Trump’ın sunduğu planda Zaporoje Nükleer Santrali (ZAE) Ukrayna kontrolüne geçecek deniliyordu. 

Ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, CBS News kanalına verdiği röportajda, Zaporijya Nükleer Santrali’nin kontrolünün devredilmesine ilişkin ABD’den herhangi bir resmi teklif almadıklarını, böyle bir teklif gelmesi durumunda da bunun imkânsız olduğunu Washington’a açıklayacaklarını söyledi.

Lavrov, “Böyle bir teklif hiç almadık. Ancak alırsak, Zaporijya Nükleer Santrali’nin Rusya devlet şirketi Rosatom’un yönetiminde olduğunu ve tesiste Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) personelinin sürekli denetim yaptığını açıklarız,” dedi.

Ayrıca, Mart ayında ABD Başkanı Donald Trump’ın, Ukrayna’ya Zaporijya Nükleer Santrali’nin yönetimi konusunda yardım önerdiği bildirildi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, bu teklifin yalnızca ZAE’yi kapsadığını belirtmişti. Reuters’a göre Trump, bu konuyu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeyi planlıyordu. CNN ise, bu girişimin Ukrayna’daki ateşkes müzakerelerinin bir parçası olabileceğini aktardı. 

The Wall Street Journal, ABD’nin ZAE çevresindeki bölgelerin “tarafsız statüye” geçirilmesini ve ABD kontrolüne devredilmesini önerdiğini yazmıştı. Ancak Zelenskiy’de santralin yalnızca Ukrayna tarafından işletilebileceğini vurguladı.

Zaporijya Nükleer Santrali, Enerhodar kentinde, 2022 sonbaharında yapılan referandum sonucunda Rusya’ya katılan Zaporijya bölgesinde bulunuyor. 5 Ekim 2022’de Başkan Vladimir Putin, santralin federal mülkiyete geçirildiğine dair kararnameyi imzalamıştı. 

Moskova ve Kiev, ZAE’ye yönelik saldırılar konusunda birbirlerini suçlamaya devam ediyor; santraldeki tüm reaktörler şu anda soğuk durdurma modunda bulunuyor. Daha önce Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, ZAE’nin ABD’ye devredilmesi fikrini “tam bir fantezi” olarak nitelendirmiş ve bunun mümkün olmadığını ifade etmişti. 

Rusya Dışişleri Bakanlığı da tüm santral çalışanlarının Rus vatandaşı olduğunu ve dünyada benzer bir ortak kullanım örneğinin bulunmadığını vurgulamıştı.

ZAE Direktörü Yuri Chernychuk ise, Moskova’nın karar vermesi durumunda santralden Ukrayna’ya elektrik tedarik edilebileceğini belirtmişti.