Cumhuriyet yazarı Çiğdem Toker, bugünkü köşesinde AKP hükümetinin “davetiye usulü” ile verdiği adrese teslim ihaleleri ele aldı.

Toker yazısında, “Kamu idarelerinin 2017 yılında 21/b yöntemiyle yaptığı ihaleler yaklaşık 36 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaştı. Dört şirket bu büyüklüğün altıda birini yürütüyor” dedi.

Toker’in “3. havalimanı ve davet işleri” başlıklı yazısı şöyle:

Bu başlık altında daha önce yazdım. Yine yazıyorum. Zira başta Karayolları, TCDD olmak üzere yatırımcı kamu idareleri, büyük ihalelerde “davet” yönteminden vazgeçmiyor. (Dahası yatırımcı olmayan sayısız idare de bu sistemin “avantajı”nı gördüğü ya da gösterildiği için liste uzuyor.) Onlar vazgeçmeyince de hem bütçeden aktarılacak kaynaklar artıyor, hem de sorular.

“3. havalimanı ve başkanlık” başlıklı dünkü yazının sonunda Cengiz İnşaat’ın, 2017 yılı boyunca aldığı davetli ihalelerin 3 milyar TL’ye yaklaştığını duyurduk. 3. havalimanını üstlenen beş şirketten biri olan Cengiz’in geçen sene aldığı bu projeleri hatırlayıp listelemekte kamu yararı var:

792.9 milyon TL – T26’nın açılmamış kısmıyla YHT hattına bağlanması (İçtaş ile)

891.6 milyon TL – Bandırma-Bursa- Ayama-Osmaneli demiryolu

607.3 milyon TL – Kastamonu – Çankırı yolu

527.4 milyon TL – Trabzon- Aşkale Köstere Deresi

Toplam: 2 milyar 819 milyon TL

2.8 milyar TL, Cengiz İnşaat’ın Karayolları ile TCDD’den aldığı dört davet işinin, toplam sözleşme büyüklüğü. Şirketin; afet ve öngörülemeyen hallerde uygulanan davet yönteminin dışındaki yöntemle aldığı ihaleler yaklaşık 6 milyar. Açık ihaleyle alınan işlerin başında, Rize Havaalanı geliyor. 1 milyar 78 milyon TL’ye bağlanan bu ihaleyi Cengiz İnşaat, Aga Enerji ile birlikte yapıyor. Aga, resmi olarak görünmese de Bayburt Grup bünyesinde şirket olarak biliniyor.

Yanı sıra 1.4 milyar TL’lik Kastamonu- İnebolu bölünmüş yol ihalesini de Cengiz, yine geçen yıl yapılan ihalede Özaltın İnşaat ile birlikte aldı. 2.8 milyar TL’si davetli olmak üzere Cengiz İnşaat’ın 2017 yılı boyunca devletin 8 ihalesini kazanarak sözleşme imzaladığı toplam büyüklük 7.9 milyar TL’nin üzerine çıktı.

Diğer İGA AŞ şirketleri

Cengiz İnşaat, 3. havalimanını üstlenen İGA’yı kuran beş şirket (Cengiz, Mapa, Limak, Kolin, Kalyon) içinde pazarlık yöntemiyle ihale alan tek şirket değil.

Afet, sel, olağanüstülük koşulu olmaksızın, 21/b’nin yoğun uygulandığı 2017 yılında, Mapa İnşaat, toplam 1 milyar 26 milyon TL sözleşme büyüklüğüyle iki Karayolu projesi üstlendi.

İhale bedeli 905 milyon TL olan Ayvacık- Küçükkuyu yolu işini ise Kolin İnşaat ile Kalyon İnşaat birlikte aldı. Kalyon İnşaat ayrıca 225.8 milyon TL ihale bedeliyle, -kamu zararıyla dolu batık bir hikâyesi olan- başlanıp bitirilememiş Sabuncubeli tünelinin “ikmal işlerini” üstlendi.

3. havalimanı beşlisinden bir diğeri Kolin İnşaat’ın pazarlık yöntemiyle üstlendiği üç projeden (toplam büyüklük 2 milyar 12 milyon TL) birinin, 503.7 milyon TL büyüklüğündeki AKM-Kızılay metro hattı olduğunu hatırlatalım.

Toparlayacak olursak, dört şirketin 2017 boyunca, yol, tünel, demiryolu projeleri için seçilmesiyle üstlendiği ihalelerin büyüklüğü 6.2 milyar TL’ye yaklaşıyor.

Cengiz İnşaat – 2 milyar 819 milyon

Kolin İnşaat – 2 milyar 121 milyon

Mapa İnşaat – 1 milyar 26 milyon

Kalyon İnşaat – 226 milyon TL.

Kamu idarelerinin 2017 yılında 21/b yöntemiyle yaptığı ihaleler yaklaşık 36 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaştı. Dört şirket bu büyüklüğün altıda birini yürütüyor.

Sonuç olarak, 3. havalimanını yapan İGA A.Ş’yi oluşturan – Limak dışındaki dört şirket, 2017 yılı boyunca Karayolları ile TCDD’den 21/b yöntemiyle aldığı ihale bedelleri, bütçe kaynakları açısından ciddi büyüklüklere ulaşmış durumda. Konunun sorunlu ve bol soru işaretli kısmını, bu yollara ihtiyacın olup olmaması değil, ihalelerinin halka duyurulmadan, ilan edilmeden kapalı kapılar ardında yapılması oluşturuyor.