Sakarya’nın Hendek ilçesinde Büyük Coşkunlar havai fişek fabrikasında 3 Temmuz'da meydana gelen, 7 işçinin öldüğü ve 114 işçinin yaralandığı patlamaya dair bilirkişi raporu tamamlandı. Raporda fabrika sahibi ve Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Sakarya Başkanı Yaşar Coşkun'un 12 bin 500 TL'lik fan taktırmak yerine ucuz fan taktırdığı belirtildi.
İş cinayetinin göz göre göre geldiğini ortaya koyan rapora göre maliyeti yüksek olduğu için kullanılması gereken fan yerine başka maliyeti düşük fan kullanıldı.
Taşıma elektrik kullanıldı, işçilerin bazılarına antistatik ayakkabı verilmedi. Depolama ve üretim tüzüğe aykırı yapıldı. Ruhsatsız bir şekilde kapasitesi arttırılan depolar için ek önlemler de alınmadı.
Hendek Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturmada hazırlanan bilirkişi raporunda patlama öncesi ve sonrası görüntüler karşılaştırıldı, tanıkların ifadelerine başvuruldu.
MALİYETLİ DİYE EV TİPİ PANO KULLANILDI
Raporda elektrik iç tesisleri yönetmeliğine göre patlama tehlikesi olan yerler için uyulması gereken azami kuralların Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Sakarya Başkanı Yaşar Coşkun'a ait Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası tarafından çiğnendiği görüldü.
Binalarda havalandırma amacıyla bulunan fanlarda muhtemel bir yangını ya da patlamayı önlemek, çıkan yangının elektrik akımıyla yayılmasını engellemek amacıyla sızdırmaz özellikte elektrik panoları kullanılması gerekirken, maliyet gerekçe gösterilip ev tipi pano kullanıldı.
Fabrikanın Elektrikçisi R.E. ifadesinde alınmayan tedbirleri şöyle anlattı: “Bu bölgenin yakınında bulunan misket üretimi yapılan M.S.Ç’nin çalıştığı bölümünde elektrik tesisatı bundan yaklaşık 4,5 yıl önce ufak bir arıza çıkardığından dolayı hepsi yenilendi. Ancak M.S.Ç’nin çalıştığı ham madde ilacı eleme yeri dört bölümden oluşmaktaydı. Buralarda fan yoktu. Ben M.S.Ç’nin çalıştığı bölüm tehlikeli olduğu için burada bulunan fanın sızdırmaz cinsi fanla değiştirilmesi için öneri verdim. Müdür Kimyager A, Ustabaşı H. fabrika sahibi Yaşar Coşkun önce 'Tamam değiştirelim' dediler, ancak maliyeti 12 bin 500 TL tutunca benim tüm uyarılarıma rağmen fanı değiştirmekten vazgeçtiler.”
UZATMA KABLOSU İLE ELEKTRİK
Kuralsızlığın en çok açığa çıktığı yerler fabrika içerisinde tespit edilen ruhsatsız yapılar oldu.
Bilirkişi raporunda, ruhsatsız yapılarda mevzuata aykırı olarak, patlama riskinin olmadığı bölgeden uzatma kablosuyla elektrik taşındığı ayrıca patlama riski olan bölgelerde kıvılcıma sebep olacak hiçbir araçla girilmemesi gerekirken elektrikli su sebiline rastlandığı ifade edildi.
Tehlike bölgesinde statik elektrik riskine karşı çalışanlara verilmesi gereken antistatik kişisel koruyucunun tüm çalışanlara verilmediği tespit edildi. Sahada yapılan çalışmalarda bulunan iş ayakkabılarının bir kısmının antistatik olduğu görünürken bir kısmının da antistatik olmadığı görüldü.
RUHSATSIZ İMALATA GÖZ YUMULDU
Patlamanın tahribatı ve tanıkların ifadesine göre depolarda mevzuata aykırı birikim yapıldı.
Evrensel gazetesinin haberine göre işyeri kayıtlarında 10-30 ton arası görünen patlayıcı miktarının araştırmalar sonucunda 46 ton olduğu tespit edildi.
İnşaat mühendislerinin tespitlerine göre ruhsatsız bir şekilde kapasitesi arttırılan depolar için ek önlemler de alınmadı.
Raporda Çin mahallesi olarak bilinen bölgede yer alan 300 metrekarelik 8 büyük deponun herhangi bir olası patlama, parlama ve yangın etkilerine karşı yapısal anlamda hiçbir önlem alınmadığı, hepsinin patlamadan sonra büyük yangından kullanılamaz hale geldiklerinden açıkça anlaşıldığı aktarıldı.
MÜSİAD MORAL YEMEĞİ VERMİŞTİ
Söz konusu depolar arasında 8-10 metre mesafe bırakıldığı ve bu depolar arasında tedbir amaçlı herhangi bir duvarın yapılmadığı gibi güvenlik mesafelerine de dikkat edilmediği tespit edildi.
Patlamanın akabinde "Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) iş dünyasındaki arka bahçesi" diye bilinen MÜSİAD'ın Başkanı Abdurrahman Kaan, MÜSİAD Sakarya Başkanı Yaşar Coşkun’a moral yemeği düzenlemişti.
Moral yemeği sosyal medyada infiale sebep olmuştu. Gözaltına alınan fabrika sahibi Ali Rıza Ergenç Coşkun adli kontrol uygulamasıyla serbest bırakılırken, oğlu Yaşar Coşkun ise tutuklanmıştı.