Medyaya baskılar TÜRKSAT’ta skandala dönüştü! Muhalif yayın yapan televizyonlar yüksek reyting ve teknik donanıma rağmen hiçbir kriterin olmadığı keyfi sistemle her hafta yerleri değiştirilip son sıralara gönderiliyor.

Bugün'den Hasan Bozkurt'un haberine göre, TÜRKSAT’ın hiçbir kriter gözetmeden uyguladığı Kanal Güncelleme Sistemi’nden skandal çıktı. Full HD yayın yapan Kanaltürk ve BUGÜN TV keyfi uygulamanın kurbanı oldu. Ulusal eğlence kanalı Kanaltürk uydu alıcılarında 59’uncu, haber kanalları arasında ilk üçte yer alan BUGÜN TV ise 483’üncü sıraya gönderildi. Haksız rekabet ve maddi kayıplara neden olan sistem tepki çekti.

UYGULAMA KEYFİ YAPILIYOR

TÜRKSAT, 2013 sonunda uygulamaya soktuğu Kanal Güncelleme Sistemi ile bir skandala imza atıyor. Keyfi uygulamada kanalların HD ya da ulusal olup olmadığına, reytinglerin yüksekliğine veya harf sıralamasına bakılmıyor. İpek Medya Grubu’nun ulusal eğlence kanalı Kanaltürk uydudan Full HD yayın yapmasına rağmen 59’uncu sıraya konuluyor. Ulusal haber kanalları içinde ilk 3’te yer alan ve HD kalitesinde yayın yapan BUGÜN TV ise tam 483’üncü sırada yer alıyor. Hükümete yakınlığıyla bilinen bazı TV kanalları HD yayın yapmamalarına karşın listenin ilk 10 sırasına yerleştiriliyor. Haksız rekabete neden olan uygulama nedeniyle maddi kayıplar yaşanıyor.

İZLENME ORANI DA ETKİLENİYOR

TÜRKSAT Kanal Güncelleme Sistemi (TKGS) adı altında yapılan haftalık değişikliklerde muhalif kanallar arkalara atılıyor. Vatandaşlar Kanaltürk, BUGÜN TV, Samanyolu, Irmak gibi televizyon kanallarını ön sıralara alsa da TÜRKSAT’ın uydudan yaptığı güncellemeyle aşağılara düşüyor. İzlenme oranlarını da etkileyen uygulama nedeniyle kanalların reytinge bağlı reklam gelirleri de azalıyor.

TKGS otomatik olarak kendini güncelleyen bir sistem olduğu için, izleyicilerin öne çektiği kanal tekrar aşağılara indiriliyor. İlk sıralardaki kanalların yeri değişmiyor, fakat daha aşağılardaki kanallar önüne başka yayınlar geldikçe listenin altına doğru ilerliyor. Geçen ay 53’üncü sırada yer alan Kanaltürk, 18 Ocak 2015 itibariyle 59’a, 374’üncü sıradaki BUGÜN TV ise 483’e geriledi.

HAKSIZ REKABETE NEDEN OLUYOR

TÜRKSAT’ın skandal uygulamasıyla kanalların yerinin değişmesi seyirciyi çileden çıkarırken kanallara da büyük bir hak gasbı yapılıyor. TKGS üzerinden yapılan değişiklikler nedeniyle Kanaltürk ve BUGÜN TV’nin arka sıralara atılması haksız rekabete neden oluyor. Keyfi sıralama uygulaması Kanaltürk ve BUGÜN TV kanallarının reklam gelirlerinin azalması ve maddi kayıplara neden
oluyor. Alt sıralardaki kanalların izlenme oranları düşünce reytinge bağlı reklam gelirleri de azalıyor. Siyasi tercihlerle ilk sıraya konulan kanallar kamu reklam ve ilanından sonra izlenirlik oranına göre de özel sektörde bol reklam alma imkanına kavuşuyor. Durumun rekabete aykırı olduğuna işaret eden uzmanlar, kanal sıralamasının bir kritere bağlanmasını istiyor. Sıralama için kamu yararı da gözetilerek bir ihale yapılması gerektiği vurgulanırken adaletli ve performans kriterlerine göre bir sıralama ile seyirci dostu bir sistem oluşturulması zorunluluğu dikkat çekiyor.

UYDU ALICILARI DA TKGS'YE GEÇTİ

TKGS, Aralık 2013’te hizmete girdi. Eylül 2014’ten itibaren bu sistemi tanıyan cihazlar dolaşıma girdiği için adeta bir tekel oluştu. 7 firmanın TKGS yazılım geliştirme çalışmaları tamamlandı. Neta, Next-Nextstar, Sunny, Olimpia, Amstrad, Vestel ve Staytech gibi uydu alıcı cihazı kullanan vatandaşlar da kanal sıralaması mağduru oldu.

