ABD'de tarım dışı istihdam, Nisan ayında 244 bin kişi artarak, son 11 ayın en yüksek artışını kaydetti.
ABD Çalışma Bakanlığının verilerine göre, mart ayında yüzde 8,8 düzeyinde bulunan işsizlik oranı ise nisan ayında yüzde 9'a yükseldi. Ülkedeki toplam işsiz sayısı 13,7 milyona ulaştı. Ülkede özel sektör istihdamı da geçen ay 268 bin kişi artarak, 2006 yılı şubat ayından bu yana en yüksek artışı gösterdi.
Bakanlık, ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, verimliliğin yüzde 1,6 arttığını açıkladı. Bir önceki çeyrekte verimlilik yüzde 2,9 artmıştı. Ocak-mart çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre işgücü maliyetleri de yüzde 1 artış gösterdi. Önceki çeyrekte işgücü maliyetleri yüzde 1 düşmüştü.
Uluslararası piyasalarda altının ons fiyatının yükselmesine bağlı olarak Meksika, Rusya ve Tayland altın rezervlerini artırdı. Bu üç ülke son aylarda yaklaşık 6 milyar dolar tutarındaki altını rezervlerine ekledi.
Uluslararası Para Fonunun (IMF) verilerine göre, Meksika Merkez Bankası ocak ve mart ayları arasında 93,3 ton altın satın alarak, ocak ayı sonunda 6,84 ton olan altın rezervlerini 100.14 tona çıkardı. Rusya, mart ayında 18,8 ton altın satın alarak altın rezervlerini 811,1 tona ve Tayland da aynı ayda 9,3 ton altın satın alarak altın rezervlerini 108,9 tona çıkardı.
-AVRUPA VE DİĞER EKONOMİLER-
Avrupa Merkez Bankası (ECB), Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de yaptığı toplantıda yüzde 1,25 olan gösterge faiz oranında değişikliğe gitmedi. ECB, geçen ay yaptığı toplantıda, artan enflasyonla mücadele için gösterge faiz oranını 25 baz puan yükselterek yüzde 1,25'e çıkarmıştı.
ECB Başkanı Jean-Claude Trichet, Avro Bölgesi'nde nisan ayında yüzde 2,8 seviyesine çıkan enflasyon oranını kontrol altına almak için yakından izlemeye devam edeceklerini söyledi. Avro Bölgesi'nde enflasyon oranının yükselmesinin özellikle artan emtia fiyatlarından kaynaklandığına işaret eden Trichet, enflasyonun ikincil etkilere yol açmamasının önemli olduğunu vurguladı.
İngiltere Merkez Bankası, piyasaların beklentileri doğrultusunda yüzde 0,5 olan gösterge faiz oranında değişikliğe gitmedi. Merkez Bankasının, yüksek enflasyon kaygılarını gidermek için faiz oranlarını artırmak ya da ve ekonomideki toparlanmayı teşvik için faiz oranlarını düşük seviyede bırakmak konusunda ''iki arada bir derede kaldığı'' yorumları yapıldı.
Portekiz, Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile 3 yıllık programla 78 milyar avro (115 milyar dolar) tutarında finansal dış yardım almak için anlaşmaya vardı.
IMF yaptığı yazılı açıklamada, Portekiz Hükümeti ile Avrupa Merkez Bankası (AMB), IMF ve Avrupa Komisyonu arasında küresel ekonomik program üzerinde teknik anlaşmaya varıldığını bildirdi. Portekiz Başbakanı Jose Socrates AB-IMF ile varılan anlaşmayı televizyondan duyurdu.
Portekiz Maliye Bakanı Fernando Teixeira dos Santos, 78 milyar avroluk kurtarma paketinin Portekiz'in finansal ihtiyaçlarını karşılayacağını, ancak anlaşmanın koşullarının ülkeyi bu yıl ve gelecek yıl resesyona sokabileceğini söyledi.
