Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 88 dolar seviyelerine geriledi. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkan Yardımcısı John Lipsky, 2011 yılı ekonomik görünümünü pozitif olduğunu ancak küresel toparlanmayı sekteye uğratabilecek önemli risklerin bulunduğunu vurguladı. Lipsky, IMF'in internet sitesinde yer alan yazısında, 2011 yılının küresel ekonomik toparlanma, uluslararası işbirliği ve Fon'un bu güçlüklerle başa çıkmadaki rolü açısından çok önemli bir yıl olduğuna dikkati çekerek, ''2011 yılı kriz sonrası planların uygulandığı, test edildiği ve değerlendirildiği yıl olacak'' dedi. John Lipsky, küresel ekonominin önünde bulunan riskler arasında özellikle Avrupa'da devam eden, diğer bölgelere ve reel ekonomiye yayılması tehdidi bulunan ülke borcu krizini, bazı gelişmiş ülkelerdeki konut piyasasında devam eden sorunları ve yüksek işsizliği göstererek, bunların tüketici güvenini daha da baltalayabileceğine, harcamaları yavaşlatabileceğine ve büyüme görünümünü zayıflatabileceğine işaret etti. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke, ''ekonomideki toparlanma sürecinin devam ettiğini, ancak işsizliğin normal seviyelere gerilemesinin yılları alacağını'' söyledi. Senato Bankacılık Komitesi'nde konuşan Bernanke, ''Kendi başına sürdürülebilir toparlanmanın tüketici ve işletmelerin harcamalarında yerleştiğine ilişkin kanıtların arttığını görüyoruz'' dedi. Bu yıl ekonomideki toparlanmanın hızının ''kısmen güçlü'' olacağını tahmin eden Bernanke, ekonomideki toparlanmaya rağmen, işsizliğin yüzde 6 oranındaki normal seviyelere inmesinin dört ila beş yılı alabileceğini ifade etti. Fed, ekonominin, işsizlikte önemli oranda gerileme sağlamada yeteri kadar hızlı toparlanmaması nedeniyle 600 milyar dolarlık tahvil alımı programının devam etmesine ihtiyacı olduğunu bildirdi. Fed'in, geçen yıl 14 Aralık'ta yaptığı faiz toplantısının tutanaklarına göre yetkililer, geçen yılın son ayına doğru tüketici ve işletmelerin harcamalarının düzeldiğini ve vergi indirimi paketinin ekonomiyi destekleyeceğini düşünüyorlar. Fed yetkilileri, konut piyasasındaki durgunluğu, harcamaların kısılmasını ve yeterli istihdam yaratılamamasını ekonominin önündeki riskler olarak görüyorlar. ABD Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, inşaat harcamalarının geçen yıl Eylülde yüzde 1,2, Ekimde yüzde 0,7 ve Kasımda yüzde 0,4'le üç ay üst üste artış kaydettiği belirtildi. Ticaret Bakanlığı, geçen yıl kasım ayında fabrika siparişlerinin yüzde 0,7 arttığını açıkladı. Aynı dönemde ulaştırma hariç fabrika siparişleri yüzde 2,4 artarken, bu sekiz aydaki en büyük artış olarak kaydedildi. ABD'de 1 Ocakta sona eren hafta işsizlik maaşına başvuranların sayısı 409 binle beklentilerin üzerinde açıklandı. Ekonomistler, işsizlik maaşı başvurularının geçen hafta 400 bin olmasını bekliyorlardı. ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, Kasım 2010'da yüzde 9,8 olan işsizlik oranı ise Aralıkta yüzde 9,4'e gerileyerek, son 19 ayın en düşük seviyesini gördü. İşsiz sayısı yaklaşık 14,5 milyon civarında bulunan ülkede 2010 yılında ayda ortalama 94 bin olmak üzere toplam 1,1 milyon kişiye istihdam sağlandı. GIDA FİYATLARI, ARALIKTA REKOR DÜZEYDE Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), aylık gıda fiyatları endeksinin 2010 yılı Aralık ayında küresel gıda fiyatlarındaki artışın etkisiyle rekor düzeye çıktığını bildirdi. FAO'nun verilerine göre, Kasım ayında 206 olan endeksin geçen ay 214,7 puana yükselmesinde, özellikle şeker, hububat ve sıvı yağ fiyatlarında aralık ayında görülen artışlar etkili oldu. Piyasa uzmanları, gıda fiyatlarındaki artışın en fazla yoksul ülkeleri vuracağı, ayrıca ayaklanma, ihracat yasakları, yabancıların sahip olduğu çiftlik arazilerinin kamulaştırılması ve kısa vadeli yatırımcıların daha fazla fiyat artışlarına sebep olması riskine yol açacağı uyarısında bulunuyorlar. Uzmanlar, gıda fiyatlarındaki artıştan şimdiye kadar büyük oranda, Avustralya'daki seller, Arjantin'deki kuraklık, Rusya'daki aşırı sıcaklar ve orman yangınları, Avrupa ve Kuzey Amerika'da hasadın zarar görmesi gibi hava koşullarıyla ilgili arz şoklarının sorumlu olduğunu söylüyorlar. AVRUPA EKONOMİSİ VE DİĞERLERİ İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero, geçen yıl bütçe açığını düşürme çabalarının beklenenden daha iyi sonuç verdiğini söyledi. Onda Cero radyosuna konuşan Zapatero, ''Bir dizi tasarruf önleminden sonra geçen yıl bütçe açığı gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 9,3'üne geriledi'' dedi. Geçen yıl bütçe açığıyla ilgili nihai rakamın biraz daha iyi çıkabileceğini belirten Zapatero, bu yıl için bütçe açığının yüzde 6 ile AB ortalamasının biraz üzerinde olmasını beklediklerini ifade etti. İspanya Çalışma ve Göç Bakanlığı tarafından açıklanan rakamlara göre, 2010 yılı sonu itibariyle ülkedeki işsiz sayısının 4 milyon 100 bin 73 olduğu açıklandı. İşsizlik oranı 2010'da, bir önceki yıla göre yüzde 4,5 artış gösterirken, 4 milyon 100 bin 73 işsiz sayısının İspanya demokrasi tarihinde yıllık en yüksek sınır olduğu kaydedildi. Yapılan açıklamada, her şeye rağmen işsizlik oranında son 3 yıla göre 2010'da daha az artış olduğu vurgulandı. Çin, ciddi ekonomik kriz yaşayan İspanya ile 5 milyar 654 milyon avroluk 16 ticari anlaşma imzaladı. İspanya'da bulunan Çin Başbakan Yardımcısı Li Keqiang, İspanya ile 12'si özel, 4'ü kamu şirketi olmak üzere toplam 16 ticari anlaşma imzalarken, İspanyol ekonomisine güvenip, desteklediklerini açıkladı. Li Keqiang yaptığı konuşmada, ''İyi ve kötü günde İspanya'nın yanında olacağız. Çin, İspanya'nın mali krizini aşmasına yardım edecek. Çin, uzun vadede sorumlu bir yatırımcıdır. Bu piyasaya güveniyoruz'' dedi. İrlanda Merkez Bankası Başkanı Patrick Honohan, yeni hükümetin, ülkeye yapılacak 85 milyar avroluk AB-IMF yardımına ilişkin anlaşmanın çerçevesini değiştirebileceğini belirtti. Honohan, İrlanda'da bahar aylarında yapılması planlanan genel seçim sonrasında, yeni hükümetin 4 yıllık tasarruf planı çerçevesinde daha verimli ve etkili olacak alternatif önlemler almak istemesi durumunda, bunun AB ve IMF tarafından uygun bulunabileceğini kaydetti. Avro Bölgesi'nde kasım ayında yüzde 1,9 düzeyindeki enflasyon oranı aralık ayında yüzde 2,2'ye tırmandı. Yılbaşında Estonya'nın da katılımıyla 17 ülkeyi kapsayan Avro Bölgesi'nde enflasyon oranı 2009 sonunda yüzde 0,9 