Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, 3. doz aşı tartışmalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Prof. Dr. Ceyhan, 2 doz Sinovac aşısı olan ve hala koronavirüs ile temas halinde bulunan sağlık çalışanları dışında genel halka 3. doz aşı uygulanması konusunda yeterli veri bulunmadığını, bunun aşıya pazar arama girişimi olduğunu belirtti. 

Aşılamadaki hızın zamanla düşeceğini belirten ?Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şu bilgileri verdi: 

"1.5 milyon doz aşı uyguladığımız günler olacaktır; ama ortalamada bunu sürdürmek, bu düzeyde devam ettirmek pek mümkün değil. Şu anda aşı bekleyen, aşı isteyen gruba hızla aşılama yapıyoruz ama bir süre sonra aşı kararsızları girecek devreye, insanlara ulaşım problemi olacak, bunların düştüğünü göreceğiz. İstediğimiz noktaya ulaşabilirsek pat diye oraya ulaştığımızda vakaların kaybolduğunu görmeyeceğiz. Yavaş yavaş dalga şeklinde azalarak toplumdan kaybolabilir. Sıfır vakaya bile ulaşsak gene de her şey eskisi gibi olmayacak." 

Turizmin riski artırdığını belirten Ceyhan, "Biz ülke içinde daha rahat yaşayacağız, tedbirlerimiz giderek azalacak; ama sınırlarımızı çok iyi korumalıyız. Bu yüzden özellikle turizm dönemi bu riski biraz artırıyor. Birçok ülke giriş ve çıkışına sınırlar koyarken, biz bunları kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Bir taraftan tabi ki turizm sektörü çok önemli, oradan gelecek turiste ihtiyacımız var bir taraftan da Delta varyantı sıkıntısı var" ifadesini kullandı. 

Prof. Dr. Ceyhan, 3. doz koronavirüs aşısının gerekliliğine ilişkin yeterli veri olmadığını belirterek, şunları söyledi:

"Bu maalesef henüz çok yeterli veri olmayan bir konu. Şu dönemde çok fazla bilgi kirliliği var. 3. doz da bunlardan bir tanesi. Bir diğer konu da 1. dozun ne kadar koruyucu olduğu. Bu konuda genellikle açıklanan rakamlar beklentinin çok üstünde, 'Yüzde 90'lar' diye açıklandı. Aşı üreten firmalar, aşı üreten ülkelerin bilim adamlarından çok açıklamalar yapıyor. Bu dönemde bunları dikkate almamak lazım.

Aşı üretimi için büyük yatırımlar gerekiyor sonra da kar ediyorsunuz. Buna parayı ödeyebilecek yüksek gelirli ülkelerde aşılama yüzde 63'lere kadar ulaştı fakat çok düşük gelirli gruba giren ülkelerde halen yüzde 1'in altında, onlara da satamıyorsunuz parası yok. Böyle bir durumda şirketler pazar aramak durumunda. 3. doz gerekliliği bir şekilde aşıya pazar arama girişimlerinden bir tanesi veya 'Her yıl tekrarlanacak' denmesi. Genel anlamda 3. doz gerekliliği ile ilgili bir veri yok elimizde."

Türkiye'deki durumun farklı olduğuna dikkat çeken Ceyhan, BioNTech aşının etkinliğinin Sinovac'a göre daha etkin olduğunu belirterek sağlık çalışanlarına üçüncü doz aşı yapılmasını önerdi:

"Sağlık çalışanları ve 65 yaş üstüne Sinovac aşısı yapıldı. İnaktif aşıların mRNA aşılarına göre daha az etkili olmasını bekliyorduk. Sağlık çalışanlarına 2 doz aşıdan sonra oranda azalma olmuştur, daha az hastalanmışlardır; ama ciddi ağır hastalık geçiren, hayatını kaybeden insanları da gördük. Sağlık personelini ayrı bir grup olarak değerlendirirsek ben bu kişilere 2. dozdan en az 3 ay, ortalama 6 ay geçtikten sonra 3. doz olarak BioNTech yapılmasını öneriyorum. Çünkü bu insanlar halen virüs ile ciddi şekilde temas ediyor, ciddi tehlike taşıyor. Ama genel toplum için böyle bir öneride bulunacak bir veri yok elimizde."

Prof. Dr. Ceyhan, varyantlardaki klinik seyre ilişkin, "İngiltere varyantı ile vakaların genç nüfusa kaydığını gördük. Delta varyantı aşağı yukarı İngiltere varyantı gibi hareket ediyor. Burada da genç grupta hastalık fazla. Tabi burada yaşlı grubun daha önceden aşılanmasının da rolü var. Aşılı kişi hastalığı geçirdiği zaman daha hafif seyrediyor, orijinal hastalık ile kıyasladığınızda. Aşısız kişilerde ölüme yol açacakken, yoğun bakıma kadar gidip oradan dönebiliyor" diye konuştu.