Yunanistan Maliye Bakanı Yorgo Papakostandinu, içinde bulundukları ciddi borç krizinden çıkmaya yardımcı olmak için AB ve Uluslararası Para Fonunun (IMF) verdiği kredinin ödenmesinde daha fazla zaman tanınması ile faiz oranının düşürülmesi talebinde bulundu. Papakostandinu, ''Ortaklarımızın bize verdiği 110 milyar avro kredinin ödeme süresinin daha fazla uzatılması ve faiz oranlarının daha fazla düşürülmesi iyi olacak. Böylece, diğer ödemelerimizi karşılayabiliriz'' dedi.
İspanya Çalışma ve Göçmen Bakanlığı, geçen ay işsizlik maaşı alanların sayısının 64 bin azalarak 4,27 milyona gerilediğini açıkladı. İspanya'da işsizlik maaşı alanların sayısı geçen yıl aralık ayından bu yana ilk kez düşüyor.
İspanya'da mart ayı sonu itibariyle işsizlik oranı yüzde 21,3 (4,93 milyon kişi) ile Avro Bölgesi'nin en yüksek seviyesine çıktı.
Asya Kalkınma Bankasının (ADB), ''Asya 2050'' raporunda, Asya'nın büyük ekonomilerinin mevcut büyüme oranlarını sürdürmeleri durumunda Asya'nın GSYH'sinin 2050 yılında 148 trilyon dolara yükseleceği ve küresel GSYH'nın yüzde 51'ini oluşturacağı belirtildi. Raporda, söz konusu senaryonun gerçek olması halinde 2050'de 3 milyar insanın yoksulluktan kurtulacağına dikkat çekilerek, satın alma gücü paritesine göre kişi başına düşen milli gelirin de 38,600 dolara yükseleceği ifade edildi.
Hindistan Merkez Bankası, yükselen enflasyonla mücadele etmek için gösterge faizi olarak kullanılan repo faiz oranlarını yüzde 6,75'ten yüzde 7,25'e, ters repo faiz oranını ise yüzde 5,75'ten yüzde 6,25'e yükseltti.
-DÖVİZ PİYASALARI-
ABD dolarının, uluslararası döviz borsalarında önemli para birimleri karşısında, pazartesi günü açılış ve cuma günü kapanış değerleri şöyle oldu:
PARA BİRİMİ PAZARTESİ CUMA
----------- --------- --------
Japon Yeni 81,51
80,58
İsviçre Frangı 0,8689 0,8774
Kanada Doları 0,9479 0,9661
Londra döviz piyasasında pazartesi günü 1,4813 dolardan açılan avro, cuma kapanışta 1,4336 dolara geriledi.
Aynı borsada pazartesi günü 1,6676 dolardan açılan İngiliz sterlini ise cuma kapanışta 1,6368 dolara düştü.
New York borsasında, geçen hafta cuma günü 1.556,40 dolardan kapanan altının ons fiyatı bu hafta cuma günü 1.491,60 dolara geriledi. Altının ons fiyatı hafta başında 1.577,57 dolarla rekor kırmıştı.
-ABD, AVRUPA VE ASYA BORSALARI-
ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 0,44 (54,64 puan) değer kazanarak, haftayı 12.638,81 puandan kapattı.
Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 0,38 (5,10 puan) artarak 1.340,20 puan, Nasdaq Bileşik Endeksi ise yüzde 0,46 (12,84 puan) yükselerek 2.827,56 puan oldu.
Haftanın tamamında Dow Jones Endeksi yüzde 1,3, Standard and Poor's 500 Endeksi yüzde 1,7 ve Nasdaq Bileşik Endeksi yüzde 1,6 değer kaybetti.
Amerika kıtasında ayrıca Arjantin Borsasında Merval Endeksi yüzde 0,31, Kanada Borsası yüzde 0,83 ve Brezilya Borsası'nda Bovespa Endeksi yüzde 1,59 yükseldi. Meksika Borsası'nda ise IPC Endeksi yüzde 0,32 düştü.
Avrupa'da İngiltere'de Londra Borsası'nda FTSE 100 Endeksi dün yüzde 0,96 (56,79 puan) artarak, haftayı 5.976,77 puandan kapattı.
Almanya'da Frankfurt Borsası'nda haftanın son işlem gününde DAX Endeksi yüzde 1,56 (115,29 puan) yükselerek, 7.492,25 puandan, Fransa'da Paris Borsası'nda CAC-40 Endeksi de yüzde 1,33 (53,14 puan) değer kazanarak, 4.058,01 puandan kapandı.
