Doktorların Çin'in Wuhan kentinde endişe verici yeni bir hastalığın ilk vakalarını tespit etmesinden yaklaşık bir yıl sonra, Guardian'ın haberine göre ülke küresel Covid-19 salgınının kökenini sorgulamak için bir kampanya başlatıyor gibi görünüyor.
Çin devlet medyası, Guardian gazetesinin haberine göre koronavirüsün olası kökenleri hakkında yoğun bir şekilde haber yapıyor ve Aralık 2019'dan önce Çin sınırları dışında bulunan olası hastalık vakalarına ilişkin araştırmalar yayınlıyor.
Resmi People's Daily gazetesi, geçen hafta bir Facebook gönderisinde "mevcut tüm kanıtların koronavirüsün merkezi Çin'in Wuhan'ında başlamadığını gösteriyor" iddiasında bulundu.
Eskiden Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nde baş epidemiyolog olan Zeng Guang, "Koronavirüsün ilk tespit edildiği yer Wuhan'dı, ancak ortaya çıktığı yer değildi" diyor.
Dışişleri bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian ise "Çin vakaları ilk bildiren ülke olmasına rağmen, bu virüsün Çin'de ortaya çıktığı anlamına gelmiyor" dedi ve ekledi:
"Menşei izleme, birden çok ülke ve bölgeyi kapsayabilecek devam eden bir süreçtir."
"Kökeni Hindistan yarımadası" iddiası
Çinli bilim insanları Lancet'e "Wuhan, insandan insana Sars-CoV-2 aktarımının ilk gerçekleştiği yer değil" iddiasında bulunan bir makale bile sundular. (Makale henüz tıp literatürü hakemleri tarafından onaylanmış değil.)
Makaleye göre ilk vaka "Hindistan Yarımadası" nda olmuş olabilir.
Batılı bilim insanları ise, virüsün Çin dışında bir kökene sahip olduğu iddialarına pek güvenmiyor.
DSÖ: İddialar oldukça spekülatif
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) sağlık acil durum programı direktörü Michael Ryan geçen hafta, hastalığın Çin'de ortaya çıkmadığını iddia etmenin "oldukça spekülatif" olacağını söyledi.
Cenevre'de bir haber brifingine verdiği demeçte, Ryan "İnsan vakalarının ilk ortaya çıktığı yerde araştırmalara başlandığı halk sağlığı açısından açıktır" dedi.
Londra'daki Francis Crick Enstitüsü virologlarından Prof Jonathan Stoye, bir kanser ünitesinden alınan örneklere dayanarak 2019 sonbaharında İtalya'da dolaşan Covid raporlarının "zayıf" göründüğünü söyledi.
"İtalya'dan gelen serolojik veriler, büyük olasılıkla diğer koronavirüslere yönelik çapraz reaktif antikorlarla açıklanabilir" dedi.
Yani İtalya'daki vakalarda bulunan antikorlar, Covid-19'dan sorumlu olanlarda değil, farklı koronavirüsler tarafından enfekte olmuş kişilerde tetiklenmişti.
Stoye, "Kesin görünen şey, hastalığın ilk kaydedilen vakalarının Çin'de olduğu" diye ekledi: "Dolayısıyla, virüsün Çin menşeli olma ihtimali hala yüksek."
İlk günlerin kısa özeti
Çin, 31 Aralık 2019'da Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ/WHO) Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde kaynağı bilinmeyen gizemli bir solunum yolu hastalığı tespit edildiğini bildirdi.
7 Ocak'ta DSÖ, hastalığın yeni tip bir koronavirüsten kaynaklandığını açıkladı. Virüse "2019-nCov" adı verildi.
11 Ocak'ta ilk ölüm Wuhan'da gerçekleşti. 13 Ocak: Çin dışındaki ilk vaka Tayland'da görüldü.
16 Ocak'ta Japonya'da Wuhan'dan geldiği ortaya çıkan bir kişide yeni tip koronavirüs tespit edildi. 21 Ocak'ta ABD'de ilk Covid-19 vakası saptandı. Virüs, seyahat eden yolcular aracılığıyla birçok ülkeye yayılmaya başlıyordu.
23 Ocak'ta Wuhan karantina altına alındı. 24 Ocak'ta Avrupa ülkelerinde de ilk vakalar görülmeye başlandı.
30 Ocak'ta DSÖ "küresel acil durum" ilan etti. 31 Ocak'ta İngiltere, İtalya ve İspanya'da ilk vakalar görüldü.