seviyesindeydi. AB Komisyonu, Avro Bölgesi'nde enflasyonun 2011 sonunda yüzde 1,8'e ineceğini beklese de ekonomistler, ekonomik toparlanma için faizleri yüzde 1 seviyesinde tutan Avrupa Merkez Bankasının mevcut politikasını sürdürmesi halinde enflasyonun kontrolden çıkabileceği uyarısında bulunuyor. Şili Merkez Bankası, döviz piyasasına müdahale etme kararı aldı. Bankadan yapılan açıklamada, aşırı dalgalanan döviz kurunun etkilerini hafifletmek ve ülkenin ihracatını korumak için 2011 yılında yapılacak müdahalelerle döviz rezervlerinin 12 milyar dolar artırılacağı belirtildi. Açıklamada, Bankanın, uluslararası likidite pozisyonunu güçlendirmek amacıyla yapılacak dolar alımlarıyla döviz rezervlerini gayri safi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 17'si seviyesine getireceği vurgulandı. Londra döviz piyasasında pazartesi günü 1,3295 dolardan açılan avro, cuma kapanışta 1,2918 dolara geriledi. Aynı borsada pazartesi günü 1,5496 dolardan açılan İngiliz sterlini ise cuma kapanışta 1,5554 dolara yükseldi. New York borsasında, altının ons fiyatı pazartesi günü 1.422,60 dolardan kapanırken, cuma günü kapanışta 1.368,50 dolara düştü. ABD, AVRUPA VE ASYA BORSALARI ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 0,19 (22,55 puan) değer kaybederek, haftayı 11.674,76 puandan kapattı. Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 0,18 (2,35 puan) azalarak 1.271,50 puan, Nasdaq Bileşik Endeksi ise yüzde 0,25 (6,72 puan) gerileyerek 2.703,17 puan oldu. Haftanın tamamında Dow Jones Endeksi yüzde 0,8, Standard and Poor's 500 Endeksi yüzde 1,1, Nasdaq Bileşik Endeksi yüzde 1,9 değer kazandı. Japonya'da Tokyo Borsası'nın temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi düne göre yüzde 0,11 (11,28 puan) artarak, 10.541,04 puana çıktı. Asya'da ayrıca Hong Kong Borsası yüzde 0,09, Şanghay Borsası yüzde 0,74, Malezya Borsası yüzde 0,26 ve Güney Kore Borsası yüzde 0,29 yükseldi. Tayvan Borsası yüzde 1,13, Endonezya Borsası yüzde 2,12, Avustralya Borsası yüzde 0,40, Yeni Zelanda Borsası yüzde 0,36, Tayland Borsası yüzde 0,39, Hindistan Borsası yüzde 0,92, Bangladeş Borsası yüzde 2,68 ve Singapur Borsası ise yüzde 0,40 değer kaybetti. Avrupa'da ise İngiltere'de Londra Borsası'nda FTSE 100 Endeksi dün yüzde 0,6 (35,18 puan) azalarak, haftayı 5.984,33 puandan kapattı. Almanya'da Frankfurt Borsası'nda haftanın son işlem gününde DAX Endeksi yüzde 0,5 (33,55 puan) gerileyerek, 6.947,84 puandan, Fransa'da Paris Borsası'nda CAC-40 Endeksi de yüzde 1 (38,84 puan) değer kaybederek, 3.865,58 puandan kapandı. Avrupa'da ayrıca dün Zürih Borsası yüzde 0,54, Madrid Borsası yüzde 1,46, Brüksel Borsası yüzde 0,77, Amsterdam Borsası yüzde 0,13 oranında değer kaybetti. PETROL FİYATLARI Uluslararası piyasalarda haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 88 dolar seviyelerine geriledi. Hafta başında yaklaşık 91,68 dolardan işlem görmeye başlayan ABD ham petrolünün varil fiyatı Şubat ayı teslimi cuma günü 30 sent değer kaybederek 88,03 dolardan kapandı ve 17 Aralıktan bu yana en düşük seviyeye indi. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da haftanın son işlem gününde 1 dolar 19 sent azalarak 93,33 dolar oldu. AA