Avrupa'da dün ayrıca İtalya'da Milano Borsası'nda FTSE MIB Endeksi yüzde 0,98 ve Hollanda'da Amsterdam Borsası'nda AEX Endeksi ise yüzde 1,21 değer kazandı. İspanya'da Madrid Borsası'nda ise IBEX 35 Endeksi yüzde 0,16 düştü.
Asya'da, Japonya'da Tokyo Borsası'nın temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi dün yüzde 1,45 (145,00 puan) azalarak haftayı 9.859,20 puandan kapattı.
Asya'da dün ayrıca Hong Kong Borsası yüzde 0,44, Çin'de Şanghay Borsası'nda SE Endeksi yüzde 0,30 ve SE Composite Endeksi yüzde 0,30, Tayvan Borsası yüzde 0,46, Güney Kore Borsası yüzde 1,52, Avustralya Borsası yüzde 0,23, Singapur Borsası yüzde 0,33, Tayland Borsası yüzde 2,14 ve Endonezya Borsası yüzde 0,46 geriledi. Hindistan Borsası ise yüzde 1,69 yükselişle haftayı kapattı.
-PETROL PİYASALARI-
Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları petrol talebine ilişkin kaygılar ve yatırımcıların emtia yatırımlarını azaltmaları nedeniyle bu hafta 16 dolardan fazla değer kaybetti.
ABD ham petrolünün varil fiyatı haziran ayı teslimi haftanın son işlem gününde 2,62 dolar değer kaybederek haftayı 97,18 dolardan kapattı. ABD ham petrolünün varil fiyatı haftanın tamamında 16,75 dolar gerilerken, bu 1983 yılından bu yana en büyük haftalık kayıp olarak kayıtlara geçti.
Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı haziran ayı teslimi de dün 1,67 dolar düşüşle haftayı 109,13 dolardan tamamladı. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatının haftalık kaybı da 16,76 dolar olurken, bu da dolar cinsinden şimdiye kadar en büyük haftalık düşüş oldu.
Petrol fiyatlarındaki en büyük kayıp hafta içinde perşembe günü meydana geldi. Petrol fiyatlarının yaklaşık yüzde 10'luk bir düşüş gösterdiği perşembe günü ABD ham petrolü 9,44 dolar azalarak 99,80 dolardan, Londra Brent tipi ham petrolünün varil fiyatı da 10,39 dolar azalışla 110,80 dolardan günü kapatmıştı.
Önceki hafta ABD ham petrolünün varil fiyatı 114 doları ve Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 127 doları görmüştü.
Öte yandan petrol fiyatlarındaki düşüşten memnun olduğunu dile getiren Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Jean-Claude Trichet, ''Petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüş, kesinlikle enflasyon olmak üzere bütün sebepler dikkate alındığında iyi. Sadece hemen değil aynı zamanda orta vadede ikincil etkileri tehlikesi bakımından. Ayrıca toparlanmanın güçlenmesi bakımından iyi, çünkü petrol ve emtia fiyatlarındaki herhangi bir yükselişin enflasyonist etkisi ve (büyüme) üzerinde baskıcı etkisi bulunuyor'' dedi.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünden (OPEC) bir delgede, ''Fiyat çok yükselmişti, 120 dolar küresel ekonomiyi etkileyebileceği için tüketiciler açısından iyi değil. Fiyatın 90 ila 100 dolar olması ideal'' diye konuştu.
Başka bir delege de ''yüksek petrol fiyatlarının talebi etkileyeceğini ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelimi cesaretlendireceğini'' ifade etti. Delege, ''petrol fiyatının jeopolitik durumundan çok fazla etkilendiğini'' söyledi.
OPEC'in jeopolitik belirsizlikler yüzünden şu anda üretim kotasını değiştirmeye hazır olduğunu sanmadıklarını, OPEC'in 8 Haziran'da Viyana'da yapacağı toplantıda üretim politikasını muhtemelen sürdüreceğini bildiren delegeler, Libya'nın üretiminin dramatik biçimde gerilediğini, ancak arzdaki açığı Suudi Arabistan ve diğer OPEC üyelerinin kapattığını kaydettiler.
AA