Çiğdem Toker, Cumhuriyet gazetesinde bugün (6 Haziran) yer alan köşesinde yap-işlet-devret (YİD) modeli ile yapılan ilk gar olan Ankara Yüksek Hızlı Tren (YHT) Garı’na ilişkin yazılarına devam etti. Dünkü yazısında TCDD’nin yolcu başına 1,5 dolar artı KDV üzerinden 14 yıllı kapsayan yolcu garantisi verildiğini yazmıştı.

Toker, bugünkü yazısında ise Ankara YHT kapsamında Cengiz-Kolin-Limak ortaklığına aktarılacak kaynağı irdeledi. Toker’in yazısının ilgili kısmı şöyle:

(...)

Aktaracağım rakamlar TCDD kaynaklı.

Garın hizmete açılışının ertesi günü 30 Ekim 2016-30 Ekim 2017 döneminde, İstanbul, Eskişehir ve Konya yönüne toplam 2 milyon 207 bin 230 yolcu seyahat etmiş.

İlk yıl için, yolcu başına 1.5 dolar artı KDV’den garanti edilen toplam yolcu sayısı 2 milyon. Sayı 2 milyonun üzerine çıkarsa, 50 sent garanti ödeniyor.

İlk yılın 3 milyon dolara karşılık gelen garanti tutarı, mayıs ayı dolar kurunu ortalama 4.5 TL aldığınızda 13.5 milyon TL. KDV’siyle birlikte yaklaşık 16 milyon TL. 2 milyonun üzerine çıkan 207 bin 230 yolcu sayısı da 50 sent üzerinden KDV’siyle birlikte yaklaşık 550 bin TL.

Bu veriler altında, TCDD’nin ilk yıl için Limak-Cengiz-Kolin’e yaklaşık 16.5 milyon TL ödediğini söylemek mümkün.

Sözleşmeye göre yıllar ilerledikçe yolcu garanti sayısı 5 milyon, 8 milyon, 10 milyon diye gidecek.

Garanti süresi 14 yıl. Yani sadece Ankara YHT için Limak-Kolin-Cengiz’e 2030’a kadar bütçeden kaynak aktarılacak. Bugünün kuruyla 2030 yılında 10 milyon yolcu garantisi karşılığında devletten 69 milyon TL ödenecek. Bu sayıya KDV tutarı ve 10 milyonun üzerine çıkacak yolcu sayısı dahil değil. Otel, motel, lokanta, kapalı-açık otopark gelirleri hiç dahil değil. Ki, asıl kazanç alanları orada. Dün sosyal medyada “Devletin tapusu adeta üç şirkete çıkarılmış” yorumları okudum.

Onlarca YİD sözleşmesiyle küçük bir grup müteahhide sağlanacak Hazine kaynaklarının altından kalkmak sanıldığından daha zor.

Şirketlerin, YİD projelerini yapmak için yurtdışından getirdikleri kredi borçlarını olası bir temerrüt halinde Hazine’nin ayrıca üstlendiğini de hatırlamakta fayda var.

Toker yazısının ikinci kısmında ise Kara Yolları Genel Müdürlüğü’nün her yıl periyodik olarak “Trafik ve Ulaşım Bilgileri” adlı istatistik yayımladığını fakat bu sene, yayımlanan istatistiklerde 3. köprü, Osmangazi Köprüsü ve Avrasya Tüneli’ne ilişkin verilerin olmadığını kaydetti. Toker, bu verilerin açıklanmamasına ilişkin “Yoksa, 2017 boyunca 3. köprü, Osmangazi ve Avrasya’dan geçen araçlar, döviz kuru üzerinden verilmiş trafik garantilerinin altında mıydı?” diye sordu.