Ukrayna'da Devlet Başkanı Vladimir Zelenski'nin anti-yolsuzluk kurumlarını denetim altına alan yasa değişikliği, ülkede siyasi bir krize yol açmıştı. Binlerce kişinin sokak gösterileri sonunda tartışmalı yasa geri çekildi.
Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) tarafından Zelenski’nin çevresine yönelik yürütülen soruşturmalar yatıyordu. Yeni yasa değişikliğiyle, anti-yolsuzluk kurumları Başsavcılığa bağlanarak, bu kurumların bağımsızlığı zayıflatıldı. Ayrıca, 15 NABU çalışanına "Rusya bağlantılı" suçlamalarla dava açılması krizin boyutlarını artırdı.
Bu değişiklik, Kiev, Lviv, Odessa ve Dnipro gibi büyük şehirlerde binlerce kişinin sokaklara dökülmesine neden oldu. Protestocular, "Maidan devriminin kazanımlarının yok edilmesini" protesto ederek, Zelenski yönetimine karşı tepkilerini dile getirdiler.
Batı'dan Sert Tepkiler
Uluslararası toplum, Ukrayna'daki bu gelişmelere sert tepkiler gösterdi.
Avrupa Birliği Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, resmi bir açıklama talep ederken, G7 ülkeleri Kiev'deki büyükelçileri ortak bir protesto metni yayınladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, telefon diplomasisi yoluyla Ukrayna yönetimiyle iletişime geçti.
Zelenskiy'den geri adım
Zelenskiy'nin 22 Temmuz'da imzaladığı ve yolsuzlukla mücadele kurumlarının bağımsızlığını zedeleyen yasa, kamuoyunda ve uluslararası çevrelerde sert tepkiye neden olunca yasanın iptalini öngören yeni bir yasa tasarısı sunduğunu açıkladı.
Ukrayna basının aktardığına göre, yeni tasarı, Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) ve Özel Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı’nın (SAP) doğrudan başsavcıya bağlanmasını öngören maddeleri yürürlükten kaldırıyor. Bu kapsamda başsavcının NABU müfettişlerine veya SAP savcılarına talimat verme yetkisi kaldırılıyor. SAP personelinin yalnızca kurum yöneticilerine bağlı olması şartı getiriliyor. Ayrıca, devlet sırrına erişimi olan NABU çalışanlarının her altı ayda bir yalan makinesi testinden geçmeleri ve Rusya ile çatışma devam ettiği sürece yurtdışına çıkmamaları şart koşuluyor.
Zelenskiy, tasarının hem NABU ve SAP temsilcileriyle hem de yabancı ortaklarla istişare içinde hazırlandığını belirtti. Avrupa Komisyonu temsilcilerinin ve bağımsız uzmanların sürece dahil edilmesi de gündemde. Devlet Başkanı, üç gündür süren gösterileri "Ukraynalıların tüm bu gelişmelere onurluca tepki vermesi çok önemli" diyerek yorumladı.