Nilgün Türker - Lisanlı depolar, ürününü tarladan kaldırdıktan hemen sonra piyasaya sürmek zorunda olmayacağı için üretici; aracının stok yaparak ürünü katlayarak satamayacağı için sofrasını daha ucuza kurabilecek tüketici açısından büyük önem taşıyor.
Bir an önce yaygınlaşması beklenen; kaliteli ve piyasaya her an ürün sunma adına önemli bir açığı kapatacak lisanslı depolardan üretici kadar, tüketici de olumlu şekilde yararlanabilecek. Arz-talep dengesini sağlayacak bu sistem ile aracıların stok yaparak fiyatları etkilemesi de büyük ölçüde önlenecek.
Adana Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Muammer Çalışkan, tarım ürünlerinin hasat zamanı arz fazlalığından dolayı düşük fiyata satıldığını söyledi. Lisanslı depolar sayesinde çiftçinin ürünü değerinde satacağını belirten Çalışkan, ''Lisanslı depoculuk çiftçiyi zarar etmekten kurtaracak. En önemli faydalarında biri de çiftçinin, malını istediği zaman sağlıklı ortamlarda bekletilen depolardan satabilecek olması. Lisanslı depoculardan alacağı makbuzla da kredi kullanabilecek. Bu depolar ürünlerin bozulmasının da önüne geçecek'' dedi.
Lisanslı depoculuk sayesinde sanayicinin 12 ay istikrarlı hammadde bulacağını vurgulayan Çalışkan, ''Sanayici hasat zamanı ürün buluyor ancak diğer aylar ürün bulmakta sıkıntı yaşıyor. Bu depolar sayesinde sorunlar ortadan kalkacak. Sanayici istikrarlı hammadde bulacak. Ayrıca depolarda ki mallar kayıt altında olacak'' diye konuştu.
Çalışkan, lisanslı depoculuğun özel sektöre verilmesinin önemli olduğunu, ticaret borsası olarak arsa aradıklarını, hububat için 130 bin ton civarında bir depo düşündüklerini belirtti.
Çalışkan, pamuk için de depo hazırlayacaklarını, ancak işin prosedür kısmının çok uzun olduğunu belirterek, ''6 yıl oldu kanun çıkalı henüz bir kaç depoya lisans verildi'' şeklinde konuştu.
Adana Çiftçiler Birliği İkinci Başkanı Mutlu Doğru ise lisanslı depoculuğun çiftçi ve sanayici lehine olan, menfaatini koruyan bir uygulama olduğunu vurguladı.
Doğru, çiftçinin ürününü bir ay içinde hasat ettiğini, sanayicinin talebinin ise 12 ay boyunca devam ettiğini anımsattı. Doğru, 3 aylık arz döneminde fiyatların arz talep dengesi nedeniyle düştüğünü, bu depoların arz-talep dengesini oluşturacağını vurguladı.
Doğru, bu depoların Avrupa ve Amerika'da başarılı şekilde uygulandığını bildirdi.
Yasanın çıkmasının ardından Adana'da sadece bir deponun lisans aldığını kaydeden Doğru, ''Maalesef uygulamada bazı sıkıntılar var. Bu depoların sayısını artırmalıyız'' ifadelerini kullandı.
-TRAKYA'DAKİ HAZIRLIKLAR-
Trakya Birlik Genel Müdürü Adnan Tekçe, şartların uygun olması halinde lisanslı depoculuk alanında faaliyet göstereceklerini bildirdi.
Tekçe, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, yeniden yapılandırma sürecinde olan ve önemli depolama kapasiteleri bulunan birliklerin lisanslı depoculuk sistemine entegrasyonunun öngörüldüğünü, ancak ihtiyaç olan yatırımların birliklerce karşılanamayacağı anlaşıldığından bir proje kapsamında destek verilmesinin kararlaştırıldığını belirtti.
