Dünyanın en büyük sosyal medya platformlarından Twitter, Türkiye'den 7 bin 340 hesabı, manipülasyonu engelleme politikalarını ihlal ettikleri gerekçesiyle kapattı.
Twitter, bu hesapların Adalet ve Kalkınma Partisi'nin gençlik faaliyetleri ile bağlantılı olduğunun tespit edildiğini bildirdi.
Bu alanda Twitter'la birlikte çalışan Stanford İnternet Gözlemevi (SIO), Türkiye'deki hesaplarla ilgili bir rapor hazırladı.
SIO hazırladığı raporun tümünü internet sitesinde yayımladı.
Hesaplarla ilgili istatistikler neler?
Rapora göre, Twitter'ın kapattığı 7 bin 340 hesap, 9 Haziran 2008 ila 18 Ocak 2020 arasında oluşturulmuş.
Hesaplardan 60'ı 100 binden fazla izleyiciye sahip.
Birçok hesabın ise kullanıcı sayısı fazla değil. 4 bin 534 hesap 500'den az kullanıcıya sahip.
Tüm hesapların ortalama izleyici sayısı 4 bin 274.
Kapatılan hesaplardan yapılan toplam paylaşım sayısı ise 37 milyon.
Raporun girişinde, "Twitter'daki Türk vatandaşlarını hedef alan ve iktidar partisinin içeriğini yayan dezenformasyon kampanyasının bir ilk olmadığı, 2013 yazındaki hükümet karşıtı gösterilerin ardından AKP'nin, sosyal medya faaliyetleri için 6000 kişiyi işe aldığı ve bu gruba AK troller dendiği" belirtiliyor.
'Retweet halkaları ve sahte hesaplar var'
Rapora göre kapatılan hesapların arasında AKP yanlısı retweet halkaları önemli bir yer tutuyor.
Bu halkalar dahilindeki hesapların aynı içerikleri retweet ettikleri, aynı sahte izleyici toplama taktiklerine başvurdukları ve sosyal medya etiketlerini yaygınlaştırmak için birlikte çalıştıkları belirtiliyor.
Bu retweet halkalarının genelde siyasi isimler kullandığı aktarılıyor. Bazı hesaplarda AK sözcüğü kullanılmış. AK Davam ve AK Hilal, bu halkalara örnek olarak gösteriliyor.
Hesaplar arasında, benzer isimlerle oluşturulmuş çok sayıda sahte kimliğe rastlandığı da aktarılıyor.
Bunun yanında, bu faaliyetler için, hükümet karşıtı gruplara ait olup bilgisayar korsanları tarafından hedef alınan hesapların da kullanıldığı aktarılıyor.
Ele geçirilmelerinin ardından bu hesapların AKP'ye destek mesajları için kullanıldığı belirtiliyor.
Raporda, söz konusu hesapların AKP'ye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ciddi bir destek verdiklerinin görüldüğü belirtiliyor.
Bu hesapların #CumhurbaşkanıErdoğan etiketini toplamda 13 bin kere kullandığı aktarılıyor.
Hesaplardan ayrıca #WeLoveErdogan (#ErdoğanıSeviyoruz), #TheLastWarriorErdoğan (#SonSavaşçıErdoğan), #ErdoganIsTheLeaderOfTheWorld (#ErdoğanDünyanınLideri), #BraveHeartErdogan (#CesurYürekErdoğan) ve #ITrustToErdogan (#ErdoğanaGüveniyorum) gibi İngilizce etiket paylaşımları da yapılmış.
2017'deki anayasa referandumunda bu hesapların bazılarından #TurkeySaysYes (#TürkiyeEvetDiyor), #YeniAnayasaGüçlüTürkiye ve #ÜlkeninBekasıİçinEVET etiketleri paylaşılmış.
Farklı hesaplarla etkilşime geçen bu hesapların, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın resmi hesabı olan @RTErdogan'ı rertweet ettikleri ya da ondan bahsettikleri mesaj sayısı ise 1,7 milyon olmuş.
Hesapların sık sık retweet ettikleri veya tweetlerinde bahsettikleri diğer bazı hesaplar ise şunlar: @Akparti, @tcbestepe, @BeratAlbayrak, @abdulhamitgul, @06melihgokcek.
