NATO üyesi ülkelerin liderleri 11-12 Temmuz tarihlerinde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta biraraya gelecek.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bir gün sonra 25 Şubat'ta sanal olarak ardından Brüksel ve Madrid'de buluşan liderler dördüncü defa toplanmış olacak.

Normalde yılda bir defa yapılan zirvelerin bu kadar sıklaşması NATO sınırlarına çok yakın bir yerde patlak veren savaşın ittifakı yeniden gündemin merkezine taşıdığını gösteriyor.

Güvenlik önlemlerinin en üst düzeye çıkarıldığı Vilnius'a Almanya'ya ait Patriot hava savunma sistemleri konuşlandırıldı.

Rusya'nın bölünmüş toprak parçası Kaliningrad ile Belarus arasında bulunan Litvanya uzun süredir NATO'nun doğu sınırındaki en hassas bölge olarak tanımlanıyordu.

Böylesine önemli bir zirve sırasında da güvenliğin sağlanması için Litvanya semalarında savaş uçakları devriye gezecek.

Peki hassas bir dönemde hassas bir noktada yapılan zirvede neler görüşülecek?

Zirve'deki gündemin en önemli maddesi kuşkusuz NATO'nun Ukrayna ile ilişkisinin gelecekte nasıl şekilleneceği olacak.

Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy bir çok defa Vilnius'taki zirvede Ukrayna'nın üyeliğe davet edilmesi çağrısında bulundu.

Öte yandan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg açık bir şekilde savaş devam ederken Kiev'in ittifaka dahil olamayacağını söyledi, yani Vilnius'ta resmi bir davet olmayacağı kesin.

Yine de üye ülkeler Ukrayna'nın üyelik zamanı ile ilgili görüş ayrılığında. Doğu Avrupa ülkeleri Ukrayna'nın üyeliği ile ilgili bir yol haritasının bu zirvede kabul edilmesini isterken ABD ve Almanya NATO'yu Rusya ile doğrudan savaşa yakınlaştıracak herhangi bir adımdan kaçınmak istiyor.

Zelenskiy: Ukrayna ve İsveç'in NATO'ya üye olmaması küresel güvenlik için tehdit
Zirve öncesi İngiltere'nin Ukrayna için diğer aday ülkelere koşulan siyasi, ekonomik ve askeri şartların pas geçilmesi teklifine destek giderek artıyor.

Böylece NATO, Kiev'e herhangi bir resmi takvim vermeden 2008 yılında Bükreş'te yapılan zirvede üyelik taahhüdünün bir adım ilerisine geçilmiş olacak.

Zirvede Ukrayna ile ilgili 2008 yılında kullanılandan daha güçlü sözler kayıt altına alınabilir.

Örneğin liderler, Stoltenberg'in Kiev ziyaretinde söylediği "Ukrayna'nın haklı yeri NATO'dur" ya da "Trans-Atlantik güvenlik Ukrayna olmadan eksik kalacaktır" sözlerinde karar kılabilir.

Liderler ayrıca savaş sonrasında Ukrayna'ya ne gibi güvenlik garantileri verilebileceğini tartışacak.

Bu garantiler ittifak yerine üye ülkeler tarafından ikili olarak verilecek olmasına rağmen NATO zirvesinde gündeme gelecek.

Bu sözlerde muhtemelen Rusya'nın olası yeni bir saldırısını caydırmak için Ukrayna'ya askeri ve finansal desteğin sürmesi yer alacak.

Stoltenberg NATO'nun ittifak olarak tam güvenlik garantisini sadece tam üyelere vereceğinin altını çizmişti.



Bölgesel planların canlandırılması sonrası NATO bölgedeki ülkelere savunma ve lojistik konularını nasıl güçlendirecekleri ile ilgili rehberlik edecek.

NATO on yıllardır büyük ölçekli savunma planlarına ihtiyaç duymamıştı ama İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yanı başında patlak veren en kanlı savaş nedeniyle yeni bir gerilim yaşanmadan hazırlıklı olunması uyarısında bulunuyor.

Türkiye ise bu planları Kıbrıs'ın tanımlanmasında kullanılan kelimeler nedeniyle bloke ediyor.

Zirve öncesi bir antlaşmaya varılmaması halinde konu liderlerin çözümüne bırakılacak.

NATO ayrıca son bir yılda Ukrayna'nın mühimmatı batılı ülkelerin üretebileceğinden daha hızlı tüketmesi nedeniyle stoklama hedeflerini yükseltecek.

Liderler ayrıca Madrid'de konulan savaşa hazır asker sayısını 40 binden 300 bine çıkarma hedefini nasıl hayata geçireceklerini tartışacak.

NATO, İsveç'i 32'nci üye olarak ittifaka dahil etmek istiyor ama Türkiye hala bunu bloke ediyor.

Müttefikler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın vetosunu bu zirvede kaldırmasını ümit ediyor ancak bu durum belirsizliğini koruyor.

Stoltenberg NATO üyesi ülkelerin milli gelirlerinin yüzde 2'si kadar savunma harcaması yapma hedefinin güncellenerek bir hedeften asgari gerekliliğe çekilmesini istiyor.

Fakat geçen yıl 30 üyenin dörtte birinden daha azı yüzde 2'lik hedefi bile yakalayamadı.

NATO'nun yıllık raporuna göre bu hedefi ABD, İngiltere, Polonya, Estonya, Litvanya, Letonya ve Yunanistan tutturdu.

En az harcayanlar ise yüzde 1,2'nin altında kalan Belçika, İspanya ve Lüksemburg oldu.