta Asya ile Güney Asya ülkeleri arasındaki ekonomik entegrasyonun pekişmesine önemli katkı sağlayacağını belirtti. Şerif, projenin ülkeler arasındaki ekonomik köprü olmakla kalmayıp, ayrıca barış ve istikrarın da sağlanmasına önemli bir zemin hazırlayacağını kaydetti.

Resmi konuşmalardan sonra liderler sembolik butona basarak, hat borularını birleştirdi. Ardından liderler boru hattına imza atarak, hatıra fotoğraf çektirdi.

Ayrıca tören kapsamında Türkmenistan elektriğinin Afganistan üzerinden Pakistan'a ulaşmasını öngören anlaşmaya da imza atıldı. Anlaşma, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve Pakistan Başbakanı Navaz Şerif'in arasında imzalandı.

TAPI TARİHİ

TAPI, 1990'lı yıllarden beri konuşulagelen bir boru hattı projesi. Türkmen gazını Güney Asya'ya taşıyacak proje, son yıllarda ilgili ülkeler tarafından ivedilikle yapılan çalışmalar sonucunda temel atma törenine kadar ulaştı.

2010 yılında proje kapsamında Aşkabat'ta yapılan TAPI Zirvesi'nde hükümetlerarası anlaşmaya imza atıldı. Bu anlaşma sonucunda proje hızlandırıldı. Proje için TAPI Ltd. konsorsiyumu kuruldu ve Türkmenistan'ın Türkmengaz kurumu lider olarak seçildi.

Türkmengaz kurumu, projenin Türkmenistan topraklarından geçen kısmını inşa edecek. Projenin Afganistan ve Pakistan kısmı ise yabancı yatırım çekilerek, ihale sonucunda yabancı şirketler tarafından inşa edilmesi öngörülüyor.

Proje ile her sene 33 milyar metreküp doğalgaz taşınması hedefleniyor. Doğalgazın bir kısmı Afganistan, önemli kısmı ise Hindistan ve Pakistan tarafından kullanılacak. CİHAN