Bu amaçla ''Birliklerde Lisanslı Depoculuğun Geliştirilmesi Projesi''nin hazırlanarak uygulaması konusunda Dünya Bankası ve Hazine Müsteşarlığı ile mutabakata varıldığını anlatan Tekçe, ''Birliğimizce lisanslı depoculuk faaliyetleri kapsamında entegre tesislerimize 72 bin ton kapasiteli ayçiçek depolayabilecek 36 adet çelik silo, mevcut ham yağ tanklarından 5 adedinin modernizasyonuna karar verildi. Bu karar doğrultusunda birliğimizce yağlık ayçiçeği ve hububat depolamak üzere işletmemizde 56 bin tonluk, kooperatiflerimizde de 20 bin tonluk çelik silo yatırımları tamamlanmıştır. Şartların uygun olması halinde birliğimiz bu alanda faaliyet gösterecektir'' diye konuştu.
-ERZURUM TİCARET BORSASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI HINISLIOĞLU-
Erzurum Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Hakkı Hınıslıoğlu da, Erzurum'da hububat üretim kapasitesindeki ihtiyaçlar doğrultusunda lisanslı depoculuk uygulamasına geçilebileceğini kaydetti.
Hınıslıoğlu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin bu yönde şirket kurma çalışmaları olduğunu belirterek, önümüzdeki dönemlerde Erzurum'da da bu yönde çalışmalar yapan şirketler kurulabileceğini ifade etti.
Hınıslıoğlu, ''Erzurum'un tarım üretim marjı değerlendirilip, arz ve talep dengesi göz önüne alınarak, lisanslı depoculuk uygulamasına geçilebilir. Ancak, şimdilik bu yönde alt yapı imkanları yeterli değil. Erzurum'da tarım üretimi yeterli düzeyde olmadığı için stoklama ihtiyacı öncelikli olarak gündeme gelmiyor. Örneğin Konya'daki tarım üretim marjıyla Erzurum'daki tarım üretim marjı aynı oranda değil. TOBB bu yönde, illerdeki şubeleri de ortak kabul ettiği çalışmalar yapıyor. İlimizde de bir şirket kurulması yönünde uzun vadeli çalışmalar yapılmasını planlıyoruz'' dedi.
Hınıslıoğlu, lisanslı depoculukla tarım ürünlerinin zarar görmeden stoklanabileceğini anımsatarak, bu yöndeki çalışmaların tarımda üretim girdi maliyetlerini de düşürebileceğini sözlerine ekledi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Mustafa Altun da Erzurum'da önümüzdeki dönemlerde patates üretiminin artmasıyla bu yöndeki stok ihtiyacını gidermek için lisanslı depoculuk şirketlerine ihtiyaç duyulabileceğini söyledi.
-''TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK KANUNU''-
''Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu'' 10 Şubat 2005 tarihinde çıkarıldı. Bu çerçevede ilk olarak Polatlı'da 40 bin tonluk TMO-TOBB Lisanslı Depoculuk Anonim Şirketi kuruldu. Deponun tanıtımı ise 6 Eylül'de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı ve TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun katılımıyla yapıldı.
Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu, tarım ürünleri ticaretini kolaylaştırmak, depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak, ürün sahiplerinin mallarının emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak, ürünlerin sınıf ve derecelerinin yetkili sınıflandırıcılar tarafından saptanmasını sağlamak, tarım ürünleri lisanslı depo işleticilerinin kişiler arasında ayrım yapmaksızın tarım ürünlerini kabul etmelerini temin etmek, ürünlerin mülkiyetini temsil eden ve finansmanını, satışını ve teslimini sağlayan ürün senedi çıkartmak ve standartları belirlenmiş tarım ürünlerinin ticaretini geliştirmek üzere, tarım ürünleri lisanslı depoculuk sisteminin kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esaslarını düzenliyor.
Kanun; tarım ürünlerinin standartları belirlenerek emniyetli ve sağlıklı koşullarda depolanması ile ürün senetleri vasıtasıyla ticaretinin kolaylaştırılması amaçlarıyla, lisanslı depo işletmelerinin ve yetkili sınıflandırıcıların kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esaslar ile lisanslı depoculuk sistemine dair diğer hususları kapsıyor.
(EKİP-NLG-ECN)11.09.2011 12:40:43