Diğer firmaların TKGS uyumluluk çalışmaları sürüyor. Devletin kuruluşu TKGS, ücretli platformlarda (Digitürk, Tivibu ve D-Smart) olduğu gibi otomatik sıralı kanal listesi hizmeti sunuyor.

'SİYASİ' KRİTER

Vatandaşların seyrettiği kanallara yapılan müdahale de ‘keyfilik’ de göze çarpıyor. “HD” otomatik olarak seçili olmasına rağmen, buna riayet edilmeden kanallar sıralanıyor. HD yayının öncelikli bir sıralama olmadığı 4’üncü sırada “SD” yayın yapan Star’ın, 8’inci sırada “SD” TV8’in bulunması uzmanlarca örnek gösteriliyor.

SKANDAL UYGULAMA

Aylık veya yıllık kanal reytinglerinin de baz alınmadığı ilk 10 kanal içinde Beyaz TV, Ülke TV gibi kanalların bulunmasıyla açıklanıyor. Skandal sıralamada ulusal, bölgesel, yerel kanal sıralaması yapıldığı iddiası da ulusal kanallar içinde bölgesel kanalların bulunmasıyla çürüyor. Uyduya daha fazla yatırım yapan ve daha fazla para ödeyen BUGÜN TV ve Kanaltürk birçok yerel kanalın arkasında yer alıyor.

YANDAŞ KANALLARA HD TORPİLİ

TÜRKSAT 4A uydusunda 18 Ocak 2015 Pazar günü itibariyle, 636’sı televizyon, 197’si radyo olmak üzere toplam 833 yayın bulunuyor. Yine bu tarih itibariyle 25 HD (yüksek çözünürlüklü- High Definition) televizyon yayını var. Fakat bu yayınların 7’si listede HD görünmesine rağmen SD (Standart çözünürlük) yayın yapıyor. Bunların tamamı hükümete yakın yayın yapan Habertürk, Beyaz TV, TvNet, Ülke TV, Kanal 7, Kanal A’dan oluşuyor.
 
TÜRKSAT'TAN 'GÜNCELLEME KAPATILABİLİR' SAVUNMASI

TÜRKSAT güncellemeden etkilenmek istemeyen vatandaşların uydu alıcısından manueli işaretlemelerini istedi. TÜRKSAT yetkilileri, “TKGS uydu alıcısını ‘güncelleme ayarlasın’ modunda bırakırsanız otomatik olarak güncelliyor. Vatandaşların ‘otomatik olarak güncelleme yapsın’ işaretini manuele çevirmesi gerekir” açıklaması yaptı. Ancak, uydu alıcılarında otomatik güncelleme ‘açık’ modunda geliyor ve değiştirilmiyor.

İŞTE O SIRALAMA

İlk 10 kanal içinde Beyaz TV, Ülke TV gibi kanalların bulunması aylık ve yıllık kanal reytinglerinin baz alınmadığını gösteriyor. Uyduya yapılan yatırımlar, kura çekimi ya da ihaleyle de yapılmayan sıralamanın en başında devlet kanalı TRT1 var. İkinci sırada hükümete yakın ATV, üçüncü sırada uydudaki yayını HD olmadığı halde Kanal D yer alıyor.

Yine, uyduda HD yayını olmayan Star TV 4’üncü. 5’inci sırada Show TV, AKP’li Ankara Büyükşehir Belediyesine yakın Beyaz TV, 6’ncı sıradan platforma girmiş durumda. HD olmadığı halde listede “Beyaz TV HD” olarak yer alıyor. 7’nci sırada gerçekte HD yayın yapmayan “Kanal 7 HD”, 8’inci sırada ise HD olmayan TV8 var. Ulusal eğlence kanalları içinde geçen ayı (Aralık 2014 reytingleri) zirvede kapatan Fox TV, uyduda Free HD yayın yapmasına rağmen 9’uncu sırada. Haber kanalları içinde ilk beşte bile olmayan Ülke TV ise 10’uncu sırada.
 
LİSTENİN SONUNA GÖNDERİLDİLER

İpek Medya Grubu’nun eğlence kanalı Kanaltürk uydudan Full HD yayın yapmasına rağmen 59’uncu sırada. Haber kanalları içinde ilk 3’te yer alan BUGÜN TV, tam 483’üncü sırada. Eylül 2014’ten bu yana Full HD yayın yapan BUGÜN TV’nin yanı sıra, Samanyolu TV 451, Samanyolu Haber TV 452, Mehtap TV 464, Irmak TV 485’inci sırada.