'Twetler HDP ve CHP'yi hedef alıyor'
Raporda bu hesaplardan atılan tweetlerin sadece AKP'yi desteklemek için kullanılmadığı, aynı zamanda muhalefet partileri HDP ve CHP'yi hedef aldığı da belirtiliyor.
HDP ile ilgili tweetlerde bu partinin "terörle" ilişkilendirildiği ve tahrif edilmiş fotoğraf kullanımı gibi yöntemlere başvurularak sosyal medya hileleri yapıldığı aktarılıyor.
HDP'yi eleştirmek için kullanılan etiketlere örnek olarak #HDPyeOyVermiyorumÇünkü gösterilmiş.
CHP'yle ilgili ise #ŞeddeliFaşistCHP ve #CHPyeRağmenDireniyoruz etiketleri örnek verilmiş.
Rapora göre HDP ve CHP'yi eleştiren mesajların çoğu, sahte hesap gibi görünen hesaplardan oluşan bir gruptan oluşuyor. Bu gruptaki hesaplar 28 Ekim 2014'te oluşturulmuş.
Bu hesaplarda büyük harfle yazılmış isimler bulunuyor ve hiçbirinde profil açıklaması yer almıyor.
Raporda, "ilginç bir şekilde bu gruptaki hesapların sık sık eski Ankara belediye başkanı Melih Gökçek ve oğlu Osman Gökçek'i destekleyen mesajlar paylaştıkları da" belirtiliyor.
Suriye, Libya ve Katar'la ilgili mesajlar
Rapor, bu hesaplardan paylaşılan yabancı ülkelerle ilgili mesajların içerisinde en fazla Suriye'nin ele alındığını belirtiyor.
Yaklaşık 170 bin tweette Suriye kelimesi geçmiş.
Bu tweetler AKP'nin Suriye'deki politikaları ve askeri müdahaleleri ile Türkiye'deki Suriyeli göçmenlerle ilgili içeriğe sahip.
Rapor, Suriyelilere vatandaşlık verilmesi ve Suriyelilerin ülkelerine geri dönüşü konularında, aynı tweet kümeleri içinde farklı görüşler içeren mesajların paylaşıldığını da aktarıyor.
Daha az sayıda olan Libya ile ilgili mesajlarda, Türkiye'nin Libya'daki siyasetinin desteklendiği; Katar'la ilgili tweetlerde ise ambargolara karşı Katar'ın yanında olunduğuna dair içerik paylaşıldığı bildiriliyor.
Birçok hesabın İsrail'i eleştiren, Filistin yanlısı mesajlar da paylaştığı belirtiliyor.
Hesapların dönem dönem İngilizce paylaşımda bulunduğu aktarılıyor.
'Hesaplardan reform talepleri de dile getirildi'
Rapora göre hesaplardan reform talepleriyle ilgili tweetler de atılmış.
Bunlar arasında tarım sektöründe daha fazla gıda mühendisine istihdam sağlanması, yurtdışı eğitim bursu faizlerinin silinmesi, uzman erbaşlara emeklilik hakkıyla ilgili 6000 sayılı kanunun değiştirilmesi de var.
Bu kampanyalar kapsamında #5bingidamuhendisi etiketi, Eylül 2018 ve Kasım 2019'da kullanılmış. Tarım ve Ormancılık Bakanlığı ise Mart 2020'de yeni personel alım açıklaması yapmış.
#1416ylsy, #1416ylsytazminat ve #Faizaffi etiketleri, Milli Eğitim Bakanlığı'nın akademisyen ve uzman yetiştirmek amacıyla yurt dışı eğitimi için sağladığı bursların faizlerinin affı için hazırlanmış. Eğitim Bakanlığı'nın bu konudaki reform çalışmaları sürüyor.
#VUK359 ise esnafların gündeminde olan, Vergi Usul Kanunu'nun 359. Maddesi'nin değişim talebi için kullanılmış.
Stanford'un raporunda bu tweetlerin hükümetin bu alanlardaki değişikliklerine dair meşruiyetini artırmayı hedefleyen bir hükümet yanlısı kampanyanın parçası mı olduğu yoksa başka organizatörler tarafından mı yönlendirildiğinin belirsiz olduğu aktarılıyor.
Bununla birlikte bir olayda hükümetin bir reformu tartışmaya açarken meselenin Twitter'da popüler olmasına işaret ettiği notu düşülmüş.